Την πρώτη μελέτη «που τεκμηριώνει με στοιχεία το μέγεθος των απωλειών που υφίσταται η ελληνική οικονομία από την ονομαζόμενη sharing economy και ειδικότερα από τη λειτουργία των παράνομων τουριστικών καταλυμάτων», παρουσίασε σήμερα το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος. Στην εκδήλωση παρευρέθησαν, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού κ. Γιώργος Σταθάκης, η αν. υπουργός Τουρισμού κα Έλενα Κουντουρά και ο γενικός γραμματέας Τουρισμού κ. Γεράσιμος Ζαχαράτος.
Όπως αναφέρει το επιμελητήριο σε ανακοίνωσή του, σύμφωνα με την έρευνα της Grant Thornton με τίτλο : «Λειτουργία και επίδραση της Οικονομίας Διαμοιρασμού στον ξενοδοχειακό κλάδο στην Ελλάδα», η λεγόμενη οικονομία διαμοιρασμού και η φιλοξενία τουριστών σε παράνομα τουριστικά καταλύματα προκαλεί την απώλεια τουλάχιστον 12 εκατ. διανυκτερεύσεων από νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις φιλοξενίας. Τούτο σημαίνει ότι τα ξενοδοχειακά καταλύματα καταγράφουν 554 εκατ. ευρώ περίπου λιγότερα έσοδα από τη διαμονή, ενώ επιπλέον χάνονται 15.000 θέσεις εργασίας ετησίως. Oπως επισημαίνει η Grant Thornton στην έρευνα της, το μέγεθος της οικονομίας διαμοιρασμού στον τουριστικό κλάδο της Ελλάδας εκτιμάται από 1,38 δισ. ευρώ έως 1,46 δισ. ευρώ.
Απώλεια έως και 276 εκατ. ευρώ ετησίως
Όμως την ίδια ώρα -κατά την μελέτη- η απουσία δυνατότητας φορολόγησης των εισοδημάτων των ιδιοκτητών που διαθέτουν τα ακίνητά τους σε πλατφόρμες οικονομίας διαμοιρασμού προκαλεί απώλεια στο ελληνικό δημόσιο της τάξεως των 260 εκατ. ευρώ έως 276 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Πρόκειται ουσιαστικά για το ύψος των εσόδων που θα είχε το κράτος αν φορολογούσε τα έσοδα των ιδιοκτητών των ακινήτων της οικονομίας διαμοιρασμού, όπως αντίστοιχα πράττει γενικά στα εισοδήματα από ενοίκια. Από την άλλη πλευρά η συνεισφορά της οικονομίας διαμοιρασμού στον ΦΠΑ των τουριστικών υπηρεσιών υπολογίζεται στα 27 εκατ. ευρώ έως 28 εκατ. ευρώ ετησίως, ως αποτέλεσμα της συμπληρωματικότητας που εκτιμάται ότι δημιουργεί η οικονομία του διαμοιρασμού. Αν τώρα εφαρμοστεί στα ακίνητα της οικονομίας διαμοιρασμού μια αντίστοιχη φορολόγηση με εκείνη που υπάρχει στα τυπικά ξενοδοχειακά καταλύματα, τα δημόσια έσοδα είναι δυνατό να ενισχυθούν περαιτέρω κατά 322 εκατ. ευρώ έως 353 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Η ποιότητα των υπηρεσιών
Σύμφωνα με τη μελέτη, η οικονομία διαμοιρασμού εκτιμάται πως ασκεί πρόσθετες επιδράσεις στη λειτουργία των θεσμικών φορέων, στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και στο κοινωνικό-περιβαλλοντικό σύνολο. Όπως τονίζεται η απουσία ενός κατάλληλου θεσμικού πλαισίου δεν οδηγεί τους ιδιοκτήτες των ακινήτων να ακολουθούν κάποια σχετική αδειοδοτική διαδικασία. Αντιπροσωπεύουν ένα μέρος της τουριστικής αγοράς για το οποίο δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το μέγεθος και το είδος των τουριστικών υπηρεσιών που προσφέρουν. «Ως εκ τούτου θεσμικοί φορείς όπως το Υπουργείο Τουρισμού ή το ΞΕΕ δεν είναι σε θέση να εκπληρώνουν πλήρως το ρόλο τους, καθώς ένα μέρος της τουριστικής αγοράς βρίσκεται έξω από το πεδίο αρμοδιοτήτων τους. Ζητήματα εγείρονται ακόμα σχετικά με την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται από τα καταλύματα της οικονομίας διαμοιρασμού, λόγω π.χ. έκθεσης σε συνθήκες διαμονής που δεν διασφαλίζουν την προσωπική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία, ενώ παράλληλα δύναται να προκύψουν και θέματα δημόσιας ασφάλειας καθόσον δεν καταγράφονται τα στοιχεία των επισκεπτών. Η παροχή υποβαθμισμένων τουριστικών υπηρεσιών θα επιδράσει αρνητικά στη συνολική προβολή του τουριστικού προϊόντος της χώρας, βλάπτοντας το σύνολο των επαγγελματιών του κλάδου», επισημαίνει η μελέτη της Grant Thornton.
