Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ) έγινε ο πρώτος επαγγελματικός κλάδος στην Ελλάδα αλλά και η πρώτη δημοσιογραφική ομοσπονδία στην Ευρώπη που παρουσίασε Κώδικα Δεοντολογίας για την Χρήση Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης, ο οποίος δεσμεύει όλα τα μέλη της κατά την χρήση τέτοιου είδους τεχνολογιών.
Κατά την παρουσίαση του νέου Κώδικα που έγινε στα γραφεία της Ένωσης Συντακτών Αθηνών, ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης κατά την παρουσίαση του Κώδικα, τόνισε ότι «μπορεί τυπικά να γράφει κάποιος έναν κώδικα δεοντολογίας, αλλά ουσιαστικά γράφει ιστορία και αφήνει παρακαταθήκη», συμπληρώνοντας ότι «είναι κάτι πρωτοποριακό και ως προς το σύνολο των Ενώσεων στην χώρα μας, αλλά και ως προς τις αντίστοιχες ενώσεις δημοσιογράφων σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Δηλαδή έρχεται και αναγνωρίζει μια πραγματικότητα, την ύπαρξη της τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί σε κάποιες συζητήσεις να είναι μια συζήτηση για το μέλλον, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια συζήτηση για το παρόν».
Ο κ. Μαρινάκης είπε ακόμα ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται την ενσωμάτωση των αντίστοιχων Οδηγιών και στην ελληνική νομοθεσία. «Η δημιουργία του Κώδικα Δεοντολογίας για χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ήταν μια πολύ υπεύθυνη δουλειά, μια πολύ δύσκολη δουλειά, μια πολύ απαιτητική δουλειά που η δυσκολία της είναι πολύ μεγαλύτερη από την έκταση του κειμένου. Γιατί πολλές φορές το να περιγράψεις μέσα σε ένα νομικό κείμενο κάποιους κανόνες που δεν υπάρχει προηγούμενο για τη χρήση τους, είναι κάτι πολύ πιο δύσκολο από όσο μπορεί κανείς να καταλάβει όταν διαβάζει. Ο στόχος και του κώδικα και αυτής της συζήτησης δεν είναι να πούμε όχι στην τεχνητή νοημοσύνη, αλλά το αντίθετο, να πούμε ναι με όρους. Γιατί αν δεν υπάρχουν όροι όπως σε όλα τα χρήσιμα νέα εργαλεία, τότε από χρήσιμα εργαλεία γίνονται όπως ένα δίκοπο μαχαίρι, ιδιαιτέρως επιβλαβή μέσα εναντίον της κοινωνίας και της αλήθειας», τόνισε, αναφερόμενος στη συνέχεια και στις έξι μεγάλες αρχές τις οποίες περιγράφει ο Κώδικας, αρχής γενομένης από την διαφάνεια:
«Οι πολίτες με λίγα λόγια έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν πότε ένα περιεχόμενο έχει παραχθεί ή εμπλουτιστεί από την τεχνητή νοημοσύνη. Η κρυφή χρήση αυτών των εργαλείων δεν είναι απλώς αντιδεοντολογική. Είναι επικίνδυνη. Και εγώ, θα προσθέσω, θα καταστεί και παράνομη. Δεν μπορεί κάποιος να μη δηλώνει είτε σε ένα άρθρο στην ιστοσελίδα είτε οπουδήποτε, ότι αυτό το οποίο έχει παράξει ως κείμενο είναι είτε εξ υπαρχής προϊόν τεχνητής νοημοσύνης είτε με τη συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης. Το δεύτερο είναι η ανθρώπινη εποπτεία. Καμία μηχανή δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο. Η τελική ευθύνη, η κρίση, η επιμέλεια ανήκει σε εσάς, στον δημοσιογράφο. Το εργαλείο δεν γράφει την είδηση. Εσείς την γράφετε.
