Το μήνυμα πως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπολογίζουν στον στρατηγικό τους σχεδιασμό την Ελλάδα ως πυλώνα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων έστειλε ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, Γουές Μίτσελ, κατά τη διάρκεια ομιλίας που παρέθεσε στη δεξαμενή σκέψης Heritage Foundation στη Ουάσιγκτον.
Αναλύοντας το πώς οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να οικοδομήσουν ισχυρότερη αμερικανική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Μίτσελ αναφέρθηκε στον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας, καθώς και στην αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
«Στηρίζουμε την Ελλάδα ως πόλο σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Δυτικά Βαλκάνια… Με την Ελλάδα είχαμε ήδη ξεκινήσει στενότερη σχέση από την προηγούμενη κυβέρνηση, πάνω στην οποία τώρα στηριζόμαστε για να την ενισχύσουμε».
Εξελίξεις για ΠΓΔΜ και Ονομασία
Αναφερόμενος στην στρατηγική θεώρηση των ΗΠΑ για τα Βαλκάνια, ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών ανέλυσε τις εξελίξεις στο ονοματολογικό υπό το πρίσμα της διατλαντικής συνεργασίας.
Όπως επισήμανε, αυτή την στιγμή υπάρχει άριστη συνεργασία με την Ευρώπη για σειρά από θέματα κοινού ενδιαφέροντος στα Βαλκάνια, τονίζοντας παράλληλα πως το συγκεκριμένο γεγονός καταδεικνύει ότι η διατλαντική σχέση βοηθά στην αντιμετώπιση κοινών και σημαντικών προκλήσεων.
«Στα Βαλκάνια, αυξάνουμε τη βοήθεια κατά της ρωσικής επιρροής και συντονίζουμε τις ενέργειες με την ΕΕ για να οικοδομήσουμε μεγαλύτερη σταθερότητα. Αυτή την στιγμή που μιλάω, η ομάδα μας εργάζεται με την ΕΕ και τους βασικούς ευρωπαίους εταίρους μας για τη Σερβία-Κοσσυφοπέδιο, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το θέμα της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ».
Οσον αφορά το ζήτημα της ονομασίας ανάμεσα στην ΠΓΔΜ και την Ελλάδα, ο κ. Μίτσελ είπε πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παρέχουν βοήθεια προκειμένου να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και να επιτευχθεί συμφωνία, η οποία θα επιτρέψει στα Σκόπια να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
«Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να διαδραματίζουν αθόρυβο ρόλο, αλλά μαζί με την ΕΕ και τη Γερμανία, για να ενθαρρύνουμε την επίλυση αυτού του αδιεξόδου, ώστε να δούμε την ΠΓΔΜ μέλος του ΝΑΤΟ».
«Δεν θ’ ανεχθούμε προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ»
Στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να στηρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων που βρίσκονται εντός της ΑΟΖ της, ο κ. Μίτσελ τόνισε πως η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές στην τουρκική πλευρά ότι «η παρενόχληση των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Κύπρου δεν είναι κάτι που θα επιτρέψουμε να περάσει απαρατήρητο και κάτι για το οποίο δεν θα μιλήσουμε».
Από την άλλη, όμως, πλευρά, ο κ. Μίτσελ σημείωσε πως οι ΗΠΑ εργάζονται για ν’ αποκαταστήσουν τις τεταμένες σχέσεις με την Τουρκία, καθώς απώτερος στόχος εξακολουθεί να είναι η διατήρηση του δυτικού γεωπολιτικού προσανατολισμού της Αγκυρας. Μάλιστα έκανε ειδική αναφορά στον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας, αναλύοντας τη σημασία που έχει για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
«Δουλεύουμε με αποφασιστικότητα για να σταθεροποιήσουμε τη σχέση με την Τουρκία και να τη διατηρήσουμε σε δυτική στρατηγική τροχιά. Κατάρρευση αυτής της σχέσης θα προκαλούσε ζημία στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ που θα διαρκούσε για πολλές γενεές».
Στο σημείο, όμως, αυτό ο αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών δεν παρέλειψε να διευκρινίσει πως οι ΗΠΑ δεν σκοπεύουν ν’ αγνοήσουν τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών και του κράτους δικαίου στην Τουρκία αλλά και τη ρητορική και τις ενέργειες της Άγκυρας που προκαλούν ανησυχία και τριβές με τους γείτονές της σε περιφερειακό επίπεδο.
Για τους S-400 και τα F-35
Στέλνοντας εκ νέου προειδοποίηση στην Άγκυρα, ο κ. Μίτσελ ξεκαθάρισε πως, αν η Τουρκία προβεί στην αγορά των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, αυτό θα έχει αντίκτυπο στην συμμετοχή της στα κοινά προγράμματα στρατιωτικής και βιομηχανικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και το πρόγραμμα για την παραγωγή των μαχητικών F-35.
«Από την τουρκική πλευρά θα πρέπει ν’ αναμένουν ότι αν προχωρήσουν στην αγορά σύγχρονων ρωσικών οπλικών συστημάτων, αυτό θα επηρεάσει τη συμμετοχή τους στα προγράμματα στρατιωτικής και βιομηχανικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Και αυτό νομίζω ότι περιλαμβάνει και τα F-35» είπε.
Τέλος, ο κ. Μίτσελ υπενθύμισε ότι τέτοια ενέργεια εκ μέρους της Άγκυρας θα συνιστούσε παραβίαση της νομοθεσίας CAATSA (Αντιμετώπιση των Αμερικανών Αντιπάλων Μέσω Κυρώσεων), με βάση την οποία επιβάλλονται κυρώσεις στις χώρες που δεν συμμορφώνονται με τους αμερικανικούς κανόνες.
«Έχουμε καταστήσει σαφές σ’ όλες τις επαφές μας με τους τούρκους αξιωματούχους ότι, αν αποφασίσουν να προχωρήσουν στην αγορά των S-400, θα υπάρξουν συνέπειες. Μία από αυτές τις συνέπειες διευκρινίζεται με σαφήνεια στη νομοθεσία CAATSA. Και δεν χρειάζεται να το επεξηγήσω περαιτέρω. Η θέση μας εξακολουθεί να είναι ότι θα τηρήσουμε τον νόμο» τόνισε ο κ. Μίτσελ.
Η κατασκευάστρια εταιρία των S-400, Almaz-Antey Air and Space Defense Corporation JSC, βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων μετά την απόφαση που έλαβε η αμερικανική κυβέρνηση στις 27 Οκτωβρίου 2017.
