Μαριέττα Κόντου: «Τα βιβλία να ανοίγουν παράθυρα για ονείρεμα»

Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ

Μήπως η αγάπη κάνει τα μεγάλα μικρά και τα μικρά μεγάλα; Ποια είναι η μαγική συνταγή για να μην ξεχνάμε και κυρίως να μην… πετάμε; Και μήπως τα πρόβατα δεν είναι δεν είναι μόνο «της μάνας τους καμάρι» ούτε αριθμοί που βοηθούν να μας πάρει ο ύπνος τις άγρυπνες νύχτες;

Τις απαντήσεις θα δώσει η Μαριέττα Κόντου που έρχεται στην πόλη μας για να συναντήσει τους μικρούς της αναγνώστες και να συνομιλήσει μαζί τους.

Η συγγραφέας, ψυχολόγος και θεραπεύτρια θα παρουσιάσει τα βιβλία της «Τα μαγικά χέρια του τσαγκαράκου» και «Ο φίλος μου ο Γκρεγκουάρ», που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Με αφορμή την περιοδεία της στη Θεσσαλονίκη απάντησε στις ερωτήσεις μας. Για τον τσαγκαράκο που υπήρχε στην ψυχή και στο μυαλό της εδώ και πολλά χρόνια, μιας και η ίδια μεγάλωσε μέσα τα παπούτσια, για τα οφέλη του να μεγαλώνει ένα παιδί με ένα κατοικίδιο, για τα παιδικά βιβλία και για το επόμενο συγγραφικό της πόνημα, «μια ιστορία μπάμπουσκα» εμπνευσμένη από ένα κορίτσι από τη Συρία.

-Έρχεστε στη Θεσσαλονίκη για μια σειρά παρουσιάσεων. Τι να περιμένουν οι μικροί σας αναγνώστες;

-Μια μικρή πολιτεία, πολλά ξηλωμένα παπούτσια, μπόλικη δουλειά και έναν μικρό τσαγκάρη με μαγικά χέρια και ατέλειωτη τρυφερότητα! Το ερώτημα είναι τι θα γίνει τελικά. Είναι όλα για πέταμα ή μήπως τα μαγικά χεράκια του μπορούν όταν βάζει κάτι «χρήσιμο και κάτι αγαπημένο» στη βελόνα του να τα κάνει όλα σαν καινούργια; Μήπως τελικά η αγάπη κάνει τα μεγάλα μικρά και τα μικρά μεγάλα; Και ποια είναι η μαγική συνταγή για να μην ξεχνάμε και κυρίως να μην… πετάμε;

Κορδόνια, παπούτσια, οι κάλτσες δεν μας ενδιαφέρουν (ό,τι χρώμα να 'ναι!), όνειρα παιδικά παπουτσωμένα και «ξυπόλυτα», εργαλεία πολλά, βοηθοί απαραίτητοι, επίδοξοι τσαγκάρηδες ευπρόσδεκτοι και πράγματα παλιά κι αγαπημένα που δεν τα πετάμε μα μαθαίνουμε νέους τρόπους να μας πουν μια καινούργια ιστορία αλλάζοντάς τους «παπούτσια». Κι από την άλλη πρόβατα, άσπρα και μαύρα (κυρίως μαύρα, τα προτιμάμε…), πρόβατα παράδοξα, ανεξάρτητα, σύγχρονα, που έχουν στόμα και μιλούν για φροντίδα γνήσια, αγάπη χωρίς όρια, εφηβεία… με όρια, αλλά και όνειρα που μπορούμε να κάνουμε στον ξύπνιο μας αλλά και στον ύπνο μας, όσο μετράμε… πρόβατα!

-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για «Τα μαγικά χέρια του τσαγκαράκου»; Και τι θέλατε να μεταφέρετε μέσα από την ιστορία αυτή;

-Μεγάλωσα μέσα στα παπούτσια. Κυριολεκτικά. Μέσα στα καλαπόδια, τις μηχανές, τα φόντια, τα τακούνια. Ένας μικρός τσαγκαράκος νομίζω πως υπήρχε μέσα μου από πάντα αλλά μαζί και μια λύπη για τα παπούτσια που η ζωή τους κλείνει και αυτά πετιούνται.  Αυτόν λοιπόν του παραμυθιού μου, τον χρώσταγα στις παιδικές μου αναμνήσεις που ζητούσαν «επιτακτικά» να μπουν σε λέξεις και εικόνες.

Όσο για το μήνυμα: «το δικό σου παλιό, το δικό μου καινούργιο, ένας κύκλος αγάπης που δεν κλείνει ποτέ…».

-Σήμερα ολοένα και περισσότερα μικρά μαγαζάκια κλείνουν. Στο δικό σας βιβλίο υπάρχει μια αισιόδοξη ματιά. Στην πραγματικότητα τι μπορεί να γίνει;

-Ίσως αν δεν ξεμυαλιζόμασταν από τα μεγάλα μεγέθη των πραγμάτων και παραμέναμε κεντραρισμένοι στον στόχο μας χωρίς να περνάμε με «κόκκινο» τα φανάρια, αλλά επιλέγοντας κάποιες φορές τις παρακαμπτηρίους. Τα μικρά μαγαζιά που τα ξέρουμε, τον φούρνο της γειτονιάς που περνάμε καθημερινά απ’ έξω, τον βιβλιοπώλη της καρδιάς μας που ξέρει το όνομά μας και ό,τι του παραγγέλνουμε μας το φέρνει την άλλη μέρα, χωρίς να μας στείλει mail αλλά με ένα τηλεφώνημα, το ταβερνάκι στην παρακάτω γωνία που μας πήγαιναν οι γονείς μας όταν ήμασταν παιδιά και που οι γεύσεις του «μυρίζουν» νοσταλγία. Να μάθουμε στα παιδιά μας να επιλέγουν και όχι να μιμούνται, να απολαμβάνουν και όχι να παπαγαλίζουν, να εκτιμούν με κριτήρια δικά τους και όχι «δανεικά».

