Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Άλλη πνοή σε δύο διαφορετικές μεταξύ τους περιοχές θα δώσουν τα συμπόσια που θα πραγματοποιηθούν με τη σκηνοθετική ματιά του Θανάση Κριτσάκη. Μετά το πρώτο “Συμπόσιο Γειτονιάς: Σαπφούς - Μαντζάρου - Ουρανού 2019” του σκηνοθέτη, που προέκυψε μέσα από εργαστήριο του προγράμματος LΑΒattoir για την ενεργοποίηση της γειτονιάς της Β’ Κοινότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης, διοργανώνεται το “Συμπόσιο Γειτονιάς II: Γιαννιτσών” * και το “Συμπόσιο Γειτονιάς III: Ρωμαϊκή Αγορά” απόψε (ώρα 21.45) και στις 18 Ιουλίου (ώρα 21.00) αντίστοιχα.
Ο ίδιος ο κ. Κριτσάκης μιλώντας δια ζώσης μαζί μας τόνισε πως τα συμπόσια αυτά γίνονται εξ αφορμής ενός πρότζεκτ του LΑΒattoir που λεγόταν “Δικό σας”. «Ένα σύνολο δημιουργών κάναμε καλλιτεχνικές δράσεις –παρεμβάσεις στη γειτονιά με μια στόχευση παράλληλη με του LΑΒattoir: το art for social change.Σκέφτηκα λοιπόν να διαμορφώσω ένα είδος παραστατικής τέχνης με πραγματικούς ανθρώπους της γειτονιάς με σκοπό να φύγουν οι προκαταλήψεις που μπορεί να υπάρχουν σε μια περιοχή και να την γνωρίσουν όλοι καλύτερα».
Σε ποιους απευθύνονται τα συμπόσια; «Το κάλεσμα είναι ανοιχτό προς όλους. Η έννοια της γνωριμίας με τον τόπο είναι και για το κοινό που δεν γνωρίζει την περιοχή, αλλά αφορά και στους ανθρώπους μεταξύ τους. Μπορεί να έρθει κάποιος περαστικός, κάποιος που ζει ή εργάζεται εκεί. Θα δει πώς ζει ο κόσμος το βράδυ στην συγκεκριμένη γειτονιά. Και θα δώσουμε ευκαιρία σε επισκέπτες και κατοίκους να μπουν σε ένα διάλογο», εξήγησε ο κ. Κριτσάκης.
Τι θα γίνει πρακτικά; Ο ίδιος μας είπε τα εξής: «Χρησιμοποιούμε την “Σκηνή επί Πόλεως” που είναι ένα εργαλείο που έφτιαξε το LΑΒattoir το Μάη. Είναι μια μετακινούμενη σκηνή που αποτελείται από 20 κολωνάκια με led φωτισμό και 50 σκαμπό που έχουν ενσωματωμένο φωτισμό από κάτω, και που μπορούν όλα μαζί να μπουν σε ένα κουτί και να μεταφερθούν σε οποιοδήποτε χώρο θέλεις να κάνεις μια παράσταση. Το εφαλτήριό μας είναι η “Σκηνή επί Πόλεως”. Θα υπάρχουν και δύο τραπέζια σε ανοιχτό V, όπου θα καθίσουν οι συμμετέχοντες και θα μπορούν να φάνε και να πιούνε. Ο Νικόλας Νικητάκης θα κάνει το γενικό συντονισμό της συζήτησης. Μουσική θα παίζει ο Κώστας Ζιγκερίδης (μπαγιάν). Όλο αυτό θα καταγράφεται από ένα πολυκάμερο σύστημα 4 καμερών live. Θα γίνεται καταγραφή του κοινού, του δρόμου και των συμμετεχόντων και το υλικό θα προβάλλεται σε μια μεγάλη οθόνη».
Απαντώντας σε ερώτησή μας για το πώς θα πάρει ροή η κουβέντα ο κ. Κριτσάκης ανέφερε ότι: «Η συζήτηση θα συνδιαμορφωθεί. Υπάρχει μια σταθερή διαδικασία σκηνοθετημένη από μένα για το πώς θα γίνει η συζήτηση, όμως δεν μπορείς να ελέγξεις το θέμα. Μιλάμε για πραγματικούς ανθρώπους. Και μια συζήτηση σε εξέλιξη. Στο πρώτο συμπόσιο είχα θέσει εγώ τα ερωτήματα. Τώρα θα προκύψουν και μέσα από τις προσωπικές συνεντεύξεις που θα κάνω με τους συμμετέχοντες. Και ένα από τα ερωτήματα που θα θέσω θα είναι: “τι θέλετε να συζητηθεί” και “τι θα θέλατε να ερωτηθείτε”. Θα διαπραγματευτούμε πραγματικά θέματα και προβλήματα. Θέματα που κάποιος σκέφτεται στην πραγματικότητα, μέσα όμως σε μια συνθήκη τέχνης. Και ίσως λόγω αυτού να λειάνει τις γωνίες τις απόψεις του. Υπάρχει ένα μεγαλύτερο άνοιγμα για να κριτικάρεις γιατί αυξάνεται κατά κάποιο τρόπο η έννοια του επίπλαστου».
