Σε μία "πύρινη" ομιλία που διήρκεσε 50 λεπτά και ήταν όλη "εκτός κειμένου", ο Ομπάμα κατάφερε να στείλει σαφή και ουσιώδη μηνύματα στον ελληνικό λαό, στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στη διεθνή κοινότητα. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν οι αναφορές του για την δύναμη που έχουν αποκτήσει σήμερα οι οικονομικές ελίτ σε όλο τον κόσμο, για την αίσθηση αδυναμίας και αποκλεισμού της πλειοψηφίας των πολιτών, για την ανισότητα που έχει φέρει η παγκοσμιοποίηση και για την φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης, που στερεί τους πολλούς από την ελπίδα και κάνει πολίτες να ακολουθούν ακραίες φωνές και φωνές εθνικισμού και απομονωτισμού.
Ως προς το ελληνικό ενδιαφέρον της ομιλίας που ήταν πολύ σημαντικό, εξέφρασε αμέριστη στήριξη στην ελληνική κυβέρνηση, τόνισε πως ο ίδιος αναγνωρίζει και συμμερίζεται τις θυσίες των Ελλήνων και ότι βασικός στόχος της περιοδείας του στην Ευρώπη, ήταν να πείσει τους δανειστές της Ελλάδας για ελάφρυνση του χρέους της χώρας μας. Την ομιλία του, μάλιστα, την έκλεισε λέγοντας: Ζήτω η Ελλάς!
Μια ομιλία «ελληνική»
Η ομιλία του ξεκίνησε με ένα ελληνικό "καλησπέρα" και με εμβριθείς αναφορές στην αρχαία και νεότερη Ελλάδα, για τον (ελληνικό) "κόσμο μικρό και μέγα" όπως είπε, παραπέμποντας στο «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Έκανε λόγο για την αρχαία Τραγωδία, για την Φιλοσοφία και για την Δημοκρατία, αλλά και για την αγάπη του προς την χώρα μας και το λαό της.
Σημείωσε πως εδώ γεννήθηκε το "κράτος" η έννοια του "πολίτη", η γνώση ότι δεν είμαστε δούλοι, αλλά έχουμε υποχρεώσεις και δικαιώματα και ότι η πολιτεία λειτουργεί για τους πολλούς - "όλες αυτές οι ιδέες γεννήθηκαν εδώ", ανέφερε.
"Ο Περικλής ενέπνευσε το δικό μας Σύνταγμα, την ιδέα πως το Κράτος χρειάζεται τη συμμετοχή όλων, πως οι αποφάσεις παίρνονται από τους πολλούς, ότι οι νόμοι πρέπει να είναι γραμμένοι στην πέτρα για να τους βλέπουν όλοι, ότι το κράτος διέπεται από Δικαιοσύνη" σημείωσε. Αναφέρθηκε στις γιορτές της 28ης Οκτωβρίου με το ούζο, στον Γιάννη Αντετοκούνμπο που, όπως είπε, βελτιώνεται κάθε χρόνο, αλλά και στους αρχαίους φιλοσόφους, στην Ιστορία της Ελλάδας και στο φιλότιμο, που είναι ο πιο σημαντικός θώκος του πολίτη.
Εκτενής αναφορά στην τρομοκρατία και τα κύματα προσφύγων
Έκανε εκτενή αναφορά στην τρομοκρατία και τον πόλεμο που γεννούν κύματα προσφύγων και στην ανάγκη της αλληλεγγύης. "Στις Δημοκρατίες δεν υπάρχουν αποκλεισμοί. Οι Δημοκρατίες βοηθούν τους πρόσφυγες. Και ποτέ άλλοτε στον κόσμο δεν έχουμε δει τέτοια συμπόνια προς τους πρόσφυγες, όπως στην Ελλάδα.
Η γενναιοδωρία των Ελλήνων στους συγκίνησε τον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να προσπαθείτε μόνοι σας. Μόνο μια συλλογική απάντηση από την Ευρώπη και τον κόσμο, θα δώσει λύση.
Όμως δείξατε πως (επειδή είστε μία δημοκρατία) μπορέσατε να ανοίξετε την καρδιά σας στους ανθρώπους αυτούς", ανέφερε. Τόνισε τις δικές του προσπάθειες για διεθνή συμφιλίωση, με την αποκατάσταση των σχέσεων με την Κούβα, τις συνομιλίες με το Ιράν.
«Η Δημοκρατία δεν είναι τέλεια, αλλά είναι η καλύτερη λύση»
Υποστήριξε πως η Δημοκρατία δεν είναι τέλεια, αλλά είναι η καλύτερη λύση. "Η Δημοκρατία μπορεί να είναι ατελής, όπως όλοι οι ανθρώπινοι Θεσμοί, μπορεί να είναι αργή, δύσκολη στην υλοποίηση σε μια πολυφυλετική χώρα, όπως είναι η ΗΠΑ, η Δημοκρατία είναι πολύπλοκη, αλλά είναι η καλύτερη.
