Μέχρι πρόσφατα, ελάχιστα ήταν γνωστά για τα πλοία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αυτό άλλαξε το 2004, όταν ανακαλύφθηκαν στην Κωνσταντινούπολη τα υπολείμματα 37 πλοίων, από ιστιοφόρα μέχρι αλιευτικά και γαλέρες.
Μελέτη που δημοσιεύεται στο International Journal of Nautical Archaeology εξετάζει οκτώ από τα ναυάγια αυτά και προσφέρει νέα στοιχεία για τη βυζαντινή ναυπηγική. Τα ναυάγια, τα οποία χρονολογούνται από τον πέμπτο μέχρι τον 11ο αιώνα, βρέθηκαν στο Γενί Καπί της Κωνσταντινούπολης, μια περιοχή που βρισκόταν κάποτε μέσα στο λιμάνι της πόλης αλλά αργότερα ανυψώθηκε και αποκαλύφθηκε από τα νερά. Από τα οκτώ πλοία που εξετάζει η μελέτη, τα έξι ήταν ιστιοφόρα μήκους 8 έως 15 μέτρων και πλάτους 2,5 έως πέντε μέτρων.
Τα δύο άλλα ήταν γαλέρες, «τα πρώτα ναυάγια αυτού του είδους που έχουν ανακαλυφθεί στη βυζαντινή περίοδο» αναφέρει στο LiveScience.com ο Κεμάλ Πουλάκ του Πανεπιστημίου Texas A&M στο Τέξας, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Οι γαλέρες, μακρόστενα πλοία που κινούνταν με σειρές κουπιών, είχαν μήκος γύρω στα 30 μέτρα και πλάτος 4 μέτρα.
Οι ερευνητές χώρισαν σε δύο ομάδες τα πλοία που εξέτασαν. Η πρώτη ομάδα αφορά ναυάγια που χρονολογούνται πριν από τον 7ο αιώνα, των οποίων η κατασκευή ξεκίνησε πρώτα με το κέλυφος του πλοίου και συνεχίστηκε με τον κεντρικό σκελετό. Η δεύτερη, μεταγενέστερη ομάδα περιλαμβάνει πλοία των οποίων η κατασκευή ξεκίνησε με τον σκελετό και συνεχίστηκε με τις παράλληλες σανίδες του κελύφους. Η μελέτη των πλοίων αποκαλύπτει έτσι πώς σκέφτονταν οι ναυπηγοί του Βυζαντίου, επισημαίνει ο Δρ Πουλάκ.
Για τη στέγαση των ευρημάτων η Τουρκία σχεδιάζει την κατασκευή ενός μεγάλου μουσείου. Ο Πουλάκ διευκρίνισε πάντως ότι η αποκατάσταση και η συντήρηση των πλοίων θα απαιτήσει αρκετά ακόμα χρόνια.