-Μέσα από την ιστορία του τσαγκαράκου θίγετε και το θέμα της σημερινής κοινωνίας να πετά ότι χαλάει, να μην προσπαθεί να το διορθώσει. Πώς μπορούν τα παιδιά να το εφαρμόσουν;

-Επιλέγοντας απλά παιχνίδια, λιτά, που να αφήνουν χώρο για δημιουργικότητα, χωρίς υπερβολές που κάνουν τα παιδιά να μαθαίνουν στο πλεόνασμα και τον κορεσμό και, όταν το παιχνίδι, το ρούχο, το σκεύος, τα παπούτσια, τα βιβλία, τα αντικείμενα ακόμα και οι τροφές που περισσεύουν κάνουν τον κύκλο τους, επινοούμε τρόπους να τους δώσουμε νέα μορφή, ζωή, παράταση ή παραχώρηση σε κάποιον άλλο που το χρειάζεται περισσότερο από εμάς και θα εκτιμήσει τη χρήση του. Το παράδειγμά μας, η συνέπειά μας θα βοηθήσουν τα παιδιά, θα τα καθοδηγήσουν και ο τρόπους που θα επιλέξουμε να το κάνουμε αυτό, ο παιγνιώδης, ο απλός, ο φυσικός, ο ακαταμάχητος θα είναι το όχημα.

-Στο βιβλίο σας «Ο φίλος μου ο Γκρεγκουάρ» ένα πρόβατο φέρνει τα πάνω κάτω σε μια οικογένεια. Τι μαθαίνει ένα παιδί μέσα από τη ζωοφιλία και τη φροντίδα των ζώων;

-Δεν υπάρχει τίποτε πιο ευεργετικό από το να μεγαλώνει ένα παιδί με ένα ή και περισσότερα ζώα και να εκπαιδεύεται από νωρίς στην ιδέα του σεβασμού στη ζωή, στην ανάληψη ευθύνης, στη φροντίδα χωρίς ίχνος εγωισμού αλλά και στην απώλεια, έτσι ώστε να μην το βρίσκει απροετοίμαστο η απώλεια στην πορεία, στην όποια της μορφή.

-Ποιο παραμύθι σας κρατά το ενδιαφέρον; Ποια στοιχεία κάνουν μια ιστορία ενδιαφέρουσα;

-Πιστεύω στα γνήσια, πηγαία, με χιούμορ βιβλία, σε αυτά που «φυτεύουνε» φτερά στις παιδικές πλάτες, που ανοίγουν διάπλατα πόρτες και παράθυρα για ονείρεμα και κυρίως σε αυτά που σε αφήνουν ελεύθερα να καταλάβεις ό,τι θες, όσο θες, όπως θες, χωρίς σηκωμένο δάχτυλο. Είναι αυτά που διαβάζεις ξανά και ξανά, κι ας ξέρεις το τέλος, και κάθε φορά είναι σαν την πρώτη.

-Παράλληλα ετοιμάζετε και το νέο σας βιβλίο, το «Φτου ξελύπη», που είναι εμπνευσμένο από την ιστορία ενός κοριτσιού από τη Συρία. Πείτε μας δυο λόγια για αυτό.

-Η ιστορία της Ysra από τη Συρία, ένα κορίτσι υπαρκτό, που ξέρει να δίνει υποσχέσεις μερικές φορές πιο ψηλές και απ’ το μπόι της και που αγαπά το νερό και το κολύμπι τόσο που να πιστεύει πως υπάρχει έξω μια χώρα με κατοίκους ισότιμους, νερένιους και όμοιούς της που λέγεται Κολυμβησία. Το ταξίδι της από τη Δαμασκό στη Γερμανία και οι ενδιάμεσοι σταθμοί της που στην ουσία είναι μια συλλογή χαμογελαστών ανθρώπων, χαμογελαστών τόπων και όχι πάντα χαμογελαστών προθέσεων που όμως εκείνη επιλέγει να θυμάται μόνο τα μαθήματα που την κάνουν να νιώθει πιο «ψηλή». Και είναι τόσο γενναία ώστε να τραβήξει κολυμπώντας μια βάρκα με φοβισμένους ανθρώπους μέχρι τα παράλια της Μυτιλήνης αλλά και τόσο παιδί που να παραδεχτεί ότι σε όλη τη διαδρομή ευχόταν να ήταν εκεί ο μπαμπάς της ώστε να την πάρει στους ώμους του.

Μια ιστορία μπάμπουσκα, με ιστορίες μέσα στην ιστορία, όπου η ηρωίδα ανακαλύπτει ότι ο φόβος μπορεί να έχει πολλά χρώματα, όπως και οι άνθρωποι αλλά που τελικά συνδέονται στενά με τρόπους απρόσμενους.

Μια ιστορία πείσματος και παιδικής αξιοπρέπειας, με φτερά στην πλάτη και σακίδιο στους ώμους που ξορκίζει τη λύπη με ένα «Φτου»!

Για τη συγγραφέα