Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Στη Θεσσαλονίκη, στη Μικρή Σκηνή της Μονής Λαζαριστών, θα ανεβεί στις 22, 23, 24 και 25 Σεπτεμβρίου «Το Κιβώτιο». Έχοντας ήδη συμπληρώσει μια σειρά παραστάσεων και συζητηθεί την περσινή σεζόν στο Studio Μαυρομιχάλη στην Αθήνα, η παραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού «Νέος Λόγος», αποτελεί μια θεατρική μεταφορά του γνωστού μυθιστορήματος του Άρη Αλεξάνδρου που έχει χαρακτηριστεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Λίγο πριν την πρεμιέρα, ο Φώτης Μακρής που έχει το ρόλο του αφηγητή και συνυπογράφει τη δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία μαζί με την Κλεοπάτρα Τολόγκου, μίλησε μαζί μας.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την παράσταση;
-«Το Κιβώτιο» είναι το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε ο Άρης Αλεξάνδρου. Αφορά την προσπάθεια μιας ομάδας ανταρτών να μεταφέρει ένα κιβώτιο από μια πόλη σε μια άλλη. Και η αποστολή είναι τόσο σημαντική, που αν το καταφέρουν θα κερδηθεί ο πόλεμος από τον Δημοκρατικό Στρατό που πρόσκειται στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Από τους 35 αντάρτες που ξεκινούν, ο ήρωάς μας είναι ο μοναδικός που φτάνει στον προορισμό του, και, εκεί, αντί να δεχτεί τα συγχαρητήρια, ανακαλύπτουν ότι το κιβώτιο είναι άδειο και ο ίδιος κατηγορείται για δολιοφθορά και προδοσία.
Στο κείμενο βλέπουμε την προσπάθεια αυτού του αντάρτη να αποδείξει την αθωότητά του και να βρει την αλήθεια. Από ποιον έχει προδοθεί, αν έχει προδοθεί. Βέβαια είναι ένα βιβλίο 360 σελίδων, οπότε όπως καταλαβαίνετε έχει γίνει μια θεατρική προσαρμογή.
Ήταν ένα μυθιστόρημα που το είχα διαβάσει μικρός, και το κουβάλαγα μέσα μου. Όταν ασχολήθηκα με το θέατρο ήξερα πως ήθελα να το ανεβάσω. Δυστυχώς η ώρα ήρθε γιατί ένιωσα σαν τον αντάρτη, προδομένος πολιτικά, θυμωμένος, ταπεινωμένος, και αυτό ήθελα να το εκφράσω μέσα από την τέχνη. Και το «Κιβώτιο» ήταν το όχημα μέσα από το οποίο θα μπορούσα να εκφράσω αυτή την πικρία μου για την πολιτική κατάσταση της χώρας.
-Με όσα είπατε φαίνεται πως είστε δυσαρεστημένος με την Αριστερά…
-Ναι, σε τέτοιο σημείο, που το λέω ακόμη και στο δελτίο τύπου της παράστασης. Ξέρετε απείχα 30 χρόνια από τις εκλογές. Τελευταία φορά που είχα ψηφίσει ήταν το 1985. Τότε υπήρχε το ΚΚΕ Εσωτερικού. Και κάποια στιγμή με την κατάσταση που υπήρχε πριν 2 χρόνια πείστηκα ότι μπορεί η Αριστερά να κυβερνήσει και να αλλάξει τα πράγματα. Ξαναψήφισα λοιπόν. Και μετά ένιωσα πολύ άσχημα. Και η πίκρα μου από τη διάψευση που ένιωσα βρήκε διέξοδο μέσα από την τέχνη. Είναι πολύ προσωπική η παράσταση, αλλά όταν ανεβάζεις κάτι που σε καίει πιστεύω ότι θα καίει και άλλους ανθρώπους. Αυτό αποδείχτηκε και με την επιτυχία της παράστασης πέρυσι στην Αθήνα.
-Είπατε πως ήταν ένα κείμενο που το είχατε διαβάσει στα νεανικά σας χρόνια. Τώρα που ασχοληθήκατε επαγγελματικά με αυτό, φωτίστηκαν κάποιες άλλες πτυχές του;
-Ναι, αλλά το σοκ παραμένει. Το σοκ που είχα όταν το διάβασα το 1978, το ίδιο σοκ το έπαθα όταν το ξαναδιάβασα πρόσφατα. Φυσικά φωτίστηκαν κάποιες πτυχές, διάβασα περισσότερο για τον Εμφύλιο, έγινε μια μελέτη, αλλά η αρχική έκρηξη που ένιωσα όταν διάβασα το μυθιστόρημα ήταν η ίδια και τώρα. Μην ξεχνάτε ότι είναι ένα λογοτεχνικό έργο που βρίσκεται στην 35η έκδοση και το τοποθετούν στην τριάδα των καλύτερων μυθιστορημάτων της χώρας μας. Όπως έλεγε ο Μαρωνίτης «ήταν ένα μυθιστόρημα που μετά από αυτό η λογοτεχνία δεν ήταν πια ίδια».
