Ο Κερκ Ντάγκλας, ηθοποιός, παραγωγός και σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου, εμβληματική μορφή μιας χρυσής εποχής για το Χόλιγουντ, πολλές ερμηνείες του οποίου θεωρούνται κλασικές, όπως αυτή στην ταινία Σπάρτακος (1960, σε σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ), πέθανε χθες Τετάρτη σε ηλικία 103 ετών, ανακοίνωσε ο γιος του, ο Μάικλ Ντάγκλας, επίσης διάσημος ηθοποιός.
Ο θρύλος της έβδομης τέχνης είχε αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα υγείας από τη δεκαετία του 1990 και μετά. Υπέστη εγκεφαλικό το 1996 και καρδιακή προσβολή το 2001.
Ο Κερκ Ντάγκλας έπαιξε τις επτά δεκαετίες της καριέρας του σε περίπου εκατό ταινίες, ανάμεσά τους στη μεταφορά του βιβλίου Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα του Ιουλίου Βερν (1954), αλλά και φιλμ γουέστερν, δραματικές, αστυνομικές, πολεμικές ταινίες, πολύ συχνά στον ρόλο του σκληρού.
«Με τεράστια θλίψη τα αδέλφια μου και εγώ ανακοινώνουμε ότι ο Κερκ Ντάγκλας μας άφησε (...) σε ηλικία 103 ετών. Για τον κόσμο, ήταν ένας θρύλος, ένας ηθοποιός της χρυσής εποχής των κινηματογραφικών ταινιών (...), ένας ανθρωπιστής η δέσμευση του οποίου στη δικαιοσύνη και στις υποθέσεις στις οποίες πίστευε τον μετέτρεψαν σε πρότυπο και πηγή έμπνευσης για όλους μας», πάντως «για εμένα και τ’ αδέρφια μου, τον Τζόελ και τον Πίτερ, ήταν απλά ο μπαμπάς», ανέφερε ο Μάικλ Ντάγκλας σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
Μεγάλος γυναικάς, ο Ντάγκλας είχε διάφορες κατακτήσεις αλλά ζούσε από το 1954 με την ίδια γυναίκα, την Αν Μπάιντενς, την οποία είχε συναντήσει στη Γαλλία κι έγινε η δεύτερη σύζυγός του.
Ο Κερκ Ντάγκλας, γιος εβραίων μεταναστών από τη Λευκορωσία, είχε γίνει γνωστός για το εκρηκτικό στιλ πολλών ερμηνειών του, διότι αποτύπωνε στη μεγάλη οθόνη ιδίως το αίσθημα της οργής και της εξέγερσης εναντίον «της αδικίας», όπως έλεγε ο ίδιος. Μετατράπηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια της κινηματογραφικής βιομηχανίας τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.
Πρωταγωνίστησε επίσης στην προσπάθεια να σπάσει η λεγόμενη «μαύρη λίστα» στο Χόλιγουντ, ο αποκλεισμός ηθοποιών, σκηνοθετών και σεναριογράφων διότι συνδέονταν με το κομμουνιστικό κίνημα ή θεωρούνταν συμπαθούντες και συνοδοιπόροι τη δεκαετία του 1950. Ο ίδιος είχε εξομολογηθεί πως αισθανόταν μεγαλύτερη υπερηφάνεια για αυτό, παρά για οποιονδήποτε ρόλο του.
Ποιος ήταν
Ο Ισούρ Ντανιέλοβιτς, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1916 στο Άμστερνταμ της πολιτείας της Νέας Υόρκης, από γονείς ιουδαϊκού θρησκεύματος και ρωσικής καταγωγής. Παιδί πολυμελούς φτωχής οικογένειας μεταναστών - ο πατέρας του ήταν ρακοσυλλέκτης - έκανε σαράντα διαφορετικές δουλειές μέχρις ότου αναγνωρισθεί το ταλέντο του στην υποκριτική. Το 1941 κατετάγη στο Ναυτικό και πολέμησε στα μέτωπα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε ήταν που άλλαξε το όνομά του σε Κερκ Ντάγκλας, το οποίο διατήρησε μέχρι σήμερα.
