Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
Η επίσκεψη σε ένα νεκροταφείο συνήθως συνδέεται με ένα θλιβερό γεγονός, έναν θάνατο, μια απώλεια, ένα πένθος. Όμως μπορεί να γίνει και αφορμή για να γνωρίσουμε πτυχές της ιστορίας ενός τόπου.
Σκεφθείτε όσοι έχετε πάει στο Παρίσι ή έχετε διαβάσει τουριστικούς οδηγούς για τη γαλλική πρωτεύουσα πως το Père-Lachaise θεωρείται ως ένας από τα αξιοθέατα που πρέπει κανείς να επισκεφθεί.
Διεθνώς η ονομασία ενός τέτοιου είδους τουρισμού λέγεται dark tourism. Σκοτεινός τουρισμός αν προτιμάτε στα ελληνικά. Στη χώρα μας δεν είναι τόσο διαδεδομένος. Ούτε φυσικά και στη Θεσσαλονίκη. Μόνο τα τελευταία χρόνια γίνονται κάποιες θεματικές ξεναγήσεις που φαίνεται πως ελκύουν σταδιακά και περισσότερους πολίτες.
Η Thessaloniki Walking Tours είναι μια από τις ομάδες που πραγματοποιούν τέτοιες περιηγήσεις. Στο 2ο Mysticon – Φεστιβάλ Μυστηρίου Θεσσαλονίκης το οποίο έγινε στο πλαίσιο της 81ης ΔΕΘ, οργανώθηκε το Σάββατο 17 και την Κυριακή 18 Σεπτέμβρη η θεματική ξενάγηση με θέμα «Τα κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης». Και οι πολίτες που συμμετείχαν έκαναν μια… βουτιά σε σκοτεινές μνήμες της πόλης.
Έμαθαν πώς αναπτύχθηκε και πώς μετά έγινε «αόρατο» το εβραϊκό νεκροταφείο. Πως δίπλα από το κυλικείο της Νομικής Σχολής υπάρχει ένα ταφικό μνημείο ή ότι λίγα μέτρα κάτω από το έδαφος, σε σημεία που τώρα βρίσκονται παγκάκια γύρω από το Αστεροσκοπείο υπάρχουν ακόμη ταφόπλακες. Αλλά και το ότι υλικά από τους τάφους των Εβραίων χρησιμοποιήθηκαν αργότερα ως οικοδομικά υλικά, τόσο από τους Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όσο και μεταγενέστερα.
Ο Μουσχουντής και οι… 100 εξωτικοί παπαγάλοι της Ευαγγελίστριας
Έχετε αναρωτηθεί ποιοι είναι θαμμένοι στο Νεκροταφείο στην Ευαγγελίστρια και ποιος έχει την θέση… φιλέτο; Οι συμμετέχοντες στην ξενάγηση, μπαίνοντας στο νεκροταφείο αντίκρισαν στην πιο επιφανή θέση τον τάφο του Νικόλαου Μουσχουντή, του κουμπάρου του διάσημου μουσικοσυνθέτη Βασίλη Τσιτσάνη, αλλά πιο γνωστού για τη δράση του ως αξιωματικού της Χωροφυλακής στην μάχη του κατά των Κομμουνιστών, αλλά και στην εμπλοκή του στην υπόθεση της δολοφονίας του αμερικανού δημοσιογράφου Πολκ και την στοχοποίηση ως ενόχου του δημοσιογράφου της Μακεδονίας Γρηγόρη Στακτόπουλου.
Οι πολίτες που πήραν μέρος στην περιήγηση έμαθαν, από τον αρχαιολόγο και υποψήφιο διδάκτορα αρχαιολογίας Τάσο Παπαδόπουλο που έκανε την ξενάγηση, για τη Μακεδονομάχο Βελήκω Τράικου, τον άδικο χαμό του Χαράλαμπου Καραμιχάλη στο κυνήγι από εκπυρσοκρότηση όπλου φοιτητών, αλλά και για τον θάνατο «δια ασήμαντον αφορμήν» του Γερμανού Πρόξενου Ερρίκου Άμποτ. Είδαν τους τάφους του ζεύγους Τέλλογλου, που είναι με μέταλλο, αλλά και αυτόν της οικογένειας Σιάγα που ακολουθεί την αρχιτεκτονική του φανταστικού και θυμίζει μια σπηλιά.
Την πιο… ζωντανή ιστορία διηγήθηκε ο πατέρας της εκκλησίας που βρίσκεται μέσα στα νεκροταφεία της Ευαγγελίστριας. Πριν κάποια χρόνια έγινε ένα ατύχημα με ένα φορτηγό που μετέφερε εξωτικά ωδικά πτηνά. Δύο ζευγάρια από αυτά βρήκαν καταφύγιο στα Κοιμητήρια της Ευαγγελίστριας. Σήμερα ο αριθμός τους έχει φτάσει τα 100! «Είναι 100 κίτρινοι και μπλε παπαγάλοι που έχουν φωλιάσει στα δέντρα και μπορεί κανείς να τους ακούσει και να τους δει», εξήγησε χαρακτηριστικά ο πάτερ.
Στη συνέχεια οι συμμετέχοντες πήγαν στο Καθολικό Κοιμητήριο στη Σταυρούπολη. Ξεναγήθηκαν στον τάφο της οικογένειας Σαρνώ που έχασε μέσα σε σύντομο διάστημα τα παιδιά της από μια αρρώστια, είδαν τον τάφο του Arigoni, και έπειτα πήγαν στα Συμμαχικά Νεκροταφεία Ζέιτενλικ όπου είναι θαμμένοι Βρετανοί, Γάλλοι, Ιταλοί και Σέρβοι στρατιώτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έμαθαν για την Lady Harley που είχε εργαστεί ως νοσοκόμα και χάθηκε από θραύσμα οβίδας την ώρα που έπινε τσάι με την κόρη της και είδαν το μνημείο το Ιταλού άγνωστου στρατιώτη.
