Σε δηλωεις που έκανε, ο κ. Θεοδωράκης πρότεινε στον πρωθυπουργό, «αφού δυσκολεύεται να τα βρει με τους υπουργούς του», να συγκαλέσει μια μεγάλη σύσκεψη στην Αθήνα στην οποία θα συμμετέχουν οι περιφερειάρχες των συνόρων, οι δήμαρχοι των συνόρων και οι λιμενικοί που έχουν επιχειρήσει και ξέρουν τι συμβαίνει στα νερά του Αιγαίου.
«Δεν μιλώ για μια γραφειοκρατική σύναξη. Μιλώ για μία συνάντηση ανθρώπων που ξέρουν το πραγματικό πρόβλημα», σημείωσε. Ο επικεφαλής του Ποταμιού τόνισε την ανάγκη να χαραθχεί μια εθνική πολιτική και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αδυνατεί να βρει λύση, μιλώντας μόνο με τους υπουργούς.
Όπως είπε, το χρέος μας είναι διπλό, «από τη μια να περιθάλψουμε αυτούς τους κατατρεγμένους που καταφθάνουν στη χώρα μας για να σωθούν και από την άλλη να προστατεύσουμε τις τοπικές κοινωνίες των νησιών μας από τη δράση των δουλεμπόρων και των κυκλωμάτων που στέλνουν κάθε μέρα όλο και περισσότερους μετανάστες και πρόσφυγες».
Ακόμη, ο κ. Θεοδωράκης ζήτησε την ενίσχυση της Frontex και τη συνεννόηση με την τουρκική πλευρά χωρίς ψευδοπαληκαρισμούς. «Η Τουρκία θα πρέπει να συμπεριφερθεί με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες και αυτό θα πρέπει να της γίνει ξεκάθαρο και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς», πρόσθεσε.
Τέλος, έδωσε στη δημοσιότητα τις 11 προτάσεις για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος:
1. Συστηματική φύλαξη των συνόρων για αποτροπή παράνομης εισόδου. Διεκδίκηση αύξησης της συνεισφοράς της Frontex σε χρήματα και εξοπλισμό. Τα ελληνικά σύνορα είναι ευρωπαϊκά και η συνεισφορά των άλλων χωρών της ΕΕ στη φύλαξή τους πρέπει να είναι καθοριστική. Πίεση προς την Τουρκία για από κοινού αποφασιστικό χτύπημα στους διακινητές ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας που καταργεί τη βίζα για τους Τούρκους πολίτες.
2. Άμεση πραγματοποίηση από την ΕΕ ενημερωτικής καμπάνιας στις χώρες προέλευσης οικονομικών μεταναστών, ώστε να μην πέφτουν θύματα των ψεύτικων υποσχέσεων των διακινητών (το κάνουν ήδη οι Αυστραλοί).
3. Επαναλειτουργία των Κέντρων Πρώτης Υποδοχής που «πάγωσε» η παρούσα κυβέρνηση (Έβρος, Μυτιλήνη, Σάμος) σε όλα τα σημεία εισόδου παράτυπων μεταναστών και δημιουργία νέων με εκταμίευση εκτάκτων κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά Ταμεία (Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, ΤΑΜΕ και Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, ΤΕΑ της ΕΕ). Τα κέντρα αυτά παρέχουν πρώτες βοήθειες, κάλυψη στοιχειωδών αναγκών, καταγραφή και ταυτοποίησή των μεταναστών και διακρίβωση περαιτέρω αναγκών τους (π.χ. υποβολή αίτησης ασύλου, νοσηλεία, εντοπισμός ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλων ευάλωτων ατόμων).
4. Δημιουργία κλιμακίων της Υπηρεσίας Ασύλου και περαιτέρω ενίσχυση των υφιστάμενων στα νησιά και τον Έβρο, ώστε οι αλλοδαποί που διασώζονται ή συλλαμβάνονται να έχουν την δυνατότητα να ζητούν άσυλο επί τόπου και να τους παρέχεται θετική ή αρνητική απάντηση εντός 60 ημερών.
5. Πίεση προς τις άλλες χώρες της ΕΕ και τους θεσμούς της ΕΕ για θέσπιση Ευρωπαϊκού Ασύλου και Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου, ώστε οι αλλοδαποί να ζητούν άσυλο από την ΕΕ συνολικά και να κατανέμονται αναλογικά στα κράτη μέλη.
6. Ενίσχυση του εθελοντικού επαναπατρισμού παράτυπων οικονομικών μεταναστών με αντάλλαγμα της παροχή αμειβόμενης επαγγελματικής κατάρτισης μετά την επιστροφή στην πατρίδα τους σε συνεργασία με Διεθνείς Οργανισμούς (Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης κ.α.), την ΕΕ και κράτοι-δωρητές (Μ. Βρετανία, Νορβηγία κ.α.).
7. Βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στα προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης έως ότου πραγματοποιηθεί η επιστροφή προς απέλαση μεταναστών στην πατρίδα τους.
8. Δημιουργία ανοικτών κέντρων φιλοξενίας με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για όσους αναμένουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης ασύλου, καθώς και για τις ευάλωτες ομάδες μεταναστών (ασυνόδευτοι ανήλικοι, μονογονεϊκές οικογένειες, ηλικιωμένους κλπ).
9. «Το Σχολείο του Μετανάστη». Τα ανοικτά κέντρα φιλοξενίας θα διαθέτουν δημόσιες μονάδες εκμάθησης ελληνικής γλώσσας και επαγγελματικής κατάρτισης για αναγνωρισμένους πρόσφυγες και νόμιμους μετανάστες.
Ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών
10. Παροχή της ελληνικής ιθαγένειας στα παιδιά των μεταναστών που γεννιούνται και μεγαλώνουν στην Ελλάδα, με την προϋπόθεση συμπλήρωσης εξαετούς εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο. Ιθαγένεια και στα παιδιά που γεννήθηκαν αλλού, αλλά μεγαλώνουν στην Ελλάδα με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας με εννιαετή εκπαίδευση ή δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή απολυτήριο Λυκείου και απόκτηση πτυχίου ΑΕΙ/ΤΕΙ. Προϋπόθεση για τη χορήγηση ιθαγένειας είναι να διαμένουν οι γονείς νόμιμα στη χώρα. Εκσυγχρονισμός του θεσμικού και νομικού πλαισίου που αφορά την καθημερινότητα της παραμονής στη χώρα των μεταναστών και των προσφύγων (περίθαλψη, εργασία, διαμονή).
11. Άμεση Σύσταση Διαχειριστικής Αρχής, που έπρεπε να είχε γίνει ήδη από το 2014, και γρήγορη ολοκλήρωση των διαδικασιών για εκταμίευση κονδυλίων από τα προγράμματα του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) της ΕΕ. Τα προγράμματα αυτά διαθέτουν πάνω από 1,8 δισ. ευρώ για τα έτη 2014-2020, και η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει ακόμη προγράμματα προς ένταξη. Εάν δε το πράξει μέχρι τον Ιούνιο, θα παγώσει κάθε χρηματοδότηση από τη ΕΕ για τη μετανάστευση.