Το τρίτο είναι η ακρίβεια και η αξιοπιστία. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μαγικό ραβδί. Αν δεν ξέρουμε πώς να τη χρησιμοποιήσουμε, διατρέχουμε τον κίνδυνο να ενισχύσουμε προκαταλήψεις, ανακρίβειες και παραπληροφόρηση. Η ευθύνη για την ακρίβεια, για τη διασταύρωση, για την αλήθεια παραμένει ακέραια στα χέρια του δημοσιογράφου. Το τέταρτο είναι η προστασία της δημοκρατίας. Στην εποχή των deep fakes, της παραποιημένης πληροφορίας και της συνθετικής προπαγάνδας, η δημοσιογραφία γίνεται το τελευταίο ανάχωμα της αλήθειας. Το έχω πει πάρα πολλές φορές. Δεν υπάρχει καταλληλότερος από τον δικό σας κλάδο να αποτελέσει το φίλτρο που θα σταματά τον αποκλεισμό, τα στερεότυπα, τις διακρίσεις που μπορεί να προκύπτουν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Πέμπτο, πολύ σημαντικό και αυτό, η προστασία των προσωπικών δεδομένων και έκτον η συμμετοχή. Δηλαδή, αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα, οι δημοσιογράφοι, τα σωματεία, οι ενώσεις πρέπει να έχουν λόγο στο σχεδιασμό και τη ρύθμιση των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να σχεδιάζονται αυτά τα συστήματα χωρίς τη δική μας φωνή».
Ο κ. Μαρινάκης καταλήγοντας προανήγγειλε ότι σε λίγες μέρες θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιο για ζητήματα κράτους και ελευθερίας του Τύπου, για να του ανακοινωθεί, ότι ενσωματώνεται η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα SLAPPS, τις καταχρηστικές αγωγές. «Όπως ακριβώς είχαμε υποσχεθεί, είμαστε από τα πρώτα κράτη-μέλη της Ευρώπης που ολοκληρώνουμε ουσιαστικά τις αντίστοιχες υποχρεώσεις. Εδώ, ο στόχος δεν είναι να απαγορεύεται σε κανέναν να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. Έχει καθήκον ένας πολίτης αν θεωρεί ότι δυσφημείται, ότι συκοφαντείται, να προσφεύγει στη Δικαιοσύνη. Όμως, υπάρχει ένα φίλτρο στη Δικαιοσύνη, προδικαστικό, όπως περιγράφει η ευρωπαϊκή οδηγία, που θα κρίνει αν μία αγωγή, πριν φτάσει δηλαδή στο επόμενο στάδιο, είναι προδήλως καταχρηστική, αυτό που λέμε αγωγές Slapps. Από κει και πέρα όμως, πρέπει στη συνέχεια και εφόσον δεν είναι τέτοιες οι αγωγές, να κρίνουν κάθε εναγόμενο και το ποινικό δικαστήριο, κάθε μηνυόμενο το ίδιο ακριβώς, είτε είναι βουλευτής, είτε είναι υπουργός, είτε είναι πολίτης, είτε είναι δημοσιογράφος. Όποιος συκοφαντεί κάποιον, όποιος δηλαδή εν γνώσει του διασπείρει ψεύδη και προσβάλλει την τιμή και την υπόληψη κάποιου, να ξέρει ότι στο τέλος της ημέρας θα έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τη δικαιοσύνη», σημείωσε ο κ. Μαρινάκης.
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ, Σωτήρης Τριανταφύλλου υπογράμμισε ότι με αυτή την κίνηση το συνδικαλιστικό κίνημα των δημοσιογράφων πρωτοπορεί και επιχειρεί μια πολύ σημαντική παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
«Της τεχνητής νοημοσύνης, μιας ανατρεπτικής τεχνολογίας που δεν αλλάζει μόνο την μιντιακή βιομηχανία και τις εργασιακές σχέσεις, αλλάζει την κοινωνία ολόκληρη» τόνισε ο κ. Τριανταφύλλου, προσθέτοντας ότι: «Σήμερα μαζί με τις Ενώσεις παρουσιάζουμε τον κώδικα Δεοντολογίας για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης από τους δημοσιογράφους και τα μέσα ενημέρωσης, βάζοντας για πρώτη φορά ένα πλαίσιο και θεσπίζοντας κανόνες για τη χρήση τους στη δουλειά μας. Είμαστε πρωτοπόροι σε αυτό, είμαστε οι πρώτοι στην Ελλάδα που κάνουμε κώδικα δεοντολογίας για τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, οι πρώτοι που έχουμε κάνει κώδικα στην Ευρώπη. Υπάρχουν κατευθυντηρίες γραμμές μέχρι αυτή τη στιγμή από τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων».
