Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Την ξεχασμένη για πολλές δεκαετίες και παραγνωρισμένη γαλλίδα γλύπτρια και ζωγράφο Camille Claudel ενσαρκώνει η Μάνια Παπαδημητρίου στο έργο του Γιάννη Λασπιά «Camille Claudel Mudness» που θα ανεβεί σε σκηνοθεσία Πάνου Κούγια και στην πόλη μας, στο Θέατρο Αυλαία στις 2,3 & 4 Απριλίου 2018.
Αδελφή του ποιητή, συγγραφέα, διπλωμάτη και ακαδημαϊκού Paul Claudel και συνεργάτρια, ερωμένη και μούσα του κορυφαίου γλύπτη Auguste Rodin, η Camille Claudel, που είχε γεννηθεί το 1864, στα 48 της χρόνια κατέστρεψε τα περισσότερα γλυπτά της, διαγνώστηκε με παράνοια -διάγνωση που αμφισβητήθηκε και αμφισβητείται- και κλείστηκε, στα 49 της, σε ψυχιατρικό άσυλο όπου παρέμεινε έγκλειστη επί 30 ολόκληρα χρόνια για να πεθάνει εκεί, άγνωστη μεταξύ αγνώστων, το 1943, κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, στα 79 της, πιθανόν από υποσιτισμό. Χρειάστηκε να φτάσει η δεκαετία του ’80, το βιβλίο «Μια γυναίκα. Camille Claudel» (1982) της Ανί Ντελμπέ κι η ταινία του Μπρουνό Νουιτέν «Camille Claudel» (1988) με την Ιζαμπέλ Ατζανί στον επώνυμο ρόλο για να εκτοξεύσουν τη φήμη της στο ευρύ κοινό και να την αποκαταστήσουν στη θέση που της άξιζε.
Στο έργο που έγραψε ο Γιάννης Λασπιάς η Camille συνομιλεί σε έναν φανταστικό διάλογο με την πρώτη γυναίκα ψυχίατρο της Γαλλίας Κονστάνς Πασκάλ (που στην παράσταση θα την ερμηνεύσει η Αγγελική Καρυστινού).
Η υπόθεση διαδραματίζεται το 1913, έξω απ’ το Παρίσι, στο ψυχιατρικό άσυλο Βιλ-Εβράρ του Νεγί-σιρ-Μαρν.
«Αφετηρία για να κάνουμε την παράσταση», μάς εξήγησε σε τηλεφωνική μας συνομιλία ο κ. Κούγιας «ήταν μια φράση που ο Γιάννης Λασπιάς κατέγραψε πολύ έντεχνα και με την οποία συμφωνώ: “Πώς δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευχή και κατάρα από την οικογένεια”. Πράγματι αυτό είναι ένα οικουμενικό θέμα που απασχόλησε και απασχολεί και την Ελλάδα και την Ευρώπη. Η οικογένεια μπορεί να αποτελέσει ευχή, αλλά μπορεί να αποτελέσει και κατάρα; Αυτό ήταν το ερώτημα που θέτει ο Γιάννης. Και αν δούμε τη ζωή και των δύο γυναικών, της Camille Claudel και της Κονστάνς Πασκάλ, που τις έχει βάλει να συνομιλούν, θα καταλάβουμε πως και οι δύο προέρχονταν από σκληρές και δογματικές οικογένειες.
Στην Camille η οικογένειά της τής απαγόρεψε να σπουδάσει. Την υποστήριξε βέβαια ο πατέρας της, όμως η οικογένεια της στο τέλος την αποκλήρωσε και την θεώρησε πόρνη, λόγω της σχέσης της με τον Ροντέν που ήταν μεγαλύτερός της. Πίστευαν πως η σχέση αυτή δεν άρμοζε με την καθολική πνεύμα της οικογένειας.
Η Πασκάλ αποκληρώθηκε κι αυτή, της πήραν την περιουσία και την θεώρησαν επαναστάτρια χωρίς αιτία γιατί άφησε την Ρουμανία και πήγε στην Γαλλία για να ξεκινήσει την ιατρική της καριέρα.
Στη σκηνή οι δύο ηρωίδες φαίνεται μέσα από την επικοινωνία τους σαν να ανακαλύπτουν ξανά κατά κάποιο τρόπο την οικογένεια και τις ανθρώπινες σχέσεις».
Ο σκηνοθέτης συμπλήρωσε πως το κείμενο χτίστηκε έξυπνα για την σχέση των δύο γυναικών. «Αρχίζει με την Camille να μην θέλει να έχει οποιαδήποτε σχέση με γιατρούς, ψυχαναλυτές κλπ παρά μόνο να επιθυμεί την έξοδό της από το ψυχιατρείο, όπου πιστεύει πως κρατείται αδίκως. Από την άλλη πλευρά η Πασκάλ σχετικά αποστασιοποιημένη με την αβρότητα του χαρακτήρα και την τραχιά ψυχολογία της δεν ανοίγεται, δεν εκφράζεται, είναι απόλυτα τυπική απέναντι στην Camille. Κατά τη διάρκεια του έργου βλέπουμε η μια να πλησιάζει την άλλη. Να καταστέλλουν την άρνηση που έχουν για την επικοινωνία. Μετά ακολουθεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ενώ οι δύο γυναίκες βρήκαν απάγκιο η μία στην αγκαλιά της άλλης, ο πόλεμος τις ξαναχωρίζει».
Τον ρωτήσαμε αν έχει βελτιωθεί η κατάσταση στην ελληνική οικογένεια αναφορικά με τα εμπόδια που μπορεί να βάλει στα παιδιά της. «Εγώ είμαι από τους αισιόδοξους», μάς είπε. Και συμπλήρωσε: «Πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία έχει προχωρήσει. Χρειάζονται βέβαια να γίνουν πολλά βήματα για να πούμε πως είμαστε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, αλλά σίγουρα στις μεγάλες τουλάχιστον πόλεις (Θεσσαλονίκη, Αθήνα) τα πράγματα είναι πολύ πιο ελεύθερα.
Βέβαια η ελληνική οικογένεια έχει μια αγάπη για τις θετικές επιστήμες. Θυμάμαι την γιαγιά μου όταν ήμουν παιδί να μου λέει “όταν μεγαλώσεις θα γίνεις γιατρός ή δικηγόρος”. Είναι επαγγέλματα που τα σέβεται η ελληνική οικογένεια. Αντίθετα έχει ένα ταμπού, κυρίως ηθικό, όσον αφορά στα άτομα που ασχολούνται με την τέχνη. Θεωρεί πως η τέχνη είναι κάτι που διαβρώνει και καταστρέφει τον ηθικό κώδικα του ανθρώπου, τον τοποθετεί σε μη επιτρεπτές καταστάσεις. Όμως συμβαίνει το αντίθετο: η τέχνη εξιλεώνει τον άνθρωπο»
.
Αναφερόμενος στην συνεργασία με την κυρία Παπαδημητρίου μας είπε πως η γνωστή ηθοποιός «είναι ένας πολύ ενδιαφέρον άνθρωπος και καλλιτέχνης, και όταν της ζητάς κάτι στην πρόβα αμέσως κινείται για να το υπερτονίσει και να το φωτίσει».
«Είμαι ένας είμαι νέος σκηνοθέτης, αυτή ουσιαστικά είναι η πρώτη επίσημη επαγγελματική μου δουλειά, και μού έκανε εντύπωση με πόση αγάπη αγκάλιασε κάθε ιδέα μου, ακόμη κι αν δεν οδηγούσε κάπου, και προσπαθούσε να την κάνει όμορφη και σημαντική. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα. Πόσο μάλλον όταν προέρχεται από έναν καλλιτέχνη όπως η Μάνια Παπαδημητρίου», σχολίασε ο δημιουργός.
Μας αποκάλυψε πως η παράσταση «Camille Claudel Mudness» θα ταξιδέψει στις Βρυξέλλες, θα παιχθεί σε Φεστιβάλ και σε διάφορα σημεία στην χώρα μας, ενώ τον χειμώνα ίσως επαναληφθεί στην πρωτεύουσα. Όσο για τον ίδιο;
Ετοιμάζει ένα οργανικό κείμενο για τον Gabriel Calderon που ονομάζεται «Για να ψοφήσουν οι πρωταγωνιστές: Μια αέναη ιστορία του κόσμου» και αναφέρεται στη δικτατορία Ουρουγάης, σε μια οικογένεια που έρχεται από το παρελθόν στο παρόν με τη βοήθεια μιας χρονομηχανής και θέλει να αποκρύψει την αλήθεια από την εγγονή του. «Το έργο αυτό μιλάει για την αλήθεια, την ειλικρίνεια, τη δυσκολία οικογενειών να θέσουν επί τάπητος ερωτήματα. Ίσως να το παρουσιάσουμε και στη Θεσσαλονίκη», μάς δήλωσε.
Συντελεστές
Παίζουν: Μάνια Παπαδημητρίου (Camille Claudel), Αγγελική Καρυστινού (Constance Pascal), Μαρίνα Χρονοπούλου (πιανίστρια)
Παραστάσεις: 2,3 και 4 Απριλίου 2018, ώρα 21.00, θέατρο Αυλαία (ΧΑΝΘ, πλευρά Τσιμισκή). Είσοδος: : 13€ γενική & 10€ μειωμένο (φοιτητικό, ανέργων)
Προπώληση: Ταμείο θεάτρου, Viva.
