Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Στη Θεσσαλονίκη, στο Θέατρο Άνετον (Παρασκευοπούλου 42, τηλ. 2310 869869) ανεβαίνει στις 19, 20 και 21 Απριλίου 2019 το «Folie a deux» στο πλαίσιο της "Ανοιχτής Σκηνής - Θεατρικές φωνές της πόλης", από την ομάδα Gardenal Collective. Η Δήμητρα Σπανούλη και Σαμπρίνα Μπροντέσκου που απαρτίζουν την ομάδα μίλησαν μαζί μας για την παράσταση, για την αρχική ιδέα τους να ασχοληθούν με τις «Δούλες» του Ζενέ, και για την απόφασή τους να αφηγηθούν τελικά την πραγματική ιστορία των αδελφών Παπέν. Αναφέρθηκαν στο ταξίδι που έκαναν στην Γαλλία στο πλαίσιο της έρευνάς τους για την παράσταση, ενώ απαντώντας σε ερώτησή μας είπαν πως δυστυχώς και στην εποχή μας υπάρχουν σύγχρονες δούλες, που είτε είναι θύματα βίας ή υποτιμούν τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους.
-Πώς αποφασίσατε ν' ασχοληθείτε με αυτό το έργο:
-Η υπόθεση του έργου αφορά την πραγματική ιστορία των αδελφών Παπέν, οι οποίες ήταν υπηρέτριες με αιμομικτική σχέση. Το 1933 στην Λε Μαν της Γαλλίας δολοφόνησαν και κατακρεούργησαν τα αφεντικά τους , την κυρία και την δεσποινίδα του σπιτιού που εργάζονταν επί εφτά χρόνια. Η ιστορία ενέπνευσε τον Ζαν Ζενέ να γράψει τις "Δούλες" τις οποίες θέλαμε κατ' αρχήν να ανεβάσουμε. Αρχίσαμε να ερευνούμε και να συγκεντρώνουμε υλικό, πήγαμε στην πόλη που έγινε το έγκλημα, βρήκαμε το σπίτι που ζούσαν, τους δρόμους που περπατούσαν, την εκκλησία που προσεύχονταν. Μπαίνοντας τυχαία σ' ένα παλαιοβιβλιοπωλείο βρήκαμε το μυθιστόρημα "Διάβολος στο δέρμα" που αναφερόταν στη ζωή τους, στα παιδικά τους χρόνια και τις άσχημες συνθήκες που βίωναν. Το ταξίδι στην Γαλλία ήταν καθοριστικό για μας, αποκτήσαμε ένα είδος εμμονής με την αληθινή ιστορία της ζωής των δύο αδελφών. Αφήσαμε πίσω μας τις "Δούλες" και αποφασίσαμε να δώσουμε φωνή και υπόσταση στα δύο αυτά πλάσματα, καθώς δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία ν' ακουστεί και η δική τους εκδοχή. Αναθέσαμε στην δραματουργό Ζωρζίνα Τζουμάκα να μετουσιώσει σε θεατρικό λόγο το υλικό που συλλέξαμε μαζί με τις εμπειρίες που αποκομίσαμε.
-Τι προέκυψε από την έρευνα σας; Μπορεί κανείς ν' αποφανθεί για τα κίνητρα της δολοφονίας;
-Το ερώτημα "ταξική εξέγερση ή παρανοϊκή ψύχωση" ήταν κάτι που μας προβλημάτισε αρκετά. Οι Παπέν δεν χάρηκαν τη παιδική τους ηλικία, εγκαταλείφθηκαν από την οικογένειά τους, μεγάλωσαν σε ορφανοτροφεία, με τους αυστηρούς κώδικες των καθολικών καλογριών εκείνης της εποχής. Εργάζονταν από πολύ μικρή ηλικία απομονωμένες και επί χρόνια υπέμεναν τις διαταγές και τις υποτιμητικές συμπεριφορές των αφεντικών τους. Δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να είναι κύριοι του εαυτού τους, δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να υπάρξουν αυτόνομες κάνοντας τις δικές τους επιλογές, δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία στην παραμικρή απόλαυση. Είχαν μόνο η μία την άλλη. Όταν οι κυρίες του σπιτιού ανακάλυψαν τυχαία την αιμομικτική τους σχέση, αυτές τις σκοτώνουν ενστικτωδώς για να μην τις χωρίσουν. Αυτή ήταν ίσως η αφορμή για το φόνο. Ο φρικιαστικός και τελετουργικός όμως τρόπος με τον οποίο εκτέλεσαν τα θύματα, καταδεικνύει ότι υπήρχε μένος και οργή. Αυτό οφειλόταν τόσο στην καταπίεση και τον αυταρχισμό που είχαν υποστεί, όσο και στα έντονα ψυχολογικά τους προβλήματα. Η οικογενειακή προδιάθεση σε ψυχικές ασθένειες, η έλλειψη αγάπης και αποδοχής, η μονοτονία της καθημερινότητας τους, ο κοινωνικός τους αποκλεισμός, έβγαλε στην επιφάνεια τα πιο ζωώδη ένστικτα τους.