Ο πρόεδρος του ΞΕΕ
Στο πλαίσιο της ομιλίας του στο περιθώριο της παρουσίασης της μελέτης, ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδας κ. Γιώργος Τσακίρης έκανε λόγο «για την σκόπιμη παραπλάνηση που προκαλεί ο όρος Sharing Economy δεδομένου ότι οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των εταιριών που πραγματοποιούν τις ηλεκτρονικές κρατήσεις παράνομων τουριστικών καταλυμάτων, παραδέχονται ότι το 75% της εν λόγω δραστηριότητας τους είναι επαγγελματική και το 25% διαμοιρασμός». Το ΞΕΕ υπολογίζει ότι το αντίστοιχο ποσοστό στην χώρα μας κυμαίνεται στο 90% - 10%. « Sharing λοιπόν δεν είναι. Ούτε διαμοιράζεται κάτι, καθόσον όλες οι υπηρεσίες πληρώνονται και με το παραπάνω! Economy όμως είναι και μάλιστα μεγάλη, καθώς, όπως προκύπτει από την έρευνα που παρουσιάζουμε σήμερα, είχε στη χώρα μας τζίρο, το 2014, πάνω από 1,4 δις ευρώ. Μια παράνομη οικονομία, που ανθεί σε μία γκρίζα ζώνη, στερώντας σημαντικά έσοδα από το κράτος και δουλειές από τους σκληρά δοκιμαζόμενους από την κρίση Έλληνες», αναφέρει ο κ. Τσακίρης. Ο ίδιος κατέγραψε τις πρωτοβουλίες του ΞΕΕ για την ανάδειξη του εν λόγω θέματος ενώ αναδεικνύοντας το ρόλο της μελέτης υπογράμμισε: «Η μελέτη αυτή τεκμηριώνει με στοιχεία το μέγεθος των απωλειών που υφίσταται η ελληνική οικονομία από την ονομαζόμενη sharing economy. Και καταρρίπτει, πέραν πάσας αμφισβήτησης, δύο μύθους για τα παράνομα ενοικιαζόμενα καταλύματα:
Α. Πρώτος μύθος, ότι δήθεν δεν υποκαθιστούν τα νόμιμα καταλύματα, αλλά τα συμπληρώνουν. Η αλήθεια είναι ότι τα υποκαθιστούν τουλάχιστον σε ποσοστό 70%.
Β. Δεύτερος μύθος, ότι συνεισφέρουν στην απασχόληση. Αντιθέτως στερούν 15.000 ζωτικές θέσεις εργασίας το χρόνο και συμβάλλουν στην αδήλωτη εργασία και στην εισφοροδιαφυγή, σε μια στιγμή που αναζητούμε ως χώρα, επιτακτικά, ισοδύναμα για να μην συμπιέσουμε και άλλο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες».
Τι λέει η πολιτική ηγεσία
Χαιρετισμό στην εκδήλωση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, απηύθυναν ο υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργος Σταθάκης και η Αναπληρώτρια Υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά.
Όσον αφορά την «οικονομία διαμοιρασμού», ο κ. Σταθάκης τόνισε ότι αποτελεί μια ιδιαίτερα κερδοφόρα μορφή τουριστικής υπηρεσίας που συνδυάζει τις σύγχρονες τεχνολογίες ηλεκτρονικού εμπορίου με την παραδοσιακή προσφορά καταλύματος. Ωστόσο, δεν παρέχεται από επαγγελματίες του χώρου, ενώ συνιστά περίπτωση διαφυγής εσόδων για το δημόσιο, αθέμιτου ανταγωνισμού αλλά και έλλειψης ελέγχου των παρεχόμενων υπηρεσιών. «Γι’ αυτό και υπάρχει σαφής αναγκαιότητα για τη μελέτη του νέου τουριστικού προϊόντος και τον καθορισμό ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα διευθετεί τα βασικά θέματα της φορολόγησης, της λειτουργίας και της ασφάλειας του νέου τουριστικού προϊόντος» κατέληξε ο Υπουργός Οικονομίας.
Ο υπουργός επεσήμανε ακόμη την ανάγκη να γίνουν μεταρρυθμίσεις στον τουριστικό κλάδο με στόχο την απλοποίηση, τη διαφάνεια και τη διευκόλυνση ενός μεγάλου αριθμού επενδυτικών σχεδίων, τα οποία δεν έχουν ισχυρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Στο ίδιο πνεύμα, η Αναπληρώτρια Υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η κατάρτιση ενός εμπεριστατωμένου σχεδίου για τον τουρισμού με στόχο τη βελτίωση των υποδομών, των παροχών και εν τέλει της συνολικής εικόνας της χώρας. Για τις διαδικτυακές βάσεις της «οικονομίας διαμοιρασμού», η κ. Κουντουρά σημείωσε ότι θα πρέπει να υπαχθούν άμεσα σε ένα κανονιστικό πλαίσιο που δεν θα αποστερείται των διεθνών εξελίξεων αλλά θα θέτει κανόνες που θα εφαρμόζονται απ’ όλους, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην περεταίρω ανάπτυξη της τουριστικής δύναμης της χώρας.