Για τη σύνταξη αυτού του Κώδικα, συστάθηκε Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης με τη συμμετοχή ειδικών του αντικειμένου, η οποία ολοκλήρωσε αφιλοκερδώς το έργο της μέσα σε ένα χρόνο περίπου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, καθηγητής της Νομικής Αθηνών, Σπύρος Βλαχόπουλος, επεσήμανε κατά την παρουσίαση μεταξύ άλλων ότι «η τεχνητή νοημοσύνη, είτε το θέλουμε είτε όχι, ήρθε για να μείνει. Πολλές φορές είχα αναρωτηθεί μήπως είναι κάτι το οποίο είναι φευγαλέο, ένας κομήτης, το οποίο θα το εξετάσουμε ύστερα από λίγο. Η απάντηση είναι όχι» και αναφέρθηκε στο γιατί πρέπει να υπάρχει κώδικας δεοντολογίας ειδικά στο συγκεκριμένο πεδίο και να μην υπάρχει κάποιος νόμος, τονίζοντας ότι οι κώδικες δεοντολογίας είναι πολύ πιο χρήσιμοι και πολύ πιο αποτελεσματικοί.
«Η πρώτη και βασική αρχή είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη ήρθε για να μείνει. Ήρθε για να βοηθήσει. Δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει τον άνθρωπο και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον δημοσιογράφο στην άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Η δεύτερη βασική αρχή είναι ότι ο δημοσιογράφος μπορεί να υποβοηθείται στο έργο του, θα πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση να ελέγχει», υπογράμμισε ο κ. Βλαχόπουλος, συμπληρώνοντας: «Άρα, οτιδήποτε είναι προϊόν της λεγόμενης παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να ελέγχεται από δημοσιογράφο. Κι εγώ θα έλεγα και αποτυπώνεται και στον Κώδικα Δεοντολογίας σε δύο επίπεδα. Πρώτα από όλα, ποια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιεί; Εκεί υπάρχουν διακρίσεις. Θα πρέπει να είναι συνεχώς ενημερωμένος αν υπάρχουν προβλήματα, αν έχουν προκύψει ζητήματα σε σχέση με την αξιοπιστία της συγκεκριμένης εφαρμογής. Τι λάθη έχουν γίνει, τι λάθη έχουν παρατηρηθεί, έχουν καταγραφεί και επίσης και έλεγχος όσον αφορά το περιεχόμενο».
Ο πυλώνας, όπως είπε, του Κώδικα Δεοντολογίας είναι η διαφάνεια, δηλαδή η σήμανση του περιεχομένου που αποτελεί προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. «Θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί γιατί στην σημερινή εποχή που ζούμε και υπάρχει το φαινόμενο των fake news είναι πολύ πιο εύκολο να αναπαραχθούν μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Υπάρχουν επίσης και πολλά άλλα τα οποία θα πρέπει να προσέξει ο δημοσιογράφος όταν χρησιμοποιεί εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης», συμπλήρωσε ο κ. Βλαχόπουλος, ο οποίος αναφέρε ότι τονίζονται τα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και είναι πολύ σοβαρό το θέμα του μέλλοντος του δημοσιογραφικού επαγγέλματος-λειτουργήματος, όταν δεν υπάρχουν ουσιαστικά δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, υποστηρίζοντας ότι αυτό είναι ένα θέμα το οποίο θα πρέπει να συζητηθεί.
Η πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Αθηνών, Μαρία Αντωνιάδου, είπε ότι οι Έλληνες δημοσιογράφοι μπορούν να περηφανεύονται σε παγκόσμιο επίπεδο. «Είμαστε οι πρώτοι που παρουσιάζουμε Κώδικα Δεοντολογίας. Η συζήτηση στη διεθνή Ομοσπονδία ξεκίνησε πριν από ένα ακριβώς χρόνο», είπε η κ. Αντωνιάδου, αναφέροντας παράλληλα ότι το ζήτημα θα τεθεί σύντομα και στη Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Ομοσπονδίας που θα γίνει περίπου σε ένα μήνα στο Μόντρεαλ του Καναδά.
Τον λόγο στην παρουσίαση έλαβαν και ο εκπρόσωποι κομμάτων, οι οποίοι μεταξύ άλλων χαιρέτισαν την σύνταξη του Κώδικα. Δεοντολογίας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
- Θεσσαλονίκη: Αυτοψία Γιουτίκα στο Αγίασμα του Αγίου Ιωάννη - Πότε θα ανοίξει (ΦΩΤΟ)
- Φρίκη στη Θεσσαλονίκη: Γονείς βίαζαν τα 2 κορίτσια τους - Εφιάλτης 11 ετών
- Θεσσαλονίκη: Χωρίς φανάρια για 2,5 ώρες αύριο κεντρικός δρόμος – Σε ποιο σημείο
- Τελειώνει η σχολική χρονιά για τα λύκεια – Πότε χτυπά το τελευταίο κουδούνι