Το 1946, έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στην ταινία «Αμαρτωλές γυναίκες» («The Strange Love of Martha Ivers) του Λούις Μάιλστοουν κι έγινε διάσημος αρκετά γρήγορα, ερμηνεύοντας τον αδίστακτο πυγμάχο στην ταινία του Μαρκ Ρόμπσον «Φλογισμένα Πάθη» («Champion», 1949), ερμηνεία που του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για το 'Οσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου.
Το ταλέντο του επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια σε πολλές ταινίες, ανάμεσά στις οποίες είναι: «Οι σταυροφόροι της Δύσης» («The Big Sky», 1952) του Χάουορντ Χοκς, «Η ωραία και το κτήνος» («The Bad and the Beautiful») του Βινσέντε Μινέλι, όπου ήταν και πάλι υποψήφιος για Όσκαρ, «Χωρίς συρματοπλέγματα» («Man Without a Star», 1955) του Κινγκ Βίντορ, «Η ζωή ενός ανθρώπου» (Lust for Life, 1956) του Βινσέντε Μινέλι, όπου υποδύθηκε τον ζωγράφο Βαν Γκογκ και ήταν για τρίτη φορά υποψήφιος για Όσκαρ, «Ασύλληπτος επαναστάτης» («Lonely Are the Brave», 1962) του Ντέιβιντ Μίλερ, «Οι ακατανίκητοι» (The War Wagon, 1967) του Μπερτ Κένεντι, «Ο συμβιβασμός (The Arrangement, 1969) του Ηλία Καζάν, «Ήταν ένας παλιάνθρωπος («There Was a Crooked Man...»,1969) του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς κ.ά.
Το 1955 δημιούργησε την εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών Bryna Productions. Ανάμεσα στις ταινίες που χρηματοδότησε και πρωταγωνίστησε ήταν το πολεμικό δράμα «Σταυροί στο Μέτωπο» («Paths of Glory», 1957) και το ιστορικό δράμα «Σπάρτακος» («Spartacus», 1960), που βοήθησαν στην ανάδειξη του Στάνλεϊ Κιούμπρικ ως σκηνοθέτη πρώτης γραμμής. Στον «Σπάρτακο», ο Ντάγκλας ως παραγωγός έσπασε τη λίστα του γερουσιαστή Μακάρθι με τους απαγορευμένους κινηματογραφιστές του Χόλιγουντ κι έβαλαν το όνομα του σεναριογράφου Ντάλτον Τράμπο στους τίτλους της ταινίας.
Το 1963 έπαιξε στο Μπρόντγουεϊ στο θεατρικό έργο του Κεν Κέσεϊ «Στην Φωλιά του Κούκου» («One Flew Over the Cuckoo’s Nest»). Εντυπωσιάστηκε από τη δύναμη του έργου, ώστε αγόρασε τα δικαιώματά του, τα οποία αξιοποίησε το 1975 ο γιος του Μάικλ Ντάγκλας, μεταφέροντάς το στη μεγάλη οθόνη με σκηνοθέτη τον Μίλος Φόρμαν και πρωταγωνιστή τον Τζακ Νίκολσον και κερδίζοντας πέντε Όσκαρ.
To 1973 σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία, την περιπέτεια «Skalawag», για να ακολουθήσει το γουέστερν «Posse» δύο χρόνια αργότερα. Από τη δεκαετία του 1980 ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία, γράφοντας βιβλία αναμνήσεων, βιβλία για παιδιά και μυθιστορήματα. Το 1996 τιμήθηκε με Όσκαρ για το σύνολο του έργου του στον κινηματογράφο.
Ο Κερκ Ντάγκλας παντρεύτηκε δύο φορές. Από το 1943 έως το 1951 με τη συμμαθήτριά του στη Δραματική Σχολή της Νέας Υόρκης Νταϊάνα Ντιλ (1923-2015), με την οποία απέκτησε δύο αγόρια, τον ηθοποιό και παραγωγό Μάικλ Ντάγκλας (γ. 1944) και τον παραγωγό Τζόελ Ντάγκλας (γ. 1947). Από τον δεύτερο γάμο του με τη γερμανίδα Χανελόρε Μαρξ (γ.1919), που άντεξε στη διάρκεια του χρόνου, απέκτησε άλλα δύο αγόρια, τον παραγωγό Πίτερ Ντάγκλας (γ. 1955) και τον ηθοποιό Έρικ Ντάγκλας (1958-2004).
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Πρώτο Θέμα
