Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Το πώς μετατρέπει γειτονιές που πριν ήταν ερημικές σε ζωντανά κομμάτια μιας πόλης και πώς καταφέρνει να το κάνει αυτό με τη βοήθεια των ντόπιων εξήγησε η Jeanne Van Heeswijk το μεσημέρι του Σαββάτου 20/4 σε ομιλία της με θέμα “Imagination: a collective exercise of care” που έδωσε στο χώρο των Παλαιών Δημοτικών Σφαγείων.
Η καλλιτέχνιδα της πρακτικής του Art for Social Change ήρθε από την Ολλανδία στην πόλη μας ως προσκεκλημένη του προγράμματος LABattoir. Εστίασε ιδιαίτερα το πρότζεκτ Afrikaanderwijk Cooperative, σε περιοχή του Ρότερνταμ, όπου μέσα από διάφορες δράσεις, οι κάτοικοι της περιοχής, ανάμεσά τους πολλοί Αφρικανοί πρόσφυγες, μπόρεσαν να δείξουν τα ταλέντα τους, έφτιαξαν συνεργατική κουζίνα, πώλησαν ενδύματα που έφτιαξαν οι ίδιοι, και κατάφεραν να αισθανθούν ενεργό κομμάτι της πόλης, ενώ παράλληλα έδωσαν ζωή σε ένα μέρος που ήταν εγκαταλελειμμένο και ανενεργό, με άδεια καταστήματα και δρόμους ερημικούς.
Η καλλιτέχνης τόνισε πως δυστυχώς η πολιτεία βάζει πολλά εμπόδια με γραφειοκρατικά θέματα, ωστόσο είπε πως μέσα από την κοινή εργασία και θέληση οι κάτοικοι αυτοί κατάφεραν να δώσουν ένα άλλο χρώμα στην περιοχή.
«Η κυβέρνηση υποστήριζε πως η περιοχή ήταν ιδιαίτερα φτωχή και πως υπήρχε ανάγκη για ανάπλαση και παρεμβάσεις. Εμείς πιστεύουμε στη δύναμη της Αγοράς ως πολιτικού μέρους. Και καταφέραμε να γίνουν στην περιοχή πολλές δράσεις πολιτισμού και οι κάτοικοι να δείξουν την κουλτούρα τους», εξήγησε.
Παράλληλα μίλησε και για το Philadelphia Assembled, ένα πρότζεκτ που άρχισε το 2014 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, και στο οποίο συμμετέχουν καλλιτέχνες, δημιουργοί, αφηγητές, κηπουροί, γιατροί, ακτιβιστές, προσωπικό του Philadelphia Museum of Art και ντόπιοι με θέμα το πώς θέλουν το μέλλον τους ως κοινότητα σε έναν χώρο που αλλάζει συνεχώς. Καρπός της συνεργασίας τους ήταν μια σειρά από δράσεις, συζητήσεις, γεύματα, εγκαταστάσεις και άλλες εκδηλώσεις σε όλη την πόλη. Μάλιστα ένα μέρος των έργων έχει βρει στέγη στο ισόγειο του Μουσείου.
Μετά το πέρας της ομιλίας της η Jeanne Van Heeswijk που το τελευταίο μέρος του ονόματός της σημαίνει «γειτονιά» στα Ολλανδικά, μας παραχώρησε μια μίνι συνέντευξη.
-Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε στην πρακτική του Art for Social Change;
-Είναι σημαντικό ως άτομα να ενώσουμε δυνάμεις και να δουλέψουμε μαζί για το πώς θέλουμε να χτίσουμε το μέλλον μας. Να μιλήσουμε, να ανταλλάξουμε ιδέες. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε πραγματικότητα αν μοιραστούμε χώρο, χρόνο, αν εργαστούμε μαζί, αν σκεφτόμαστε μαζί και γιατί όχι, αν χορέψουμε μαζί!
-Τι θα κάνετε στο εργαστήριο που θα συντονίσετε τον Οκτώβριο του 2019 για το πρόγραμμα LABattoir και που εντάσσεται στην ενότητα Empowerment Lecture Series;
-Θα μιλήσω για την συναισθηματική κατάσταση της πόλης και πώς μπαίνουμε σε αυτήν. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε το σπίτι και τη γειτονιά μας όχι απλά ως εστία ή υλική κατασκευή, αλλά το ανθρώπινο κομμάτι, τις ιστορίες που υπάρχουν, τις σχέσεις ανθρώπων που αναπτύσσονται σε αυτά τα μέρη. Και πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε επιπλέον σχέσεις.
-Μιλήσατε για συναισθηματική εμπειρία. Ποιες οι δικές σας εντυπώσεις από την επαφή σας με την πόλη μας;
-Δυστυχώς είναι πολύ νωρίς για κάποια εκτίμηση γιατί η πτήση μου είχε καθυστέρηση και ήρθα μόλις λίγο πριν την ομιλία μου. Οπότε δεν πρόλαβα παρά να δω μόνο τον δρόμο από το αεροδρόμιο ως το Labattoir. Όμως θα σας το πω τον Οκτώβρη!
-Τι θα λέγατε σε κάποιον που δεν ήρθε στην ομιλία σας; Πώς θα την συνοψίζατε;
-Μίλησα για το πώς μπορούμε να χτίσουμε τις πόλεις μέσα από τις επιθυμίες της καρδιάς μας, και το πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό συλλογικά. Πώς να αλλάξουμε πόλεις στις οποίες ώστε να μπορούμε να ζούμε μαζί, και να ζούμε καλά μαζί.
-Και πώς βρίσκονται οι πόροι για να γίνει κάτι τέτοιο;
-Τα χρήματα πάντα είναι ένα θέμα! Αλλά αυτό συμβαίνει σε κάθε τομέα. Το θέμα είναι να αναλογιστούμε πώς θα σχεδιάσουμε πράγματα, πώς θα χτίζουμε, έχοντας κατά νου το σύνολο, και όχι την μονάδα.
Σημείωση:
-To βιβλίο της με τίτλο Systems βρίσκεται στην ανοιχτή βιβλιοθήκη του LABattoir και μπορείτε να το διαβάσετε στις ώρες λειτουργίας του χώρου, Δευτέρα-Παρασκευή 10:00-18:00.
-Η ενότητα Empowerment Lecture Series είναι μία σειρά διαλέξεων του LABattoir στο πλαίσιο του Cultural Entrepreneurship Hub του Goethe-Institut Thessaloniki.
-To πρόγραμμα LABattoir είναι μια πρωτοβουλία του Δήμου Θεσσαλονίκης, βασισμένη σε ένα concept της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας ArtBOX, με έδρα το πρόσφατα ανακαινισμένο κτήριο των παλιών δημοτικών σφαγείων και υλοποιείται με ιδρυτική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Βασική αποστολή του προγράμματος είναι να εισάγει μια νέα αντίληψη περί δημιουργικότητας, να επινοήσει νέες δραστηριότητες και πρακτικές και να εμπλέξει καλλιτέχνες και δημιουργικούς πολίτες με την τέχνη, τον σχεδιασμό και τις νέες μορφές «κοινωνικής πρακτικής».
