Έρευνα-Επιμέλεια: ΔΑΝΙΗΛ Γ. ΠΑΠΑΔΑΝΙΗΛ
Πρόκειται για το σημαντικότατο Λεύκωμα -"Από το χθες στο σήμερα", που εξέδωσε το 2006, ο τότε δήμος Ροδολίβους, των τριών χωριών (Ροδολίβους, Μικρού Σουλίου, Δομήρου), μετονομασθείς το 2011, με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, σε δήμο Αμφίπολης -δήμος που προέκυψε από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αμφίπολης, Ροδολίβους, Πρώτης και Κορμίστας. Περιέχει ιστορικά στοιχεία του τόπου, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, καθώς και εξαιρετικό και σπάνιο φωτογραφικό υλικό που διασώθηκε από τους κατοίκους του και οι οποίοι το διέθεσαν για την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου Λευκώματος. Τα κείμενα και η όλη συγγραφική εργασία-επιμέλεια της έκδοσης, ανήκουν στον Ροδολιβινό εκπαιδευτικό Γιάννη Ε. Στράτη, (κυκλοφορία 2006, σελίδες 178), η δε Υλοποίηση της Πρότασης ΠΕΠ έγινε από τον Δήμο Ροδολίβους και τους Μαρία Μ. Βίτσιου και Άγγελο Β. Τσουγκάρη. Η ηλεκτρονική σελιδοποίηση και εκτύπωση έγιναν από το ΠΛΑΙΣΙΟ Α.Ε. σε πάνω από 2.000 αντίτυπα.
Η παρουσίαση στην Αίθουσα Τελετών του Α.Π.Θ.
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι τον Μάιο του 2006, απ' αφορμή την έκδοσή του, πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μια μεγάλη εκδήλωση με τίτλο "Tο Ροδολίβος από το χθες στο σήμερα". Σε μια κατάμεστη από κόσμο Αίθουσα Τελετών και με εκπροσώπους της πολιτικής ζωής, βουλευτές κλπ. (εκλογική χρονιά γαρ το 2006, με δημοτικές εκλογές τον Οκτώβριο), έγινε η επίσημη παρουσίαση του Λευκώματος, με ομιλίες και μουσικό μέρος , αφού ήταν παρούσα η χορωδία του Μουσικοδραματικού Συλλόγου "Απόλλων" Ροδολίβους. Στο τέλος είχε διανεμηθεί δωρεάν στους παρευρισκόμενους, τόσο το βιβλίο-Λεύκωμα, όσο και το cd που είχε εκδοθεί, με τραγούδια παραδοσιακά της περιοχής του Παγγαίου, και ερμηνευμένα από την περίφημη χορωδία του Ροδολίβους. Για την άκρως επιτυχημένη εκείνη εκδήλωση αξίζει να μνημονευθούν και από εδώ, τόσο ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Τσιρογιάννης και το Δημοτικό Συμβούλιο του χωριού, όσο και ο συγγραφέας και επιμελητής του Λευκώματος καθώς και ο αείμνηστος Ροδολιβινός φιλότεχνος-ερευνητής, Άγγελος Κλουντζός, και με τις προσπάθειες του οποίου δημιουργήθηκε το συγκεκριμένο cd και στέφθηκε με επιτυχία η όλη εκείνη εκδήλωση.
Στοιχεία το Λευκώματος
Το Λεύκωμα χωρίζεται σε τρία κεφάλαια, Ροδολίβος, Μικρό Σούλι και Δόμηρος, με τη μερίδα του λέοντος, όπως ήταν φυσικό, να καταλαμβάνει το κεφαλοχώρι, η έδρα του δήμου, το Ροδολίβος, με την μακραίωνη ιστορία του και όλα όσα άφησε ο χρόνος στο πέρασμά του. Η αρχή γίνεται με την παράθεση των "Ιστορικών Στοιχείων", ακολουθούν οι "Γειτονιές", τα "Κτίρια και Πηγάδια", οι διάφοροι "Σύλλογοι", οι ενότητες "Βλάχοι του Ροδολίβους" και "Προσωπικότητες", καθώς και αυτές με τα "Ήθη-έθιμα-εκδηλώσεις", "Καλλιέργειες", "Εκκλησίες-Μοναστήρια-Εκκλησάκια", "Βρύσες", "Γεφύρια", Μικροπωλητές", "Βραχογραφίες" και οι "Σημερινές υποδομές". Τέλος, σε χωριστά κεφάλαια, το Λεύκωμα εστιάζει συνοπτικά στο Μικρό Σούλι και τον Δόμηρο.
