Στο φως της δημοσιότητας έδωσε το Ολλανδικό γραφείο της Greenpeace μυστικά έγγραφα των διαπραγματεύσεων της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων, μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP), προειδοποιώντας για «τεράστια απειλή για τη δημοκρατία, το περιβάλλον και την υγεία». Σύμφωνα με την οργάνωση, το περιβάλλον, η ασφάλεια της τροφής μας, το κλίμα, καθώς και μία σειρά από θεμελιώδη κεκτημένα δεκαετιών, αποτελούν αντικείμενα εμπορικών διαπραγματεύσεων. Η Greenpeace ζητά τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία και την έναρξη ενός ανοιχτού διαλόγου με την ενημερωμένη συμμετοχή των πολιτών στο επίκεντρο.
«Είναι ώρα να χυθεί άπλετο φως σε αυτές τις διαπραγματεύσεις. Η πρόοδος που σημειώσαμε μετά από επίπονους αγώνες ως κοινωνία για την προστασία του περιβάλλοντος καταστρέφεται πίσω από κλειστές πόρτες. Αυτά τα έγγραφα αποδεικνύουν ότι η κοινωνία των πολιτών είχε κάθε λόγο να ανησυχεί για την TTIP. Πρέπει να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις και να αρχίσει ο διάλογος», τονίζει η κα Ναταλία Τσιγαρίδου, υπεύθυνη εκστρατείας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. «Η πλήρης και πιο πρόσφατη έκδοση του προσχεδίου πρέπει να δημοσιευθεί αμέσως ώστε οι πολίτες και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί τους να μάθουν τι ετοιμάζεται για αυτούς χωρίς αυτούς και να παρέμβουν. Η δημοκρατία απαιτεί διαφάνεια», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με ανακοίνωσή της η Greenpeace έχει ήδη εντοπίσει τέσσερα περιβαλλοντικά σημεία που προκαλούν σοβαρότατες ανησυχίες. Όπως έγινε γνωστό, διατάξεις περιβαλλοντικής προστασίας που ίσχυαν επί μακρόν φαίνεται να έχουν καταργηθεί , η προστασία του κλίματος θα είναι πιο δυσχερής υπό την TTIP, με τις έως τώρα προβλέψεις επέρχεται το τέλος της αρχής της προφύλαξης, ενώ σύμφωνα πάντα με την οργάνωση, ανοίγουν οι πόρτες για υπερεξουσίες στις επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα πάντα με την οργάνωση, κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα χημικά, όπως ο REACH, οι οποίοι ενσωματώνουν την αρχή της προφύλαξης και περιλαμβάνουν ρυθμιστικές διαδικασίες για την κατάργηση των πιο επικίνδυνων χημικών ουσιών από την αγορά, θα αποδυναμωθούν. Επιπλέον, στο κεφάλαιο για τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα προστασίας, οι προτάσεις της αντιπροσωπείας των Η.Π.Α αναφέρονται σε «προϊόντα της σύγχρονης γεωργικής τεχνολογίας», δείχνοντας ξεκάθαρα την πρόθεσή τους να απαλλαγούν από τους εμπορικούς φραγμούς για τα μεταλλαγμένα.
Όπως καταγγέλλεται, αν και οι εμπορικές διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται με απόλυτη μυστικότητα πίσω από κλειστές πόρτες προκειμένου να αποτραπούν αθέμιτες επιρροές από τρίτα μέρη, από τα κείμενα που διέρρευσαν γίνεται σαφές ότι σε πολλές περιπτώσεις οι διαπραγματευτές (ΗΠΑ και ΕΕ) δεν διστάζουν να συμβουλευτούν τη Βιομηχανία και τις Ενώσεις Εμπορίου πριν καταλήξουν στις τελικές θέσεις τους.
Όπως υπογραμμίζει η Greenpeace, στο κεφάλαιο σχετικά με τον αγροτικό τομέα, παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τη φιλοσοφία των δύο Μερών, καθώς η ΕΕ θέλει να αναφέρεται στη συμφωνία ότι τίποτα δεν θα είναι δυνατόν να παρεμποδίσει τα Μέρη από τη λήψη αναγκαίων μέτρων για την επίτευξη θεμιτών στόχων, όπως για παράδειγμα η προστασία της δημόσιας υγείας, της ασφάλειας, του περιβάλλοντος, ακόμα και της πολιτισμικής πολυμορφίας. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θεωρούν ότι τα μέτρα αυτά «προκαλούν στρεβλώσεις στο εμπόριο» και αγωνίζονται για χαλαρότερες προδιαγραφές προστασίας.
