Skip to main content
Menu Αναζήτηση
espa-banner

Σπύρος Τσιφτσής: «Η δουλειά του Τερζόπουλου έχει απίστευτη δύναμη»

Ο σκηνοθέτης μίλησε για το ντοκιμαντέρ που γύρισε για το έργο του γνωστού θεατρικού σκηνοθέτη

Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη

 

Ο Θόδωρος Τερζόπουλος, και η πορεία του από την ιστορική παράσταση των «Βακχών» το 1985 έως σήμερα, βρίσκονται στο επίκεντρο του ντοκιμαντέρ του Σπύρου Τσιφτσή με τίτλο "Διόνυσος, η επιστροφή" που προβάλλεται online στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Εντυπωσιάστηκα από την ρηξικέλευθη προσέγγισή του στην τραγωδία και στο θέατρο. Επίσης από την απίστευτη δύναμη που είχε (και έχει) η δουλειά του», δήλωσε ο κ. Τσιφτσής αναφερόμενος στον Τερζόπουλο. Στο ντοκιμαντέρ του ενοποίησε περιόδους ή είδη ή θεματικές ενότητες σε μια σειρά «ενιαίων παραστάσεων» με στόχο να μεταφέρει κινηματογραφικά σε ένα βαθμό την ιδιαιτερότητα και την ουσία του θεάτρου του Τερζόπουλου.

Απαντώντας σε ερώτησή μας για το τι μέλλει γενέσθαι στον καλλιτεχνικό κόσμο από τις επιπτώσεις της πανδημίας σχολίασε πως «είναι ακόμη άγνωστο το τι θα συμβεί και πως θα εξελιχθεί όλη αυτή η κατάσταση», ενώ πρόσθεσε πως η κατάσταση «δεν φαίνεται να καλυτερεύει στο άμεσο μέλλον, ειδικά αν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν στην αντιμετώπιση των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων».

terzopoulos.jpg

-Πώς αποφασίσατε να γυρίσετε αυτό το ντοκιμαντέρ;

-To 1989 και ενώ είχα μόλις 1 χρόνο που είχα αρχίσει να δουλεύω στα οπτικοακουστικά, η Λουκία Ρικάκη (η ταινία είναι αφιερωμένη στη Λουκία), που είχε ήδη ακολουθήσει το Θ. Τερζόπουλο στη περιοδεία του στο Καύκασο, με ρώτησε αν θα ήθελα να τον ακολουθήσω εγώ στη περιοδεία του στην Αυστραλία. Fast forward 25 χρόνια αργότερα και ενόψει της επικείμενης ανανέωσης της θρυλικής σειράς ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο», ο Λάκης Παπαπαστάθης και ο Τάκης Χατζόπουλος συμφώνησαν να ξεκινήσω γυρίσματα για ένα ντοκιμαντέρ για τον Τερζόπουλο. Η ανανέωση δεν ήλθε, αλλά αποφάσισα να συνεχίσω τα γυρίσματα που ξεκίνησα με τη σύμφωνη γνώμη του Θόδωρου. Αργότερα ήλθε η έγκριση από το Κέντρο Κινηματογράφου και μπόρεσα να ολοκληρώσω τη ταινία. Αυτό είναι το ιστορικό.

Γιατί ο Τερζόπουλος; Καταρχήν εντυπωσιάστηκα από την ρηξικέλευθη προσέγγισή του στην τραγωδία και στο θέατρο. Επίσης από την απίστευτη δύναμη που είχε (και έχει) η δουλειά του. Και τέλος το γεγονός ότι έχοντας δει παράστασή του σε εκείνη τη περιοδεία, στη Τυφλίδα, ο μέγας Σεργκέι Παρατζάνωφ είχε εντυπωσιαστεί, συγκινηθεί και του είχε χαρίσει ένα σταυρό που ο Θόδωρος έχει ακόμη.

 

-Το Θέατρο είναι μια τέχνη βιωματική. Πόσο δύσκολο ήταν να αποδοθεί μέσα από ένα ντοκιμαντέρ ο τρόπος δουλειάς του όπως τόσο σημαντικού δημιουργού όπως ο κ. Τερζόπουλος;

-Όλη η τέχνη είναι βιωματική. Το να αποδώσεις μια τέχνη μέσα από μια άλλη τέχνη είναι μια τέχνη από μόνη της.  Είναι δύσκολο. Όπως αποδείχτηκε αυτές τις μέρες της καραντίνας με τις τόσες online μεταδόσεις θεατρικών παραστάσεων, η απλή αναμετάδοση δεν αρκεί. Το δε θέατρο του Τερζόπουλου με τους τελετουργικούς χρόνους και την έντονα σωματική διάσταση και με δεδομένο ότι πολλές από τις παραστάσεις ήταν ήδη καταγεγραμμένες δημιουργούσε επιπλέον δυσκολίες. Η λύση που υιοθέτησα, να ενοποιήσω περιόδους ή είδη ή θεματικές ενότητες σε μια σειρά «ενιαίων παραστάσεων» πιστεύω ότι μεταφέρει κινηματογραφικά σε ένα βαθμό την ιδιαιτερότητα και την ουσία του θεάτρου του Τερζόπουλου.