Ο τότε γ.γ. της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας Γεώργιος Τσιότρας
"Η ιστορία είναι η πείρα της ζωής των ανθρώπων. Είναι η έμπρακτη διδασκαλία της κάθε εποχής. Οι επιτυχίες από τις σωστές ενέργειες και οι αποτυχίες από τα σφάλματα των προγενεστέρων, γίνονται διδάγματα για όλους εμάς τους μεταγενέστερους. Αναντίρρητα, η σημασία της διάσωσης και της επαναλαμβανόμενης διήγησης της ιστορίας είναι πολύ μεγάλη, καθώς προσφέρεται η δυνατότητα στις επερχόμενες γενιές να γνωρίσουν καλύτερα την παιδεία, την ιστορία, τα ήθη και έθιμα και γενικά τον πολιτισμό της ευρύτερης περιοχής", τονίζει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο τότε Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Γεώργιος Τσιότρας. "Ο Δήμος Ροδολίβους", υπογραμμίζει, "με τους οικισμούς Δομήρου, Μικρού Σουλίου και Ροδολίβους, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, έχει μακρά, περιπετειώδη ιστορία. Για τους λόγους αυτούς, το ιστορικό αυτό λεύκωμα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των ΟΠΑΑΧ και συγχρηματοδοτήθηκε από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας, αποτελεί ένα χρήσιμο και πλήρη οδηγό για όλους όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν την ιστορική εξέλιξη της περιοχής και να περιδιαβούν στα μονοπάτια της ιστορίας της".
Ο τότε δήμαρχος Ροδολίβους Κωνσταντίνος Τσιρογιάννης
Στο σημείωμά του, στην εισαγωγή του βιβλίου, ο τότε δήμαρχος Ροδολίβους Κωνσταντίνος Τσιριγιάννης, γράφει ότι σε συνεργασία με τη Δημοτική Επιχείρηση Τηλεόρασης "ΔΙΑΥΛΟΣ" Ροδολίβους, και τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Ανάπτυξης, είχαν προχωρήσει σε μια σειρά τηλεοπτικών και εντύπων παραγωγών. Απόρροια του εγχειρήματος εκείνου ήταν τα ντοκιμαντέρ παραγωγής του "ΔΙΑΥΛΟΥ" Ροδολίβους για το Ροδολίβος, την Αγία Παρασκευή, καθώς και την ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου, τα ενημερωτικά φυλλάδια και οι ταξιδιωτικοί οδηγοί που αφορούσαν την περιοχή. "Στην πορεία αυτή", τονίζει ο κ. Τσιρογιάννης, "διαπιστώθηκε ότι υπήρχε ένα μεγάλο κενό στη συστηματική καταγραφή της νεότερης ιστορίας του τόπου μας. Μέχρι τώρα, ό,τι έχει γίνει είναι απόρροια της προσωπικής προσπάθειας κάποιων κατοίκων για την καταγραφή της Τοπικής Ιστορίας, όπως αυτοί την αντιλαμβάνονταν. Σκοπός του Λευκώματος αυτού", σημείωνε ο τότε Δήμαρχος, "είναι να προσθέσει ένα ακόμη πετραδάκι στην προσπάθεια αυτή. Για τη δημιουργία του Ιστορικού Φωτογραφικού Λευκώματος, απαιτήθηκε ανιδιοτελής και γενναιόδωρη προσφορά εργασίας και κατάθεση ψυχής όλων αυτών που εργάστηκαν, για να έχουμε αυτό το αποτέλεσμα...".