Σε σχέση με το κεφάλαιο της ρυθμιστικής συνεργασίας, τονίζεται ότι οι διατάξεις στοχεύουν να αυξήσουν τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη νομοθετική διαδικασία, γεγονός που όπως προβλέπει η οργάνωση, θα ευνοήσει περισσότερο τα καλά στελεχωμένα εταιρικά λόμπυ.
Στο κρίσιμο κεφάλαιο της επίλυσης διαφορών, η οργάνωση καταγγέλλει ότι αντί να θέτει υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα, στην παρούσα μορφή του ο προτεινόμενος μηχανισμός επίλυσης διαφορών υπό την TTIP θα αποτελούσε μία σημαντική οπισθοχώρηση όσον αφορά στην περιβαλλοντική προστασία. «Όπου οι διαφορές μεταξύ κρατών περιλαμβάνουν μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, ο μηχανισμός διευθέτησης διαφοράς δεν παρέχει καμία εγγύηση ότι θα δίνεται επαρκές βάρος στα περιβαλλοντικά ζητήματα».
Στο έγγραφο της συμφωνίας που διέρρευσε σχετικά με την περιγραφή της έως τώρα κατάστασης, αναφέρεται επανειλημμένα στην ανάγκη για περαιτέρω διαβουλεύσεις με τη βιομηχανία ή ξεκάθαρα δηλώνει πώς λήφθηκε υπόψη η άποψη της βιομηχανίας.
«'Ασχετα από το αν ο κάθε πολίτης ευαισθητοποιείται από τα περιβαλλοντικά ζητήματα, τα δικαιώματα των ζώων, τα εργασιακά δικαιώματα ή το ελεύθερο internet, όλοι πρέπει να ανησυχούν για το τι περιλαμβάνουν τα έγγραφα που διέρρευσαν. Η TTIP είναι μία τεράστια μεταβίβαση δημοκρατικής εξουσίας από τους πολίτες στις επιχειρήσεις» καταλήγει στην ανακοίνωσή της η Greenpeace.
Τα τέσσερα βασικά θέματα που προκαλούν ανησυχία σύμφωνα με την Greenpeace είναι:
- Κατάργηση της μακρόχρονης προστασίας του περιβάλλοντος:
Οι κανόνες που κατοχυρώνονται στη συμφωνία GATT του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), απουσιάζουν από το κείμενο. Αυτό το κανονιστικό κείμενο των 70 χρόνων επιτρέπει στα έθνη να περιορίζουν το εμπόριο «για την προστασία της ανθρώπινης, ζωικής και φυτικής ζωής και υγείας» αλλά και της προστασίας των «μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων».
- Δεν υπάρχει καμία θέση για την προστασία του κλίματος:
Αν οι στόχοι της Συνόδου του Παρισιού για το κλίμα πρέπει να τηρούνται τότε το εμπόριο δεν πρέπει να εξαιρείται από τους κανόνες για τη μείωση των εκπομπών του CO2. Όμως στο κείμενο για την TTIP δεν μπορεί να βρεθεί καμιά αναφορά για την προστασία του κλίματος.
- Καμιά αναφορά στην Αρχή της Προφύλαξης:
Οι ΗΠΑ θέλουν να αντικαταστήσει η ΕΕ την αρχή της προφύλαξης με μια άλλη προσέγγιση αυτή της «διαχείρισης των κινδύνων». Η αρχή της προφύλαξης, η οποία κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της ΕΕ, δεν αναφέρεται πουθενά στην TTIP.
- Ανοίγει η πόρτα στο εταιρικό lobbying:
Τα έγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν ότι ΗΠΑ και ΕΕ είναι έτοιμες να παραχωρήσουν στις επιχειρήσεις πολύ μεγαλύτερη επιρροή και συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων.
Ολόκληρη η διαρροή του κειμένου της TTIP στον ιστότοπο: www.ttip-leaks.org