teropoulos3.jpg

-Πώς ήταν η συνεργασία μαζί του;

-Από την αρχή ήταν συνεργάσιμος και δεκτικός, αλλά από τη στιγμή που άρχισε να με εμπιστεύεται και να συνειδητοποιεί ότι αυτή δεν ήταν μια ακόμη δουλειά για τη τηλεόραση, (που ανεξάρτητα από το πόσο καλές είναι έχουν μια αίσθηση επίκαιρου) άρχισε να συμμετέχει πραγματικά στη ταινία. Έτσι προέκυψαν τα γυρίσματα στην Taipei και κυρίως στο Μακρύγιαλο που έγινε το κέντρο βάρους της αφήγησης στη ταινία και φυσικά μας εμπιστεύτηκε με τις επιστολές της μητέρας του. Νομίζω ότι ο Θόδωρος εκτίμησε κατ’ αρχήν την επιμονή μου τόσα χρόνια να κάνω αυτή τη ταινία.  

terzopoulos2.jpeg

-Πόσο η μέθοδός του και ο τρόπος δουλειάς του επηρέασε το θέατρο στην χώρα μας, αλλά και το παγκόσμιο θέατρο;

-Αυτή είναι ερώτηση που αφορά τους ιστορικούς του θεάτρου. Αυτό που εγώ μπορώ να πω είναι ότι όταν βλέπεις τον τρόπο που εξελίσσει τη τέχνη του με μια απίστευτη ευελιξία ανάμεσα σε μεγάλες παραστάσεις με πολυπληθείς θιάσους σε μεγάλα θέατρα του εξωτερικού με τα μικρής διάρκειας σκηνικά δρώμενα με δύο ή τρεις ηθοποιούς στο Άττις, ή το πώς ανανεώνει κλασσικές παραστάσεις του, νιώθω δέος. 

 

-Το φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται λίγο διαφορετικά λόγω κορωνοϊού. Χιλιάδες καλλιτεχνών έχουν πληγεί από τις επιπτώσεις της πανδημίας, με τους χώρους πολιτισμού που έμειναν κλειστοί, ενώ αρκετοί (πχ κλειστά θέατρα) είναι άγνωστο πότε θα επαναλειτουργήσουν. Πώς σχολιάζετε τη νέα πραγματικότητα και την προσαρμογή μας σε αυτήν; Πώς μπορούν να επιβιώσουν οι καλλιτέχνες σε τέτοιες συνθήκες;

-Το φετινό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης όπως και όλα τα φεστιβάλ διεθνώς αναγνωρίζουν τη νέα κατάσταση και προσπαθούν να βρουν τρόπους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Είναι ακόμη άγνωστο το τι θα συμβεί και πως θα εξελιχθεί όλη αυτή η κατάσταση. Το θέμα είναι ότι ο καλλιτεχνικός κόσμος ειδικά στην Ελλάδα έχει ήδη πληγεί και δεν φαίνεται να καλυτερεύει στο άμεσο μέλλον, ειδικά αν τα πράγματα παραμείνουν ως έχουν στην αντιμετώπιση των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων. Επαγγελμάτων: ζούμε απ’ αυτή τη δουλειά, δεν είμαστε χομπίστες, συμμετέχουμε στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν, είμαστε χιλιάδες άνθρωποι. 

Πώς μπορούν να επιβιώσουν οι καλλιτέχνες σε τέτοιες συνθήκες; “With great difficulty” (όπως έλεγε ο Σων Κόννερυ στο «Όνομα του ρόδου»).

 

 

Συντελεστές «ΔΙΟΝΥΣΟΣ, Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ»

Σκηνοθεσία-Σενάριο-Μοντάζ: Σπύρος Τσιφτσής, Φωτογραφία: Δημήτρης Κατσαϊτης, Σπύρος Τσιφτσής, Οδυσσέας Παυλόπουλος, Ήχος: Απόστολος Ντασκαγιάννης, Σπύρος Τσιφτσής, Πρωτότυπη μουσική: Μιχάλης Τσιφτσής,  

Color Grading: Γρηγόρης Αρβανίτης, Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης, Παραγωγή: ΕΚΚ, Σπύρος Τσιφτσής, PORTOLANOS FILMS & MOVEIT FILM  με την ευγενική υποστήριξη της ΕΡΤ. 95 λεπτά / έγχρωμο / Dolby 5.1 / © 2020.

 

Πληροφορίες για το πώς να δείτε το ντοκιμαντέρ εδώ

 

 

Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης".

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Βρετανικό Μουσείο: Νέος διευθυντής μετά το σκάνδαλο κλοπής αρχαιοτήτων - Ποιος είναι
Ο Κάλιναν εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο και τον πρωθυπουργό Ρίσι Σούνακ και αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα το καλοκαίρι
Βρετανικό Μουσείο: Νέος διευθυντής μετά το σκάνδαλο κλοπής αρχαιοτήτων - Ποιος είναι