"Αντί προλόγου" από τον Γιάννη Ε. Στράτη
"Η δημιουργία του Λευκώματος του Δήμου Ροδολίβους, αποτέλεσε για μένα μια μεγάλη πρόκληση", σημειώνει ο έχων την επιμέλεια της έκδοσης και συγγραφέας της, Γιάννης Ε. Στράτης "Αντί προλόγου", στην εισαγωγή του βιβλίου-Λευκώματος. "Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στον τόπο μου και στην ιστορία του, προσπάθησα να συγκεντρώσω ιστορικό υλικό και να συνδέσω το Ροδολίβος, το Μικρό Σούλι και το Δόμηρο του χθες, με το σήμερα, μέσω των φωτογραφιών, που "ευλαβικά" φύλαγαν για δεκαετίες ολόκληρες οι συντοπίτες μας και να ανδείξω τον πολιτισμό των χωριών μας", σημειώνει στη συνέχεια ο Γ. Στράτης για να συνεχίσει λέγοντας ότι "με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν οι σημερινό κάτοικοι, αλλά και αυτοί που θα έρθουν μετά από εμάς, να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου μας και να χαράξουν το μέλλον τους με γνώμονα το παρελθόν". Για να καταλήξει ο ίδιος επιγραμματικά: "Γιατί λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του, δεν έχει μέλλον".
Αποσπάσματα από το βιβλίο
[...Ροδολίβος: Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για την προέλευση του ονόματος του Ροδολίβους. Επικρατέστερες όμως θεωρούνται δύο. Η πρώτη μας λέει ότι το Ροδολίβος πήρε το όνομα του από τα ρόδα, δηλαδή τα τριαντάφυλλα, και το λιβάδι. Δηλαδή Ροδολίβος = λιβάδι με ρόδα. Η ερμηνεία αυτή δεν πρέπει να απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, αφού σύμφωνα με την παράδοση, από την αρχαιότητα οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν με την καλλιέργεια της τριανταφυλλιάς και επεξεργαζόταν και εμπορευόταν το απόσταγμα των ροδοπέταλων. Γι' αυτό το λόγο η περιοχή γύρω από το Ροδολίβος ήταν γεμάτη με τριανταφυλλιές.
Η δεύτερη εκδοχή, η οποία είναι και αυτή βάσιμη, μας λέει ότι το όνομα του χωριού προέρχεται από το αρχαίο ρήμα λείβω, που σημαίνει χύνω, υγροποιώ και το ρόδον. Μάλιστα ιστορικοί όπως ο Ν. Σβορώνος και ο Π. Πόγκας, ταυτίζουν το Ροδολίβος με τα αρχαία Λείβηθρα, πόλη των Πιέρων Θρακών που αποίκισαν το Παγγαίο από τον 8ο αιώνα π.Χ. Τα Λείβηθρα μάλιστα ήταν και η πόλη όπου έζησε και δίδαξε ο περίφημος Ορφέας. Αργότερα τα Λείβηθρα έγιναν Λείβηθρον Ρόδον, μετά Ροδολείβος και τέλος Ροδολίβος. Το σημαντικό πάντως είναι ότι σε κάθε περίπτωση το Ροδολίβος συνδέεται με το ρόδο (τριαντάφυλλο), το οποίο είναι και το ανώτερο σύμβολο του Ορφισμού, άποψη που την υιοθετούν ακόμη και διεθνούς φήμης αρχαιολόγοι, όπως ο Έρνστ Μπάμπελον, ο Χέιζεϊ και ο Πολ Κολάρ. (σελ. 19).
