*Του Δημήτρη Κετικίδη | Από την έντυπη έκδοση «Τύπος Θεσσαλονίκης»
Αρκετή κουβέντα σήκωσε μεταξύ των συνταγματολόγων η έκπτωση τριών βουλευτών των Σπαρτιατών, καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας η βουλή θα παραμείνει με λιγότερους από 300 βουλευτές.
Ο «Τύπος Θεσσαλονίκης» επικοινώνησε με τον συνταγματολόγο, εντεταλμένο διδασκαλίας στη Νομική του ΔΠΘ κ. Χαράλαμπο Κουρουνδή, ο οποίος μεταξύ άλλων υπογράμμισε ότι «εκείνο που είναι κενοφανές στην ελληνική συνταγματική ιστορία από το 1975 και μετά είναι η έκπτωση των βουλευτών στον βαθμό που συνεπάγεται την εκκένωση των εδρών».
Για το πώς ερμηνεύει ο ίδιος την απόφαση του εκλογοδικείου για την ακύρωση εκλογής τριών βουλευτών, αλλά και το νομικό σκεπτικό της υπόθεσης, ο κ. Κουρουνδής είπε:
«Το πλήρες κείμενο της απόφασης που θα μας βοηθούσε να πούμε με σαφήνεια και βεβαιότητα την αιτιολογία δεν το έχουμε ακόμη, διότι δεν δημοσιεύθηκε. Δημοσιεύθηκε ένα απόσπασμα και το διατακτικό, δηλαδή τι θα γίνει πρακτικά με την έκπτωση. Μπορούμε να διακρίνουμε ότι βασίστηκε στην εξαπάτηση των εκλογέων και όχι σε ένα κώλυμα της ανακήρυξης των υποψηφίων που ήταν ο άλλος νομικός λόγος. Αυτήν τη στιγμή αυτό έχουμε στα χέρια μας.
Εκείνο που είναι κενοφανές στην ελληνική συνταγματική ιστορία από το 1975 και μετά είναι η έκπτωση των βουλευτών στον βαθμό που συνεπάγεται την εκκένωση των εδρών. Πρώτη φορά θα έχουμε βουλή 297 βουλευτών.
Προκύπτουν ορισμένα θέματα ερμηνείας, ως προς τον σχηματισμό των ειδικών πλειοψηφιών που απαιτούνται σε κάποιες περιπτώσεις. Για παράδειγμα όταν απαιτεί το σύνταγμα τα 3/5 βουλευτών θα υπολογίζονται οι 300 ή οι 297»;
«Πρέπει να πάμε ένα βήμα πίσω από την απόφαση και να σκεφτούμε το νομοθετικό πλαίσιο όπως προέκυψε και διαμορφώθηκε το 2023. Το ίδιο το νομοθετικό, κατά τη γνώμη μου είχε πρόβλημα συμβατότητας με το άρθρο 29 του Συντάγματος. Αυτό που φαίνεται ότι βασίστηκε η εξαπάτηση είναι ότι υπήρχε ένας υποκρυπτόμενος πραγματικός αρχηγός ο Ηλίας Κασιδιάρης, το οποίο δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς αποδείχθηκε στο δικαστήριο» συνέχισε ο κ. Κουρουνδής.
«Δεν έχουμε ακόμη το αιτιολογικό. Είναι ένα ρευστό κριτήριο το οποίο είναι κατά τη γνώμη μου προβληματικό. Το 1975 συζητήθηκε το αν θα υπάρχει διάταξη που θα επιτρέπει τη θέση κομμάτων εκτός νόμου, αλλά λόγω μετεμφυλιακής εμπειρίας δεν εντάχθηκε στο Σύνταγμα.
Έγινε η επιλογή τότε από τον συνταγματικό νομοθέτη και δέχτηκε η πλειοψηφία ότι δεν θα μπει αυτή η διάταξη στο Σύνταγμα. Στο κυβερνητικό σχέδιο επειδή υπήρχε αυτή η πρόβλεψη ότι μπορούν να τεθούν κόμματα εκτός νόμου, προέβλεπε ότι οι θέσεις παραμένουν κενές. Αυτά και τα δύο δεν μπήκαν τελικά στο Σύνταγμα. Η κυβέρνηση τότε υποχώρησε, και εμείς ένα μεγάλο μέρος των συνταγματολόγων θεωρεί εύλογα ότι αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει τέτοιου είδους διαδικασία με βάση το Σύνταγμα» τόνισε στη συνέχεια ο συνταγματολόγος.
