Της ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΒΑΣΒΑΝΗ
Εικοσιτέσσερα έργα σε χαρτί, σε ένα «Άλλο αλφάβητο» θα παρουσιάσει στο φουαγιέ του κτηρίου Μ2 του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης ο Σάμης Ταμπώχ από το Σάββατο 28 Ιανουαρίου, (εγκαίνια ώρα 7.30 μ.μ.) μέχρι και τις 2 Απρίλη 2017.
Πρόκειται για μια νέα ματιά, εμπλουτισμένη, και ενταγμένη στο σήμερα, σε μια έκθεση που συστήθηκε για πρώτη φορά στο κοινό της πόλης μας το 1990.
«Στα ελληνικά ευτυχώς ακόμη ο ζωγράφος σημαίνει αυτός που γράφει το ζωντανό. Προσωπικά σπούδασα στο Ισραήλ και από τα πρώτα μου βήματα ως ζωγράφος ήταν να ζωγραφίσω καθένα από τα γράμματα του εβραϊκού αλφάβητου στη χειρόγραφη μορφή του. Τα πρώτα έργα τα είχα φτιάξει το 1977 και τότε άρχισε η καριέρα μου ως εικαστικός. “Γράμματα κόκκινα και μαύρα που κερδίζουν, ξανά, την αυτονομία τους. Απλώνονται, συμπλέκονται, γεμίζουν το λευκό χαρτί, φέρνουν χρώμα στη ζωή”, έγραφα τότε.
Το 1990 το Goethe μου είχε ζητήσει να συμμετάσχω σε μια σειρά εκδηλώσεών του και είχα δείξει τα έργα μου με το εβραϊκό αλφάβητο. “Δώδεκα χρόνια μετά, το χρώμα κυλάει, το χαρτί τσαλακώνεται, τα γράμματα αντιστέκονται”, σημείωνα την εποχή εκείνη", δήλωσε ο Σάμης Ταμπώχ αναφερόμενος την έκθεσή του.
Ιχνογραφία – ζωγραφική
Πώς όμως κάθε έργο είναι και ένα γράμμα του εβραϊκού αλφάβητου στην χειρόγραφη μορφή του; Ο ίδιος ο δημιουργός εξήγησε: «Στην μορφή αυτή η σχέση με την ιχνογραφία είναι πολύ έντονη. Για παράδειγμα το γράμμα για τον ήχο [Μπ], το Μπέτ, (2) που σαν λέξη σημαίνει “σπίτι” είναι μια μισόκλειστη γραμμή σαν σπιτάκι που μέσα νιώθεις ασφάλεια. Το γράμμα για τον ήχο [Ρο], το Pες (20), που σαν λέξη σημαίνει «αρχή, κεφαλή», θυμίζει το περίγραμμα μιας ανθρώπινης κεφαλής.
Αυτά είναι δύο παραδείγματα. Υπάρχουν και άλλα με άλλα γράμματα. Τότε ορισμένοι φιλότεχνοι αγόρασαν κάποια γράμματα, κάποια έργα δηλαδή, τα οποία μετέπειτα αντικατέστησα». Συνολικά 6 στον αριθμό, όπως μας εξήγησε ο καλλιτέχνης.
Και συμπλήρωσε: «Προσπαθώντας να ζωγραφίσω εκ νέου (το 2017) το χειρόγραφο εβραϊκό αλφάβητο, “ΤΟ ΑΛΛΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ”, η μορφή είναι πιο ξεκάθαρη αλλά ο περίγυρος όλο και πιο ασαφής».
22 συν 2
Η έκθεση «Το Άλλο Αλφάβητο» θα αποτελείται από 24 έργα. «Είκοσι δύο είναι τα γράμματα του αλφάβητου. Ένα έργο είναι το αρχικό, που προηγείται του αλφάβητου, και ένα τελικό που έπεται του αλφάβητου. Πρόκειται για μια διπλή εκδοχή του έργου, το ΕΝ ΑΡΧΗ. Η πρώτη εκδοχή (0) είναι του 1989 και η δεύτερη (00) του 2017.
«Στο μυαλό μου ήταν, και είναι, μια προσπάθεια απόδοσης του αρχικού χάους, πριν τα τρία βασικά χρώματα μορφοποιήσουν τα γράμματα και μας βοηθήσουν να γράψουμε τα ονόματα που δώσαμε στα ζωντανά και τα πράγματα. Και η δεύτερη εκδοχή του ΕΝ ΑΡΧΗ είναι πιο σκοτεινή της πρώτης». Γιατί; «Επειδή από το ’90 που ζούσαμε μια εποχή ευφορίας σήμερα ζούμε μια εποχή πιο σκοτεινή», μάς εξηγεί.
Ένα άλλο αλφάβητο είναι ένα δώρο
Όσο για το αν υπάρχει μια διττή έννοια στον τίτλο της έκθεσης, απαντά πως ναι, το νόημα είναι λίγο διφορούμενο. «Η μητρική μου γλώσσα ήταν τα ισπανοεβραϊκά. Στη ζωή ήμουν τυχερός να μάθω τουλάχιστον 3 αλφάβητα και να κατανοήσω από νωρίς πως ένα άλλο αλφάβητο είναι ένα δώρο».
Ποιος είναι ο Σάμης Ταμπώχ
Παιδί της δεύτερης γενιάς του Ολοκαυτώματος, ο Σάμης Ταμπώχ γεννήθηκε το 1952 στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει και εργάζεται. Ζωγραφίζει, εδώ και 40 χρόνια, ακουαρέλες, μονοτυπίες, ακρυλικά και κολάζ με προχρωματισμένα χαρτιά. Εξέθεσε πρώτη φορά το 1980 στη Μικρή Πινακοθήκη «Διαγώνιος». Στον ίδιο χώρο το 1989 έγινε και η πρώτη ατομική του έκθεση στη Θεσσαλονίκη. Έχει επίσης παρουσιάσει ατομικές εκθέσεις σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Στρασβούργο, Παρίσι, Βρυξέλλες, Κωνσταντινούπολη και Tucson (Arizona).
Χρήσιμα
Την τελετή των εγκαινίων θα προλογίσει ο Αντώνης Κωτίδης, καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ, ο οποίος θα μιλήσει για τον καλλιτέχνη και το έργο του.
Η έκθεση θα λειτουργεί, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, όλες τις ημέρες της εβδομάδας (καθημερινά, Σάββατο & Κυριακή).