Οι πολιτικοί στις δημοκρατίες είναι αντιδημοφιλείς γιατί στην δημοκρατία απαιτούνται συμβιβασμοί" είπε. "Στην Αμερική καλωσορίζουμε τους ανθρώπους όλων των θρησκειών, των σεξουαλικών προσανατολισμών, των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες" πρόσθεσε. Έκανε ειδική αναφορά στην ελευθερία της έκφρασης, του λόγου, του Τύπου, των θρησκευτικών πιστεύω, τον διαχωρισμό των εξουσιών - σημαντική τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις ΗΠΑ.
Αναφορά στον Τραμπ και στη θητεία του
"Όπως θα παρατηρήσατε εγώ και ο νέος πρόεδρος έχουμε κάποιες διαφορές" ανέφερε χαριτολογώντας προκαλώντας το χειροκρότημα των παριστάμενων. Μίλησε για μία δύσκολη μετάβαση, αλλά τόνισε πως είναι και μία ευκαιρία για να κατανοήσουμε πως η πρόοδος ακολουθεί ένα μονοπάτι και ότι γίνονται και βήματα πίσω.
"Όμως από τη στιγμή που έχουμε πίστη, που δεν παρεκκλίνουμε από τις κεντρικές μας ιδέες για δημοκρατικό διάλογο, τότε υπάρχει ελπίδα για το μέλλον. Γιατί η δημοκρατία είναι το ισχυρότερο πολίτευμα που έχει εφευρεθεί", σημείωσε.
"Ως πρόεδρος των ΗΠΑ προώθησα τη λογοδοσία και τη διαφάνεια, λάβαμε μέτρα κατά της διαφθοράς. Οι κυβερνήσεις συνεργάζονται, εμείς ενισχύσαμε την κοινωνία των πολιτών, επενδύσαμε στους νέους επιχειρηματίες.
Η ελπίδα και η αναγέννηση στις κοινωνίες θα αρχίσει από τους νέους" ανέφερε. "Ανέλαβα τα καθήκοντά μου σε μια δύσκολη περίοδο, πιο δύσκολη από τη μεγάλη ύφεση. Ζητήσαμε από τους πλούσιους Αμερικανούς να πληρώσουν περισσότερο φόρο. Θέλαμε να φτιάξουμε μια καλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία προς όφελος των καταναλωτών. Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι στις ΗΠΑ που φοβούνται για το μέλλον τους. Πρέπει να έχουμε οικονομίες χωρίς αποκλεισμούς" πρόσθεσε.
Ειδική αναφορά στην ανισότητα
Μεγάλη σημασία έδωσε στην τρομακτική οικονομική ανισότητα, στο γεγονός πως οι μεγάλες πολυεθνικές δεν σέβονται τη Δημοκρατία και ακολουθούν δικούς τους νόμους, πως υπάρχουν στελέχη επιχειρήσεων που αμείβονται υπέρογκα, ενώ η μεσαία τάξη φτωχαίνει ολοένα και περισσότερο.
"Ζούμε σε μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και όλοι γνωρίζουν τί συμβαίνει, πώς ζουν οι άνθρωποι στις διάφορες χώρες" ανέφερε, σημειώνοντας τη σημασία της ενημέρωσης μέσω Ίντερνετ. "Η ανισότητα κάποτε γινόταν ανεκτή γιατί οι άνθρωποι δεν είχαν μέτρο σύγκρισης. Τώρα δεν είναι ανεκτή.
Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται ότι ο ένας κερδίζει και ο άλλος χάνει, υψώνονται τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους. Το είδαμε στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στο Brexit" είπε.
«Πρέπει να κοιτάμε το μέλλον»
"Τώρα ζούμε σε μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Δεν μπορούμε να κοιτάζουμε προς τα πίσω. Πρέπει να κοιτάμε το μέλλον. Δεν μπορούμε να κινούμαστε σε συγκρούσεις ανάμεσα στις χώρες", είπε και πρόσθεσε: "Το μονοπάτι της παγκοσμιοποίησης πρέπει να καλυτερεύσει".
Τόνισε την ανάγκη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της τόνωσης της ανάπτυξης, του κοινωνικού κράτους, της στήριξης των νέων. "Ακόμη και αν υπάρχει ελεύθερο εμπόριο, ο κόσμος πρέπει να βλέπει τα οφέλη του στη δική του ζωή, όχι μόνο στους ισολογισμούς των πολυεθνικών εταιρειών" σημείωσε. Υπογράμμισε πως όταν οι "πολλοί" δεν υποφέρουν, βλέπουν προοπτική στις ζωές τους, δεν υποκύπτουν στις "σκοτεινές δυνάμεις" που ζητούν τον διχασμό των ανθρώπων.