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΧΡΟΝΩΝ & ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
Το Ροδολίβος μνημονεύεται για πρώτη φορά σε ισοκώδικο του 1098. Σύμφωνα μ' αυτό ο αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α' Κομνηνός (1081 - 1118), δώρισε το χωρίον στη μοναχή Μαρία Βασιλάκινα, που στη συνέχεια το αφιέρωσε στη Μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους, για τη σωτηρία της ψυχής του πεθαμένου συζύγου της. Τότε στο Ροδολίβος ζούσαν 13 οικογένειες. Στη Μονή Ιβήρων βρέθηκαν διάφοροι απογραφικοί κατάλογοι του Ροδολίβους. Σε έναν από αυτούς, αυτόν του 1316, φαίνεται ότι στο χωριό κατοικούσαν τότε 222 αγροτικές οικογένειες, με 972 συνολικά κατοίκους, που πλήρωναν στο μοναστήρι φόρο 400 υπέρπυρα (χρυσά βυζαντινά νομίσματα).
Το Ροδολίβος κατά τη Βυζαντινή περίοδο ήταν το κέντρο της Ζαβαλτίας, (ένα από τα καπετανίκια του Θέματος Σερρών - Στρυμόνα). Στον απογραφικό κατάλογο του 1316, αναφέρεται ότι οι περισσότεροι κάτοικοι του Ροδολίβους ασχολούνται με την γεωργία και ειδικότερα με την καλλιέργεια αμπελιών. Καλλιεργούνταν συνολικά 1.244 σημερινά στρέμματα αμπελιών. Η κτηνοτροφία σε σχέση με τη γεωργία, δεν ήταν ιδιαίτερα αναπτυγμένη. Τρεφόταν συνολικά 750 ζώα (πρόβατα, κατσίκια, αγελάδες, άλογα κτλ.). Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν υπήρχαν τεχνίτες και διάφοροι επαγγελματίες. Έτσι σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Μονής Ιβήρων, στον οικισμό του Ροδολίβους ζούσαν 9 σιδηρουργοί, 2 αμαξάδες, 3 κτίστες, 7 αγγειοπλάστες, 3 ράπτες, 3 σαμαροποιοί 23 τσαγκάρηδες, καθώς και ένας υφαντής και ένας ψαθάς.
Η πληθυσμιακή αύξηση του Ροδολίβους από το 1098 έως το 1316, πιθανότατα πρέπει να συσχετιστεί και με τις μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών που συνέβησαν την εποχή αυτή στο χώρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Έτσι ορισμένα επίθετα όπως Λαμψακηνός και Πρεβιστινός, δείχνουν τον τόπο προέλευσης αυτών των οικογενειών, ενώ επίθετα όπως Μελισσινός και Βρυέννιος θυμίζουν γνωστές βυζαντινές οικογένειες της εποχής εκείνης. (σελ. 21).
Κτίρια του Ροδολίβους
ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ: Το Ροδολίβος κατά την δεκαετία του 1920 έζησε μια πρωτόγνωρη περίοδο ανάπτυξης. Στο διάστημα αυτό χτίζονται πανέμορφα οικοδομήματα, μνημεία μιας εποχής που σημάδεψε την πορεία του τόπου. Αν αναλογιστούμε ότι τότε το Ροδολίβος προσέλκυσε πάρα πολλές οικογένειες από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας, που ήρθαν για να εργαστούν στα καπνομάγαζα ή για να ασκήσουν διάφορα άλλα επαγγέλματα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το Ροδολίβος αποτελούσε για την εποχή εκείνη μια μικρή πολιτεία. Όλη αυτή η τεράστια για τα δεδομένα της εποχής πρόοδος, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καλλιέργεια του καπνού.