Το δεύτερο συμπόσιο θα γίνει στη Ρωμαϊκή Αγορά. «Η δυναμική του έργου πλάθεται κάθε φορά με τη δυναμική του χώρου και τη δυναμική των συμμετεχόντων. Τα θέματα είναι διαφορετικά. Τα προβλήματα διαφορετικά. Και οι συμμετέχοντες. Πχ στη Γιαννιτσών το θέμα της πορνείας είναι κάτι που καίει. Στη Ρωμαϊκή Αγορά πχ η πολυπολιτισμικότητα πχ», εξήγησε ο δημιουργός. Πρόσθεσε πως τα δύο συμπόσια έχουν ελεύθερη είσοδο και είναι ανοιχτά στον καθένα.
Όσο για το μετά, σημείωσε πως θέλει να κάνει αυτό το πρότζεκτ σε όσες το δυνατόν περισσότερες γειτονιές γίνεται. «Από το υλικό που θα συγκεντρωθεί μπορούν να προκύψουν κάποια συμπεράσματα πχ για τον κοινωνικό ιστό πόλης, τη σύνθεσή του, αλλά και όσον αφορά στο θέαμα ως θέαμα, στη μεταβολή του, τον πειραματισμό με το ίδιο το θέαμα και την αντίληψη του κοινού. Στο πώς το αντικρίζει κάθε φορά.
Επειδή και το ενδιαφέρον μου είναι προς την κοινωνική έρευνα, θα ήθελα να δημιουργηθεί ένα εγχειρίδιο για το ίδιο το έργου, για το πώς μεταμορφώθηκε και το πώς μπορεί κανείς να το χρησιμοποιήσει ή να το φτιάξει νέους όρους».
Από το θέατρο στις Πολιτικές επιστήμες
Ο Θανάσης Κριτσάκης. Το πορτρέτο από τον φωτογράφο Μάνο Γαρυφάλλου
Η ιδέα για να συνδυάσει την τέχνη με την κοινωνιολογία και την πολιτική δεν ήταν τυχαία. Στη Γερμανία στη σχολή του Γκίσεν συνδύασε για πρώτη φορά την τέχνη με την πολιτική. «Από κει πήρα τη βάση σκέψης. Εκεί ξεκίνησε ως είδος και το θέατρο - ντοκιμαντέρ», μάς είπε.
Αλλά και οι σπουδές του συνδυάζουν και τα δύο. Ο Θανάσης Κριτσάκης είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και τελειόφοιτος του μεταπτυχιακού “Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας” του Ε.Κ.Π.Α. «Με ενδιαφέρει το ερευνητικό κομμάτι. Γι’ αυτό κάνω τέτοιου είδους τέχνη. Ένα πολιτικό – κοινωνιολογικό είδος θεάματος», τόνισε.
Ο κόσμος θέλει να συζητάει για πολιτική; Τον ρωτήσαμε. «Όχι με την στενή έννοια. Ο κόσμος θέλει να μιλάει πολιτικά. Αλλά και η ίδια η τέχνη τείνει προς το πολιτικό», μάς απάντησε. Και συμπλήρωσε: «Προφανώς και υπάρχουν κοινωνικά θέματα που τον προβληματίζουν, πέρα από τα προσωπικά του. Μέχρι σήμερα, από την προσωπική μου εμπειρία, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην ήθελε να μιλήσει για αυτά ή να ανοίξει ένα διάλογο».
Χρήσιμα
* Το Συμπόσιο Γειτονιάς ΙΙ θα γίνει επί της Γιαννιτσών, κοντά στην είσοδο του One Salonica δίπλα από την είσοδο του πάρκινγκ. Πραγματοποιείται με την υποστήριξη του One Salonica.
Το Συμπόσιο Γειτονιάς ΙΙΙ: Ρωμαϊκή Αγορά πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Κριτσάκης έχει συνεργαστεί επίσης με τους σκηνοθέτες Γιάννη Αναστασάκη, Γλυκερία Καλαϊτζή, Cezaris Grauzinis, Roger Bernart, Yan Duyvendak, Volker Losch. Ο ίδιος έχει σκηνοθετήσει στο Φεστιβάλ Αθηνών, στο Φεστιβάλ Δημητρίων, στο Thalia Theater του Αμβούργου και στο Maly Theater της Μόσχας.
