Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Μια διαφορετική προσέγγιση στα τραγούδια του Τσιτσάνη επιχειρεί η μουσικοθεατρική παράσταση «Βασίλης Τσιτσάνης: Άσκηση 2», που έρχεται στη Θεσσαλονίκη και στο Θέατρο Τ (Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16, Τηλέφωνο κρατήσεων: 2310 854 333) μόνο για δύο βραδιές, στις 23 και 24 Ιανουαρίου 2019.
Τι θα δείτε; Δύο μουσικοί, ένα κοντραμπάσο, μία ηλεκτρική κιθάρα, μία λύρα και ένα μπαγλαμαδάκι, παντρεύουν επί σκηνής το ρεμπέτικο με το swing, τα blues και τη jazz. Κι ένα πρόσωπο μυθοπλασίας, η Έλλη, ορίζει τον ρυθμό, καθώς γύρω της, ηρωίδες μιας άλλης εποχής (η Σωτηρία Μπέλλου, η Μαρίκα Νίνου, η "Αρχόντισσα") ζωντανεύουν και καταθέτουν τις προσωπικές τους ιστορίες και σχέσεις με τον μεγάλο ρεμπέτη, σε ένα ταξίδι αισθήσεων και αναμνήσεων.
«Η δυναμική του ρεμπέτικου είναι διαχρονική και δεν καταλύεται αν της αφαιρέσεις το μπαγλαμαδάκι και της προσφέρεις το κοντραμπάσο», σχολίασε η Ελένη Δάγκα που είχε τη σύλληψη της ιδέας μαζί με τον Πρόδρομο Καραδελόγλου, ενώ έγραψε το κείμενο βασισμένη σε αρχειακό υλικό και σε δημοσιεύματα από το διαδίκτυο, και υπογράφει και τη σκηνοθεσία.
Παράλληλα τόνισε πως "Τα τραγούδια του Τσιτσάνη μιλούν κυρίως για τον έρωτα. Έναν έρωτα λιγότερο περίπλοκο από τον σύγχρονο που διαδίδεται και «εκδίδεται» μέσα από τα social media και ξοδεύεται πριν καλά-καλά ξεκινήσει. Μας λείπει αυτός ο Έρωτας, μας λείπει το πάθος και η ειλικρίνειά του". Περισσότερα στη συνέντευξη που ακολουθεί.
Η Ελένη Δάγκα
-Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
-Η Άσκηση 2 είναι παιδί εξίσου δικό μου, όσο και του Πρόδρομου Καραδελόγλου. Είναι ένα πάντρεμα του μουσικού live και του θεατρικού μονολόγου. Εξηγούμαι: τον Μάιο του 2015, ο Πρόδρομος (που είναι και ο μόνιμος συνεργάτης μου στη μουσική κάθε παράστασης) μου έδωσε να ακούσω κάποιες ξεχωριστές και τολμηρές διασκευές ρεμπέτικων τραγουδιών (κυρίως του Τσιτσάνη), που ομολογώ πως με ενθουσίασαν. Του πρότεινα αμέσως να τα ανεβάσουμε στη σκηνή! Η πρόθεσή μου, στην αρχή, ήταν να κρατήσουν τα τραγούδια τον πρωταγωνιστικό ρόλο που τους ταιριάζει, γι’ αυτό και, σε εκείνην την εκδοχή, οδηγήθηκα σε ένα θεατρικό αναλόγιο, με την αφήγηση να αποτελεί απλώς το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στις μουσικές. Ο τίτλος Άσκηση 1 επιλέχθηκε για να ορίσει με ειλικρίνεια τον τρόπο και το είδος της δουλειάς μας. Έτσι τον Ιούλιο του 2015, για μία και μοναδική παράσταση, στη γυμνή -χωρίς σκηνικά- σκηνή ανέβηκαν ο Πρόδρομος Καραδελόγλου, ο Κώστας Κεχράκος και η Ειρήνη Μοσχάκη, ενώ το καλοκαίρι του 2016, την επαναλάβαμε με τη μαγική φωνή της Βασιλικής Μάρκου (αντί της Ειρήνης). Φέτος γεννήθηκε μέσα μου η ανάγκη να προχωρήσουμε λίγο περισσότερο. Ένα παλαιότερο μισοτελειωμένο διήγημά μου έγινε ο καμβάς πάνω στον οποίο σχεδίασα την Άσκηση 2. Ο Πρόδρομος ανανέωσε το μουσικό κομμάτι και η νεοφώτιστη ηθοποιός Ελένη Χανιωτάκη ανέβηκε στη σκηνή να ενσαρκώσει την Έλλη (και όχι μόνο), και να μας ταξιδέψει στην εποχή εκείνη μέσα από τις προσωπικές της αφηγήσεις.