Ακόμη και το κτίριο σύμβολο του Ροδολίβους, το Δημαρχείο, το οποίο αγοράστηκε από την τότε Κοινότητα Ροδολίβους το 1950, επί προεδρίας Ζαφείρη Ζαφειρίου, φτιάχτηκε από κάποιον καπνέμπορο που λεγότανε Ζησίδης. Οι σκουρόχρωμες πλάκες αμιάντου αντί για κεραμίδια και η μεγάλη κλίση που έχει η σκεπή, είναι κάποια από τα ξενικά αρχιτεκτονικά στοιχεία που προσέθεσε στο κτίριο αυτό, ο Αυστριακός αρχιτέκτονας που το σχεδίασε. Ένα παρόμοιο κτίριο με το Δημαρχείο του Ροδολίβους υπάρχει στη Δράμα, σχεδιασμένο κι αυτό από τον ίδιο αρχιτέκτονα.
ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΑ Εκτός όμως από το Δημαρχείο, υπάρχουν πολλά άλλα σπίτια στο Ροδολίβος της δεκαετίας του 1920, που η επιβλητικότητα τους, η επιμέλεια στην κατασκευή τους και η προσοχή στη λεπτομέρεια, αποδεικνύουν τον πλούτο των ιδιοκτητών τους. Χαρακτηριστικά στοιχεία των «αρχοντικών» αυτών «νεοκλασικών» κτιρίων είναι τα ευρύχωρα και ψηλοτάβανα δωμάτια, τα σχέδια στα αετώματα, οι κολόνες που στηρίζουν τα μπαλκόνια και παραπέμπουν σε αρχαιοελληνικούς κίονες, τα περίτεχνα ανάγλυφα που στολίζουν περιμετρικά το εξωτερικό των παραθύρων και τις γωνίες των σπιτιών και οι εντυπωσιακές γυριστές εξωτερικές σκάλες. Όλα αυτά μαζί συνθέτουν κάποια εξαιρετικά από αισθητικής άποψης κτίρια και μαρτυρούν την ευημερία που απλόχερα χάρισε στο Ροδολίβος η καλλιέργεια και η επεξεργασία του καπνού. (σελίδες 47-50)...]
Ποιος είναι ο Γιάννης Ευαγ. Στράτης
Ο Γιάννης Ευαγ. Στράτης γεννήθηκε το 1968, στο Ροδολίβος Σερρών. Τελείωσε το Λύκειο Ροδολίβους το 1986. Είναι πτυχιούχος του Α.Π.Τ. Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διορίστηκε στην εκπαίδευση το 1996. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Καλούδη με την οποία απέκτησαν τρεις γιους. Τον Ευάγγελο- Μάριο, τον Μιχάλη-Μαρίνο και τον Στέφανο. Έχει γράψει δύο βιβλία, το "Ροδολίβος, η τοπική ιστορία" (2005) και το "Λεύκωμα δήμου Ροδολίβους, Από το χθες στο σήμερα" (2006). Και τα δύο αυτά βιβλία εκδόθηκαν από το δήμο Ροδολίβους και μοιράστηκαν στους κατοίκους του. Το πρώτο βιβλίο γράφτηκε για να υποστηρίξει το μάθημα της τοπικής ιστορίας που διδάσκονταν τότε στο πιλοτικό ολοήμερο Δημοτικό σχολείο "Ορφέας" Ροδολίβους.
Ενεργός Πολίτης
Ασχολήθηκε και ασχολείται με τους συλλόγους του χωριού. Διετέλεσε για ένα μικρό διάστημα, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Ροδολίβους, αντιπρόεδρος του Μουσικοδραματικού Συλλόγου "Απόλλων" για μια δεκαετία περίπου και πρόεδρος του συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Λυκείου Ροδολίβους, για μια διετία. Σήμερα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου των Ενεργών Πολιτών Ροδολίβους. Ασχολήθηκε με την τοπική αυτοδιοίκηση τα τελευταία 25 χρόνια. Εκλέχτηκε δύο φορές δημοτικός σύμβουλος του πρώην δήμου Ροδολίβους. Υπήρξε μέλος του δ. σ. της ΔΕ.Π.Α.Ρ., πρόεδρος του Βρεφονηπιακού Σταθμού Ροδολίβους και για ένα διάστημα Αντιδήμαρχος. Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές του 2019, εκλέχτηκε Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου του Ροδολίβους.