-Τι θα δούμε επί σκηνής;
-Ουσιαστικά βλέπουμε τον αντάρτη φυλακισμένο και μέσα από τις εξομολογήσεις του προσπαθεί να θυμηθεί την αποστολή, να εξηγήσει γιατί είναι φυλακισμένος, να βιώσει τη διάψευση, αλλά και να καταλάβει την ίδια του την ύπαρξη. Καταλήγει να ψάχνει ποιος είναι και πού πάει. Είναι απελπιστικά μόνος του σε ένα κελί και απλώς μιλάει στον εαυτό του.
-Το κείμενο είναι και ένα σχόλιο στον Εμφύλιο. Πώς το αποδίδει ο συγγραφέας και πώς το εκλαμβάνετε εσείς;
-Είναι ένα σχόλιο για Εμφύλιο, αλλά μπορεί κανείς να το δει από πολλές πλευρές. Έχει λεχθεί πως το κείμενο αυτό αποτελεί και ένα σχόλιο στον Σταλινισμό και τη λειτουργία του Κομουνιστικού Κόμματος. Να θυμίσω πως ο Άρης Αλεξάνδρου ήταν διαγραμμένος από το Κομουνιστικό Κόμμα, όμως ο μεγάλος του καημός δεν ήταν τόσο αυτός, όσο οι εξορίες που είχε βιώσει. Είχε αντιπάλους του όχι μόνο τους φύλακές του, που ήταν λογικό, αλλά και τους πρώην συντρόφους του, και αυτό ήταν που κυρίως τον πείραζε. Φανταστείτε ότι βρισκόταν με πρώην συντρόφους του στη φυλακή και η γραμμή του κόμματος ήταν «μην του μιλάτε γιατί είναι προδότης» και ένιωθε μεγαλύτερη απελπισία για αυτό.
Οπότε θα έλεγα πως είναι σαφές ότι ο συγγραφέας κάνει ένα πολιτικό σχόλιο και θίγει τον τρόπο που λειτουργεί η εξουσία. Από κει και πέρα το έργο έχει και υπαρξιακές προεκτάσεις. Στο τέλος ο ήρωας προσπαθεί να οργανώσει την ίδια του την ύπαρξη. Έχει ξεφύγει από το πολιτικό πλαίσιο.
-Πέρα από το θεατρικό έργο θα υπάρχουν και συζητήσεις με το κοινό. Τι ακριβώς θα γίνει;
-Θεωρώ πως οι συζητήσεις που θα ακολουθούν με το κοινό και με καλεσμένους μετά τις παραστάσεις, θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στην Αθήνα είχαν έρθει η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Μανώλης Γλέζος, ο Τίτος Πατρίκιος κ.ά.. Στη Θεσσαλονίκη θα γίνουν τρεις συζητήσεις: την Παρασκευή 23/9 θα είναι μαζί μας ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΘΒΕ Άρης Στυλιανού, το Σάββατο 24/9 ο υπεύθυνος σπουδών της Δραματικής Σχολής ΚΘΒΕ Γιάννης Ρήγας, και την Κυριακή 25/9 ο επιμελητής εκδόσεων Κώστας Δεσποινιάδας.
-Τι θα ακολουθήσει για «Το Κιβώτιο» και ποια τα δικά σας επόμενα σχέδια;
-Η παράσταση θα επιστρέψει μετά τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα. Παράλληλα στο Στούντιο Μαυρομιχάλη που είμαι καλλιτεχνικός διευθυντής θα φιλοξενήσουμε πολλές παραγωγές. Επίσης, στις αρχές Οκτώβρη θα σκηνοθετήσω το έργο της Λίλιαν Χέλμαν «Φρουρά στο Ρήνο».
Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Σκηνογραφία: Διονύσης Μανουσάκης, Μουσική: Γιώργος Νινιός.
Παίζει ο Φώτης Μακρής.
Είσοδος
Κανονικό: 12€, 10 € Εκπτωτικό (Φοιτητές, άνω των 65, Πολύτεκνοι, άνεργοι).
Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Προπώληση: viva.gr, τηλ 11876, Public, Seven spots, Media Mark.
