Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Τι ήταν αυτό που έκανε τον Αμερικανό βραβευμένο με Grammy μουσικό παραγωγό και μανιώδη συλλέκτη δίσκων γραμμοφώνου Κρίστοφερ Κινγκ να προσέξει το Ηπειρώτικο Μοιρολόι; Πώς λειτουργεί αυτή η μουσική ως γιατρικό για τις πληγές της ψυχής;
Τις απαντήσεις δίνει ο Κινγκ μέσα στις σελίδες του βιβλίου του με τίτλο «Ηπειρώτικο Μοιρολόι - Οδοιπορικό στην αρχαιότερη ζωντανή δημώδη μουσική της Ευρώπης» (εκδόσεις Δώμα), και με θέμα τις μουσικές της Ηπείρου που θα παρουσιάσει σήμερα Πέμπτη 07/03/2019 ώρα 19:00 στο Βιβλιοπωλείο Ιανός (Αριστοτέλους 7).
Ειδικά για την ελληνική έκδοση, ο Κρίστοφερ Κινγκ, που τα τελευταία χρόνια έζησε για μεγάλα χρονικά διαστήματα στη Ζίτσα Ζαγορίου, μάς εισάγει στα τραγούδια του βιβλίου, παρουσιάζοντάς τα σε ψηφιακή επανεπεξεργασία από την ιδιωτική του συλλογή δίσκων γραμμοφώνου.
Ο ίδιος λίγο πριν τον ερχομό του στη Θεσσαλονίκη βρήκε λίγο χρόνο να απαντήσει στις ερωτήσεις μας. Είπε πως η ιδέα για την συγγραφή του βιβλίου γεννήθηκε πριν τέσσερα χρόνια και αφού ο εκδότης Tom Mayer από τον εκδοτικό οίκο W.W. Norton άκουσε μια παρουσίαση της μουσικής που έκανε ο Κινγκ για τον Αλέξη Ζούμπα.
Για τον Κρίστοφερ Κινγκ τα Ηπειρώτικα μοιρολόια «λειτουργούν ως θεραπευτική μουσική, γιατρεύουν τις πληγές των ακροατών και χορευτών μέσα από μια κάθαρση και ηρεμία. Πριν χρόνια η παραδοσιακή μουσική είχε αυτή τη λειτουργία. Αλλά στην Ήπειρο (όπως και σε άλλα σημεία της Ελλάδας) η μουσική συνεχίζει να έχει αυτή την επίδραση, και είναι ζωτικής σημασίας».
Στις σελίδες του βιβλίου του η μουσική γίνεται ένα με την ποίηση, το χορό και τη γιορτή.
Σε σημείωμα της έκδοσης τονίζεται ότι: «Ο Κινγκ γράφει για την ιστορία της Ηπείρου και το μεγαλείο του τοπίου, για τα πανηγύρια, τα τσίπουρα και τους Τσιγγάνους οργανοπαίχτες, για τα συλλογικά βιώματα και τις κοινές αναμνήσεις. Μας μιλά για τη μουσική σαν θρήνο, σαν νανούρισμα και σαν παρηγοριά. Μας μιλά γι' ανθρώπους που ξέρουν να πενθήσουν και ξέρουν να γλεντήσουν.
Συνδυάζοντας το φιλοσοφικό στοχασμό με την ιστορική περιγραφή, τη μουσικολογική ανάλυση με την ανθρωπολογική ματιά, η παθιασμένη και παιγνιώδης αυτή αφήγηση παίρνει τελικά τη μορφή ενός ερωτικού γράμματος στη μουσική και τους ανθρώπους της Ηπείρου».
Προσωπικά ο ίδιος ο συγγραφέας λέει πως κατά την έρευνά του εντυπωσιάστηκε πολλές φορές όταν βρήκε στοιχεία που δεν ήξερε. Και τελικά συνειδητοποίησε πως αυτή την μουσική την εκτιμούν περισσότερο άνθρωποι που είναι σαν μια οικογένεια. «Κάπως έτσι ερωτεύτηκα αυτή τη μουσική, σαν να ήταν πεπρωμένο μου, και δεν υπήρχε τίποτα το τυχαίο σε αυτό», συμπλήρωσε.
Τον ρωτήσαμε αν πιστεύει πως σήμερα οι λαοί ακούν την παραδοσιακή τους μουσική και είπε πως πολύ λίγοι έχουν σχέση με αυτού του είδους τη μουσική - «δεν κρατούν ζωντανή τη μνήμη για τη μουσική τους και τον πολιτισμό τους», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ωστόσο έσπευσε να διευκρινίσει πως στην χώρα μας αυτό δεν ισχύει. «Πολλοί Έλληνες εκτιμούν την παραδοσιακή μουσική και τις ρίζες τους. Μέχρι στιγμής αυτό είναι ένα φαινόμενο που συνάντησα αποκλειστικά στην Ελλάδα. Και αυτό είναι ένας από τους λόγους που κάνει την χώρα σας ξεχωριστή για μένα».
Σημειώστε πως η σημερινή παρουσίαση στον Ιανό συνοδεύει ιδανικά την προβολή του ντοκιμαντέρ «Όσον ζης φαίνου» του Πολ Ντουέιν στο 21ο ΦΝΘ, που εμπνέεται από τον Κινγκ και το έργο του. Μπορείτε να δείτε την ταινία 8/3 ώρα 22:15 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας και 9/3 ώρα 15:00 στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη.