Ρεπορτάζ από την έντυπη έκδοση του «Τύπου Θεσσαλονίκης»
Το 279 π.Χ. ο Πύρρος έχοντας συγκεντρώσει μεγάλες δυνάμεις από όλη την Ελλάδα αντιμετωπίζει τον ρωμαϊκό στρατό στην πόλη Άσκλον (σημερινό Άσκολι) και χαρίζει στην ανθρωπότητα την έκφραση «Πύρρειος Νίκη», καθώς μπορεί να αναδείχθηκε τυπικά νικητής, ωστόσο έχασε το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών του, τους πιο επίλεκτους αξιωματικούς του, ενώ παράλληλα τον εγκατέλειψαν οι σύμμαχοί του. Μονάχα με αυτό τον τρόπο μπορεί να δει κανείς την ενέργεια του Ερντογάν για την Αγιά Σοφιά, καθώς την ώρα που ο ίδιος θεωρεί πως «κερδίζει» τους φανατικούς μουσουλμάνους, γνωρίζει τριπλή ήττα, χάνοντας τους σκεπτόμενους μουσουλμάνους, τα δυτικά ερείσματα καθώς και την εμπιστοσύνη των δυτικών ηγετών.
Τσουχτερός ο λογαριασμός για την Αγιά Σοφιά
Διαμαρτυρίες για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί υπάρχουν στο εσωτερικό της Τουρκίας και για τις οικονομικές επιπτώσεις από την αλλαγή του καθεστώτος λειτουργίας, πέραν των προφανών πολιτικών λόγων.
Σύμφωνα με το sigmalive, η ελβετική εταιρεία SICPA διατηρεί τα λειτουργικά δικαιώματα για την Αγία Σοφία για άλλα επτά χρόνια και αναμένεται να υποστεί απώλειες που συνδέονται με τις ετήσιες πωλήσεις εισιτηρίων των 72 εκατομμυρίων δολαρίων του μουσείου
Η βουλευτής του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) της Άγκυρας Filiz Kerestecioğlu υπέβαλε κοινοβουλευτική ερώτηση σχετικά με δημοσιεύματα που υπάρχουν για το ότι η Τουρκία θα καταβάλει αποζημίωση στη ελβετική εταιρεία SICPA μετά την παράδοση της Αγίας Σοφίας στην Προεδρία των Θρησκευτικών Υποθέσεων και μετατροπή της ξανά σε ενεργό τζαμί.
Στην κοινοβουλευτική ερώτησή της που απευθύνεται στον Τούρκο υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού Mehmet Nuri Ersoy, η Kerestecioğlu σημείωσε ότι η εταιρεία κέρδισε το διαγωνισμό για τη διαχείριση 54 μουσείων και αρχαιολογικών χώρων της Τουρκίας για εννέα χρόνια το 2018, προσφέροντας 3,9 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το 2019 περισσότεροι από τρία εκατομμύρια τουρίστες επισκέφθηκαν την Αγία Σοφία πληρώνοντας εισιτήριο εισόδου. Οι ξένοι τουρίστες πλήρωναν εισιτήριο που στοίχιζε 100 τουρκικές λίρες, που ισοδυναμεί με περίπου 15 δολάρια, δηλαδή τα συνολικά έσοδα από τα εισιτήρια ξεπερνούσαν τα 50 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Σημειώνεται ότι μαζί με τα νυχτερινά περάσματα στον μουσειακό χώρο της Αγίας Σοφίας τα έσοδα του μουσείου από τις ετήσιες πωλήσεις εισιτηρίων ανέρχονταν στα 73 εκατομμύρια δολάρια.
Η Αγία Σοφία συγκέντρωσε περισσότερα εισοδήματα ως μουσείο από τα συνολικά διόδια που συγκεντρώθηκαν στις γέφυρες της Κωνσταντινούπολης, δήλωσε ο αρθρογράφος Yeniçağ, Murat Ulker.
Η σουηδική εταιρεία SICPA διατηρεί τα λειτουργικά δικαιώματα για την Αγία Σοφία για άλλα επτά χρόνια και αναμένεται να υποστεί απώλειες που συνδέονται με τις ετήσιες πωλήσεις εισιτηρίων των 72 εκατομμυρίων δολαρίων του μουσείου, δήλωσε τη Δευτέρα ο αρθρογράφος της Ντίνυε, Κέριμ Άλκερ.
Η βουλευτής του HDP, είχε θέσει το εύλογο ερώτημα προς τον Τούρκο Υπουργό Πολιτισμού την προηγούμενη βδομάδα αν θα υπάρξουν απαιτήσεις για αποζημιώσεις από την εταιρεία προς το τουρκικό κράτος. Επίσης υπάρχουν διαμαρτυρίες για το πως θα αντισταθμιστούν οι απώλειες εσόδων, που κυμαίνονται περίπου στο μισό δισεκατομμύριο τουρκικών λιρών, από τα εισιτήρια των επισκεπτών που μέχρι τις 24 Ιουλίου του 2020 επισκέπτονταν την Αγία Σοφία.