"Ζούμε σε μια νέα πραγματικότητα, όπου οι κοινωνίες συγκρούονται και κάποιοι θα ζητήσουν καταφύγιο στις σέχτες και τον εξτρεμισμό. Σε μια εποχή που μπορούμε να δούμε τι κάνει ο καθένας σε κάθε πλευρά του πλανήτη, και όμως οι πολίτες νιώθουν απομακρυσμένοι από τις κυβερνήσεις τους" ανέφερε χαρακτηριστικά.
"Η Ελλάδα θα δει καλύτερες ημέρες"
"Εδώ στην Ελλάδα, καταλαβαίνω ότι υπάρχει μία κατάσταση μεταρρυθμίσεων. Για να παραμείνει η Ελλάδα ανταγωνιστική έπρεπε να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις. Σήμερα ο προϋπολογισμός σας εμφανίζει πλεόνασμα" ανέφερε.
"Σκοπός της επίσκεψής μου ήταν να δείξω τα σημαντικά βήματα που έγιναν στην Ελλάδα, θα ήθελα να συγχαρώ τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για τις μεταρρυθμίσεις που κάνει για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία, για την προσπάθεια να αποτραπούν αποσταθεροποιητικές καταστάσεις. Θα συνεχίσετε να έχετε τη στήριξη των ΗΠΑ".
"Εγώ θα μεταφέρω στους δανειστές το μήνυμα ότι η Ελλάδα χρειάζεται ανάκαμψη, ότι το μήνυμα του ΔΝΤ για ελάφρυνση του χρέους είναι σημαντικό. Το χρέος είναι το κλειδί για να ανακάμψει η χώρα Πρέπει οι άνθρωποι να δουν μέλλον, να δουν ελπίδα, πρέπει οι νέοι να κατανοήσουν πως μπορούν να μείνουν εδώ και να εργαστούν, δεν πρέπει να φύγουν. Είμαι σίγουρος πως η Ελλάδα θα δει καλύτερες ημέρες" σημείωσε. "Οι Έλληνες στην ιστορία τους αγωνίζονταν πάντα εναντίον των πιθανοτήτων" ανέφερε.
«Εμείς είμαστε ο δήμος»
Πρόσθεσε πως στοίχημα σήμερα είναι να μην ενδώσει ο κόσμος στον εθνικισμό και στους διαχωρισμούς. "Οι θεσμοί στην Ελλάδα, την Ουάσινγκτον και στην Ευρώπη πρέπει να ακούν τους πολίτες. Η ΕΕ είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ανθρώπινη ιστορία.
Σήμερα ο κόσμος χρειάζεται μια ευημερούσα και δημοκρατική Ευρώπη, πρέπει όμως όλοι οι θεσμοί στην Ευρώπη να διασφαλίσουν ότι όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες ακούγονται, ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται αφορούν τη ζωή τους και όχι κάτι απομακρυσμένο που δεν μπορούν να επηρεάσουν" τόνισε καλώντας για λογοδοσία και διαφάνεια, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το να μην δίνουμε τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετέχουν προωθεί τον κυνισμό, ανέφερε.
«Πρέπει να επιλέγουμε την ελπίδα έναντι του φόβου»
Προειδοποίησε πως η πρόοδος όσον αφορά τα δικαιώματα, τις κατακτήσεις των ανθρώπων και του πολιτισμού τους, δεν είναι δεδομένη αλλά κερδίζεται από κάθε γενιά. "Ο κόσμος μας διέρχεται μία φάση αλλαγής, υπάρχει έντονη αβεβαιότητα και αυτό ανησυχεί και εμένα. Είχε δίκιο ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ όταν έλεγε πως η αψίδα των δικαιωμάτων σχετίζεται με τη δικαιοσύνη" σημείωσε.
Πρόσθεσε πως πρέπει να επιλέγουμε την ελπίδα έναντι του φόβου, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για τους ανθρώπους που δεν υποκύπτουν και δεν θεωρούν πως πρέπει να δεχτούν τον κόσμο όπως είναι. "Αυτοί οι άνθρωποι εμπνέουν και εμένα" τόνισε.
"Όλοι μας Έλληνες, Αμερικανοί και μετανάστες, είμαστε άνθρωποι, ζούμε κάτω από τον ίδιο ήλιο, ερωτευόμαστε κάτω από το ίδιο φεγγάρι.
Σε όλες τις κοινωνίες μας υπάρχει περισσότερο φιλότιμο και σεβασμός και καλοσύνη από ό,τι διαχωρισμοί και αυτό το βλέπω καθημερινά και μου δίνει κουράγιο. Στο τέλος, όλα εξαρτώνται από εμάς, όχι από κάποιον άλλον, οι πολίτες του κόσμου καθορίζουν τις εξελίξεις. Ο πιο σημαντικός θώκος δεν είναι του πρωθυπουργού και του προέδρου αλλά του πολίτη. Πάντα οι πολίτες θα είναι αυτοί που θα αποφασίσουν το είδος του κράτους", είπε. "Εμείς είμαστε ο δήμος" τόνισε και καταλήγοντας, αναφώνησε το "παραδοσιακό", "ζήτω η Ελλάς".