Αναφερόμενος στο γιατί δεν γίνονται επαναληπτικές εκλογές στις συγκεκριμένες περιφέρειες, όπως ακριβώς είχε γίνει το 1992 στη Β’ Αθηνών με την έκπτωση του Δημήτρη Τσοβόλα, ο κ. Κουρουνδής είπε:
«Εδώ το εκλογoδικείο λέει κάτι το οποίο είναι ορθό σε πρώτο επίπεδο, ότι υπήρχε ένα νομικό κενό και δεν προβλεπόταν η διενέργεια επαναληπτικών εκλογών, αλλά δεν προβλέπεται και τίποτα άλλο.
Δεν υπάρχει πρόβλεψη σχετικά με το τι θα γίνει σε τέτοιες περιπτώσεις ακριβώς επειδή ο συνταγματικός νομοθέτης δεν ήθελε και δεν έβαλε στο Σύνταγμα διατάξεις για κόμματα εκτός νόμου. Κατά τη γνώμη μου πιο συμβατή με τη δημοκρατική αρχή θα ήταν η διενέργεια επαναληπτικών εκλογών.
Το εκλογοδικείο λέει ότι δεν κάνει σε αυτές τις περιφέρειες επαναληπτικές εκλογές, επειδή το πρόβλημα υπήρχε σε όλη την Ελλάδα. Ο λόγος για τον οποίο ακύρωσαν την εκλογή των συγκεκριμένων τριών βουλευτών, είναι επειδή σε αυτές τις περιφέρειες έγιναν ενστάσεις.
Κανονικά θα έπρεπε να αφορά όλους τους βουλευτές των Σπαρτιατών, και για έναν τυπικό λόγο χάνουν μόνο οι τρεις την έδρα. Αυτό από μόνο του είναι ένα πρόβλημα» σχολίασε ο κ. Κουρουνδής.
Ο κ. Κουρουνδής αναφέρθηκε και στο γιατί δεν γίνεται ένσταση και για τους υπόλοιπους βουλευτές που εξελέγησαν με τους Σπαρτιάτες. «Δεν μπορεί πλέον να γίνει ένσταση, λόγω του ότι έχει περάσει η προθεσμία. Αν γινόταν και για τους υπόλοιπους, τότε θα ακυρωνόταν η εκλογή τους, και θα είχαμε ακόμη λιγότερους βουλευτές» είπε.
«Το Σύνταγμα δεν προβλέπει να έχουμε ακριβώς 300 αλλά προβλέπει ότι δεν μπορεί να έχουμε πάνω από 300 και κάτω από 200. Ο εκτελεστικός νόμος από το '74 μέχρι σήμερα λέει για 300.
Θα μπορούσε θεωρητικά να ψηφιστεί ότι θα έχουμε 200 αλλά από τις μεθεπόμενες εκλογές» υποστήριξε.
Σχολιάζοντας το ερμηνευτικό ζήτημα που έχει προκύψει, είπε:
«Θέλει η κυβέρνηση π.χ. να κινήσει διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος που χρειάζεται πλειοψηφία 3/5 του συνολικού αριθμού ποιου; Των 297 ή των 300; Κατά τη γνώμη μου είναι οι 300 αλλά γι' αυτά τα ζητήματα αποφαίνεται η βουλή».
Τέλος όσον αφορά το αν ήταν συνταγματικά ορθό να μη συμμετάσχουν εξ’ αρχής οι Σπαρτιάτες στις εκλογές, και όχι το να κηρυχθούν έκπτωτοι τρεις βουλευτές, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι:
«Αυτό με βάση την απόφαση έγινε λόγω της εξαπάτησης των εκλογέων. Εκεί πάμε στη συζήτηση για το αν είναι προβληματικό το νομοθετικό πλαίσιο και κατά πόσο είναι συμβατό με το άρθρο 29 του Συντάγματος.
Αυτό που προβλέφθηκε μετά την απόφαση της δικής της Χρυσής Αυγής, είναι συμβατό με το σύνταγμα. Το κριτήριο του πραγματικού αρχηγού ως υποκρυπτόμενου είναι ρευστό και οδηγεί σε καταστάσεις όπως αυτή η περίπτωση.
Είναι διαφορετικό να πεις ότι αυτοί που είναι καταδικασμένοι δεν μπορούν να είναι υποψήφιοι, και αυτό είναι κώλυμα εκλογιμότητας για τον συνδυασμό αν το κάνουν, και είναι διαφορετικό να πεις ότι κάποιος από αυτούς είναι πραγματικός αρχηγός. Αυτό είναι κάπως δυσανάγνωστο».