Επίσης η αλλαγή του καθεστώτος λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ίσως να αποκλείσει την πρόσβαση σε δωρεές και κεφάλαια για την συντήρηση και αποκατάσταση του μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Οργή Κεμαλιστών για το κήρυγμα στην Αγία Σοφία
Σφοδρές αντιδράσεις έχει προκαλέσει στους κεμαλιστές μία προκλητική δήλωση του επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων, Αλί Ερμπάς στο πρώτο κήρυγμα που έκανε στην Αγία Σοφία.
Στην πρώτη ημέρα λειτουργίας του ναού ως τζαμί, ο Ερμπάς είπε: «Στη δική μας πίστη, τα κληροδοτήματα δεν τα αγγίζει κανείς. Όποιος τα αγγίζει τιμωρείται. Η διαθήκη του δωρητή δεν αλλάζει. Όποιος την αλλάζει έχει επάνω του την κατάρα».
Η φράση «Όποιος την αλλάζει έχει επάνω του την κατάρα» αφορούσε εμμέσως πλην σαφώς τον Κεμάλ Ατατούρκ γιατί αυτός ακύρωσε τη «διαθήκη» του Πορθητή και έκανε το 1934 την Αγία Σοφία μουσείο. Επί της ουσίας το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας αυτή τη διαθήκη (σσ. και κατ' επέκταση αυτή την κατάρα επικαλέστηκε) για να ξανακάνει τζαμί την Αγία Σοφία.
Οι Κεμαλιστές διαμαρτύρονται για τις προκλητικές δηλώσεις και έχει ξεσηκωθεί ένα κύμα διαμαρτυρίας και μέσα από σάιτ και εφημερίδες της αντιπολίτευσης. Ενδεικτικά, η Τζουμχουριέτ κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο που γράφει «Προσβολή στον Κεμάλ» και «τρέμει ο Ερντογάν».
Αυστριακή υπουργός κατά Ερντογάν: Εκμεταλλεύεται την Αγία Σοφία για πολιτικούς σκοπούς
"Το ότι ο πρόεδρος Ερντογάν εκμεταλλεύεται τώρα την Αγία Σοφία για τους πολιτικούς σκοπούς του και την μετατρέπει σε τζαμί, δείχνει ξεκάθαρα ότι εδώ δεν βρίσκεται στο προσκήνιο η θρησκεία αλλά μία διχαστική πολιτική ιδεολογία", καταγγέλει σε δηλώσεις της η Αυστριακή υπουργός Ενσωμάτωσης Σουζάνε Ράαμπ. Όπως επισημαίνει η Αυστριακή υπουργός, "εδώ και δεκαετίες η Αγία Σοφία, ως μουσείο, ήταν ανοικτή σε εκατομμύρια ανθρώπους όλων των πολιτισμών και όλων των θρησκειών και αποτελούσε ένα σημαντικό και όμορφο σύμβολο για την ειρηνική συνύπαρξη".
Ως "νεότερο κρίκο σε μία αλυσίδα προκλήσεων" είχε καταγγείλει πρόσφατα την μετατροπή από την Τουρκία της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί, ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, ενώ σε σχέση με τις εξελίξεις στη Λιβύη και στο Βόρειο Ιράκ σημείωνε πως "απλούστατα η Τουρκία δεν είναι αξιόπιστος εταίρος της Ευρώπης".
Ο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ είχε τονίσει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ασκεί απέναντι στην Τουρκία "μία ισχυρή πολιτική και να μιλά μία σαφή γλώσσα (...) σε μία σταθερή βάση αξιών", και ταυτόχρονα είχε ζητήσει εκ νέου την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την 'Αγκυρα, επισημαίνοντας ότι "και εδώ η ΕΕ θα έπρεπε να κάνει μία σαφή τομή και να δηλώσει πως όλα αυτά δεν είναι πλέον επιτρεπτά και σωστά".
Ισπανία: «Η Αγιά Σοφιά να παραμείνει μέρος της κοινής μας κληρονομιάς»
Η υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια δήλωσε την Δευτέρα ότι είναι σημαντικό η Αγιά Σοφιά να παραμείνει μέρος της κοινής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, μετά την μετατροπή της σε τζαμί την προηγούμενη εβδομάδα.
"Για μας είναι σημαντικό το πνεύμα αυτού του μεγάλου μνημείου της Αγιάς Σοφιάς να διατηρηθεί", δήλωσε η ισπανίδα υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον τούρκο ομόλογό της Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αγκυρα.
Καταλήγοντας τόνισε: "Είναι το κοινό σπίτι των ορθόδοξων Χριστιανών, των Καθολικών αλλά και των Μουσουλμάνων. Για το ζήτημα πιστεύουμε στο διάλογο και πρέπει να υπάρξει ένας διάλογος μεταξύ Τουρκίας και UNESCO.