-Ποιος ο ρόλος της κίνησης στην παράσταση σας;
-Η σκηνοθέτης μας Πηνελόπη Μωρούτ έχει επιλέξει μια συγκεκριμένη κινησιολογική φόρμα. Είναι ένα σώμα άκαμπτο που θυμίζει μια καλοκουρδισμένη μηχανή. Η σκέψη πίσω από αυτό είναι η σωματοποίηση της σκληρής καθημερινότητας των δύο αδελφών.
Το σώμα παλεύει με το λογικό και το παράλογο, ακροβατεί ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Στο σώμα εντοπίζεται όλος ο καθωσπρεπισμός ενώ την ίδια στιγμή το στόμα "ξερνάει" όλη την αλήθεια .
-Σήμερα υπάρχουν "δούλες"; Πώς τις αντιμετωπίζει η κοινωνία;
-Οι δούλες δεν σταμάτησαν ποτέ να υπάρχουν. Από τα ανήλικα κορίτσια που δουλεύουν σε χειρωνακτικές εργασίες, από τα αναρίθμητα θύματα trafficking, μέχρι τις γυναίκες που υποτιμούνται οι ικανότητες τους και τα πτυχία τους, με αποτέλεσμα η εργασία τους να παρέχεται με ευτελές οικονομικό αντίκρισμα, όλες παραμένουν "δούλες" με την ευρεία έννοια του όρου.
Η μορφή τους μετουσιώνεται ανάλογα με τις επικρατούσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες και την κουλτούρα του κάθε λαού και η ανοχή ή μη της κοινωνίας είναι από αυτά εξαρτώμενη.
-Πείτε μας δυο λόγια για το Gardenal Collective...
-Η ομάδα δημιουργήθηκε το 2016, μας ενώνει το πάθος για το θέατρο, η αγάπη για την λεπτομέρεια, η επιμονή και το όνειρο. Ξεκινήσαμε ως ντουέτο και ευελπιστούμε στο μέλλον να συνεργαστούμε και με άλλους καλλιτέχνες.
Χρήσιμα
Είσοδος 12€, Μειωμένο 8€, Ομαδικό (10 άτομα) 6€. Προπώληση: Εκδοτήρια του Δήμου Θεσσαλονίκης, Πλατεία Αριστοτέλους (Τετάρτη, Σάββατο: 10:00-15:30, Πέμπτη, Παρασκευή: 10:00-14:00 & 17:30-20:00). Κρατήσεις: [email protected], 6996 413 094.
Ταυτότητα Παράστασης:
Απόδοση – Σκηνοθεσία: Πηνελόπη Μωρούτ, Πρωτότυπο κείμενο: Ζωρζίνα Τζουμάκα, Σύλληψη ιδέας: Gardenal Collective (Δήμητρα Σπανούλη, Σαμπρίνα Μπροντέσκου), Σκηνικά – Kοστούμια: Γιάννης Κρητικόπουλος, Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρης Αποστολακίδης, Φωτογραφίες – Βίντεο: Δώρα Δημητρίου, Οργάνωση Παραγωγής: Too Far East Productions. Παίζουν: Σαμπρίνα Μπροντέσκου, Δήμητρα Σπανούλη.