-Τι είναι αυτό που κάνει τα τραγούδια του Τσιτσάνη να αντέχουν στον χρόνο;
-Η απλότητά τους. Οι μελωδίες και οι στίχοι του δε χρειάζονται ανάλυση και μετάφραση, μιλούν απευθείας μέσα μας- κοινότοπο αλλά απολύτως αληθινό. Τα τραγούδια του Τσιτσάνη μιλούν κυρίως για τον έρωτα. Έναν έρωτα λιγότερο περίπλοκο από τον σύγχρονο που διαδίδεται και «εκδίδεται» μέσα από τα social media και ξοδεύεται πριν καλά-καλά ξεκινήσει. Μας λείπει αυτός ο Έρωτας, μας λείπει το πάθος και η ειλικρίνειά του. Αλλά μιλούν και για την ξενιτιά, τη μάνα, τη μοναξιά, τα ανθρώπινα πάθη, καταστάσεις-σχέσεις-αισθήματα που δεν έχουν εποχή, και δεν μένουν πίσω.
-Πώς παντρεύετε το ρεμπέτικο με το swing, τα blues και τη jazz;
-Αυτή είναι μάλλον μια ερώτηση για τον μουσικό δημιουργό. Εγώ θα σας πως πως αν έρθετε στην παράσταση, δε θα έχετε πια αυτήν την απορία. Θα σας φαίνεται απολύτως ταιριαστό. Άλλωστε αυτή είναι η απόδειξη πως η δυναμική του ρεμπέτικου είναι διαχρονική και πως δεν καταλύεται αν της αφαιρέσεις το μπαγλαμαδάκι και της προσφέρεις το κοντραμπάσο.
-Τι μεταφέρουν τα τραγούδια του;
-Τη μνήμη μας. Τα τραγούδια του Τσιτσάνη συνθέτουν μια εκδοχή της πατρίδας μας που μας αφορά και μας αγγίζει όλους- αγαπάμε, δεν αγαπάμε το ρεμπέτικο.
-Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο κομμάτι του Τσιτσάνη και γιατί;
-Δεν ξέρω αν υπάρχει «αγαπημένο» με την κλασσική έννοια. Ούτε το «γιατί» ξέρω. Μπορώ να σας πω με σιγουριά πως από παιδί αγαπούσα πολύ τα τραγούδια που έγραψε για τη Μαρίκα Νίνου, όμως στην παράστασή μας δακρύζω κάθε φορά στο «Πήρα τη στράτα κι έρχομαι» (πιο γνωστό ως «Στρώσε μου να κοιμηθώ» σε στίχους της σπουδαίας Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου) και ανακαλύπτω κάθε φορά το πόσο υπέροχο είναι το «Της ταβέρνας το ρολόι». Ιδιαίτερη μνεία να κάνω στον «Απόκληρο» που κάθε του εκδοχή με συγκλονίζει.
Συντελεστές
Σύλληψη: Πρόδρομος Καραδελόγλου – Ελένη Δάγκα, Κείμενο: Ελένη Δάγκα (αρχειακό υλικό και δημοσιεύματα από το διαδίκτυο), Σκηνοθεσία: Ελένη Δάγκα, Μουσικές διασκευές: Πρόδρομος Καραδελόγλου, Σκηνικό περιβάλλον: Επαμεινώνδας Κουρμούλης. Ερμηνεύει και τραγουδά η Ελένη Χανιωτάκη. Με τους μουσικούς: Πρόδρομο Καραδελόγλου (τραγούδι, ηλεκτρική κιθάρα) και Κώστα Κεχράκο (κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο).
Χρήσιμα
Παραστάσεις: Τετάρτη 23, Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2019 στις 22:00. Διάρκεια: 85’. Είσοδος: 12€, 10€ φοιτητών, ανέργων, ΑΜΕΑ.
