ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
«Ο Βίος και η Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» είναι ένα από τα πιο αξιόλογα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη, αν και προσωπικά, προτιμάω το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται».
Το βράδυ της περασμένης Τρίτης ανηφόρισα στο Θέατρο Δάσους για να δω την διασκευή που έκαναν στο Ζορμπά οι Θανάσης Παπαθανασίου και Μιχάλης Ρέππας και που σκηνοθέτησε ο Σταμάτης Φασουλής.
Η υπόθεση του έργου ξεκινά από τη στιγμή που ένας διανοούμενος συναντά στον Πειραιά τον Αλέξη Ζορμπά, εντυπωσιάζεται από τον χαρακτήρα του, και αποφασίζει να τον προσλάβει ως επιστάτη στην επιχείρησή του, στην Κρήτη.
Με πρόσχημα αυτή την εργασία, ο πρώτος θα μάθει από τον δεύτερο μαθήματα ζωής. Θα δει την λαχτάρα για ζωή που έχει ο Ζορμπάς, αλλά και τη δύναμή του να ξεπερνά κάθε δυσκολία, και να ζει ελεύθερος.
Ο Γρηγόρης Βαλτινός, ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο, με τη δική του μανιέρα, που σε στιγμές θύμιζε έντονα έναν άλλο ρόλο σταθμό στην καριέρα του, τον Βιολιστή στη στέγη. Έπαιξε εντός έδρας και χειροκροτήθηκε παρατεταμένα από το κοινό.
Πλάι του ο Μέμος Μπεγνής θαρρώ πως στάθηκε ισάξια, και σε περιστάσεις κινήθηκε με μεγαλύτερη μαεστρία.
Βρήκα κάπως υπερβολικό το παιχνίδι με την προφορά της Μαντάμ Ορτάνς την οποία ερμήνευσε η συμπαθέστατη και πολύ καλή ηθοποιός Ταμίλα Κουλίεβα. Και θεώρησα πως γενικώς οι γυναίκες της παράστασης (ειδικότερα η Ναταλία Δραγούμη) έμοιαζαν με τον εχθρό, τον αντίπαλο, αυτόν που βάζει σε πειρασμό τους άνδρες, αν και τελικώς είναι και αυτές θύματα προκαταλήψεων.
Μου άρεσε το κομμάτι με το χορευτικό των κρητικών, σε χορογραφίες που επιμελήθηκε ο Δημήτρης Παπάζογλου, ταιριαστά στην εποχή της Κρήτης του μεσοπολέμου τα σκηνικά που έφτιαξε ο Μανόλης Παντελιδάκης και προσεγμένα τα κοστούμια της ενδυματολόγου Ντένης Βαχλιώτη.
Έχουν περάσει χρόνια που έχω διαβάσει το βιβλίο. Και μερικά λιγότερα από τότε που είδα την ταινία με τον Άντονι Κουίν. Ίσως η μνήμη μου να μην είναι και τόσο πιστή, και να λησμονώ στοιχεία…. Όμως θεώρησα πως σε γενικές γραμμές η παράσταση που είδα ήταν πιο ευρείας κατανάλωσης, πιο εμπορική, και ίσως να μην κατάφερε να αποδώσει στο 100% την πνοή του αυθεντικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη.
Πέρα όμως από την αίσθηση που άφησε σε μένα, η οποία είναι και προσωπική, και φυσικά μπορεί να διαφέρει από αυτήν που θα αποκομίσει ένας άλλος θεατής, ήθελα να σταθώ σε ένα άλλο κακώς κείμενο που δυστυχώς στην εποχή των social media έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Είναι συχνό από παλιά το κοινό μετά το πέρας της παράστασης να ζητά αυτόγραφα και να δει από κοντά τους αγαπημένους του ηθοποιούς. Στην εποχή των smart phones και των social media το φαινόμενο αυτό έχει γιγαντωθεί, προς το χειρότερο. Ποτέ δεν πηγαίνω στα παρασκήνια εκ πεποιθήσεως. Αυτή τη φορά συνόδευσα μια φίλη που ήθελε να δει έναν συμμαθητή της από τη θεατρική σχολή στην οποία φοιτούσε, και ο οποίος έπαιζε στην παράσταση. Περίμενα λοιπόν διακριτικά στην άκρη. Έβλεπα μικρούς και μεγάλους να αγκαλιάζουν, να φιλούν και να βγαίνουν φωτογραφίες με τους ηθοποιούς. Σε μια στιγμή, είδα και μια ηθοποιό (δεν θα σας πω ποια), που προσπαθούσε διακριτικά να ξεφύγει από τον σφιχτό εναγκαλισμό που της είχε κάνει ένας θεατής, για να βγει μια selfie μαζί της και μετά να κοκορεύεται στους ιντερνετικούς φίλους του, χωρίς φυσικά να μιλήσει καθόλου για την αξία του έργου που είδε.
Κάτι σαν να άκουσα να του λέει η ηθοποιός για την ζέστη, ως δικαιολογία.
Μήπως θα έπρεπε εμείς ως κοινό να φερόμαστε όπως θα θέλαμε να μας φερθούν εάν εμείς ήμασταν γνωστοί και αναγνωρίσιμοι; Δεν νομίζω ότι θα θέλαμε να μας αγκαλιάζει ο καθένας σαν να ήταν ο πιο καλός μας φίλος… Εσείς τι λέτε;
Για την ιστορία, να σημειωθεί ότι η παράσταση θα ανέβει φέτος το καλοκαίρι σε Φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα, τιμώντας το Έτος Καζαντζάκη 2017, που σηματοδοτεί τα 60 χρόνια από το θάνατο του μεγαλύτερου Έλληνα συγγραφέα των νεότερων χρόνων.
Το Σάββατο 29 Ιουλίου 21.30 θα παιχθεί στη Χαλκιδική, στο Αμφιθέατρο Νέων Μουδανιών. Προπώληση: Βιβλιοπωλείο Γεωργίου Πελαγία (Κεντρική Πλατεία Νέων Μουδανιών), Πρακτορείο Τύπου Κεντρική Πλατεία Νέων Μουδανιών. Πληροφορίες : 23733 50107.