Απαντώντας, μάλλον, αμήχανα, ο Τσαβούσογλου τόνισε: Αν κατάλαβα σωστά η κυρία Γκονθάλεθ είπε ότι η Αγιά Σοφιά θα πρέπει να είναι το κοινό μας σπίτι. Ενα μνημείο πολιτισμού του οποίο θα είναι ανοιχτό στον κάθε έναν. Είμαστε εντάξει σ' αυτό. Αν λέει όμως ότι η Αγία Σοφία θα πρέπει να είναι χώρος που θα προσεύχονται και πιστοί άλλων θρησκειών, διαφωνούμε".
"H Αγιά Σοφιά είναι τζαμί από το 1453. Για μια συγκεκριμένη περίοδο 86 χρόνων έγινε μουσείο, αλλά από το 1453 είναι τζαμί." Θα την προστατεύσουμε ως μνημείο παγκόσμιος κληρονομιάς, συνέχισε ο Τσαβούσογλου, συμπεριλαμβανομένων και των εικόνων, μαζί με ό,τι άλλο υπάρχει μέσα και αν εννοείτε ότι μπορεί να είνια ανοιχτή για επίσκεψη προς όλους, τότε συμφωνών".
Le Figaro: Η κοσμική Τουρκία έχει τελειώσει
Η κοσμική χώρα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, που μετέτρεψε το τζαμί σε μουσείο το 1934, πέρασε, σημειώνει σε άρθρο της η γαλλική εφημερίδα Le Figaro, της οποίας το χθεσινό πρωτοσέλιδο έχει τίτλο "Στην Αγία Σοφία επίδειξη ισλαμικής δύναμης του Ερντογάν" και συνοδεύεται από φωτογραφία με τη χθεσινή προσευχή, παρουσία του Τούρκου προέδρου.
Όπως επισημαίνει το άρθρο με τίτλο "Το τέλος του Ατατούρκ", ο Ερντογάν "ο κατακτητής" με την κίνησή του αυτή εξασφάλισε για τον εαυτό του ένα θεαματικό χτύπημα που θα μείνει στην ιστορία. "Η βασιλική είναι το σύμβολο του χριστιανικού παρελθόντος της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς. Ο νέος σουλτάνος έχει χτυπήσει διπλά: δημιουργεί μια πολιτική εκτροπή και, πάνω απ' όλα, βλέπει την ολοκλήρωση, μετά από δεκαοκτώ χρόνια βασιλείας, του ισλαμο-εθνικιστικού του ονείρου".
Παρομοιάζει τον Τούρκο πρόεδρο με τον Μεχμέτ Β', ο οποίος το βράδυ της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης το 1453, περπάτησε προς τη χριστιανική βασιλική για να την μετατρέψει στο μουσουλμανικό τελετουργικό. "Το μήνυμα είναι σαφές: η Οθωμανική Αυτοκρατορία θα είναι το νέο μοντέλο για τη σύγχρονη Τουρκία. Η κοσμική χώρα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, που μετέτρεψε το τζαμί σε μουσείο το 1934, πέρασε", αναφέρει.
Το δημοσίευμα επισημαίνει πως με την πάροδο του χρόνου, η Αγία Σοφία είχε γίνει ζωντανή μαρτυρία για την αναζήτηση της συμφιλίωσης μεταξύ του χριστιανικού και μουσουλμανικού μονοθεϊσμού. "Αυτό το εντυπωσιακό βήμα οπισθοδρόμησης είναι ένα καρφί στο φέρετρο του Ατατούρκ, του οποίου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν σταματά να αποδομεί τα αγάλματα. Δυσφημισμένος για την κοσμική του πολιτική, εκπροσωπεί μια Τουρκία που στερείται οποιασδήποτε αυτοκρατορικής φιλοδοξίας".
"Ο νέος σουλτάνος μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει επανακτήσει πλήρως την Κωνσταντινούπολη και έτσι κολακεύει το τουρκικό εθνικιστικό πνεύμα ... και τους απαραίτητους ακροδεξιούς συμμάχους του. Αφού μετέτρεψε το κοινοβουλευτικό καθεστώς σε μια αυταρχική Προεδρία, ολοκλήρωσε με τη δημιουργία μιας χώρας του χεριού του". Αναφέρει δε πως ο Ερντογάν με τον τρόπο αυτό αποσπά την προσοχή από την οικονομική κρίση και την εξασθενημένη υποστήριξη προς το κόμμα του, το AKP, το οποίο έχασε την Κωνσταντινούπολη, την 'Αγκυρα και άλλες μεγάλες πόλεις στις δημοτικές εκλογές.
"Λέει δυνατά και ξεκάθαρα ότι δεν θα εμποδίζεται πλέον από δυτικές αξίες όπως η δημοκρατία. Υπονομεύει την εικόνα μιας σχετικά ανοιχτής μουσουλμανικής κοινωνίας. Αυτός ο ενοχλητικός σύμμαχος ανοίγει μια ανεπανόρθωτη ρήξη με τη Δύση", τονίζει.
