Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Στη λοκάντα ενός Χιώτη, στο Ναύπλιο το 1827, ένας Αρβανίτης τραυματίζει έναν Κρητικό και εξαφανίζεται. Το περιστατικό συμβαίνει μετά την επιτυχημένη έκβαση της ναυμαχίας του Ναυαρίνου, την ώρα που Έλληνες από διαφορετικά μέρη, έχουν συγκεντρωθεί στο ξενοδοχείο και γιορτάζουν τη νίκη. Ένας αστυνόμος προσπαθεί να διαλευκάνει την υπόθεση αλλά οι παράξενες ντοπιολαλιές θολώνουν τα γεγονότα με αποτέλεσμα οι ανακρίσεις να οδηγηθούν σε φιάσκο.
Αυτά συμβαίνουν στη «Βαβυλωνία», το θεατρικό έργο του Δημητρίου Κ. Βυζαντίου, που θα παρουσιαστεί από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στη Μονή Λαζαριστών (Σκηνή Σωκράτης Καραντινός), σε σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία Τάκη Χρυσικάκου από την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2020.
Ο σκηνοθέτης, που επί σκηνής θα παίζει και τον ρόλο του Ανατολίτη, βασίστηκε πάνω στις δύο εκδοχές του έργου (1836 και 1840) με στόχο να δημιουργήσει το υλικό εκείνο που θα αναδείξει την ιδιαίτερη σκηνοθετική του ματιά.
Ο ίδιος εξήγησε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» αυτή του την επιλογή: «Η πρώτη εκδοχή είχε κινηματογραφική μορφή. Ο συγγραφέας δεν είχε πάει μέχρι τότε θέατρο στη ζωή του παρά μόνο σε θέατρο σκιών. Στο κείμενο ο ένας χώρος δράσης άλλαζε μετά τον άλλο, πράγμα που όπως καταλαβαίνετε ήταν δύσκολο να μεταφερθεί επί σκηνής. Το προτιμότερο ήταν να εξελίσσονται όλα σε ένα χώρο, έπειτα σε κάποιον άλλο κ.ο.κ.. Ουσιαστικά η ιστορία ξετυλίγεται στην ταβέρνα – λοκάντα, στο δρόμο και στη φυλακή. Η δεύτερη γραφή είναι πιο καλογραμμένη. Όλες οι σκηνές είναι σε ένα χώρο όμως νοηματικά ο θεατής πρέπει να πάει πολλές φορές μπρος και πίσω στην αφήγηση. Η δραματουργική επεξεργασία που έκανα ήταν να προσπαθήσω να έχει πιο φυσιολογική εξέλιξη το έργο. Και με την βοήθεια του φωτισμού αλλάζει ο χώρος σε κάθε σκηνή. Πήρα τα καλύτερα στοιχεία από κάθε εκδοχή για αυτή την παράσταση. Ζούμε σε μια γρήγορη εποχή, τορπιλιζόμαστε κάθε μέρα από πληροφορίες. Οπότε προσπάθησαν να είναι όσο πιο σφιχτό γίνεται το τελικό αποτέλεσμα. Έτσι η παράσταση δεν θα υπερβαίνει τη μία ώρα και σαράντα λεπτά».
«Για μένα όλα αρχίζουν από τον λόγο»
Το να στέκει προσεχτικά πάνω στα κείμενα των έργων που δουλεύει ο Τάκης Χρυσικάκος το υπηρετεί πιστά τα τελευταία χρόνια έχοντας κάνει θεατροποιημένη αφήγηση σπουδαίων συγγραφέων όπως: Βιζυηνό, Παπαδιαμάντη, Καζαντζάκη, Χαριτόπουλο. Θέατρο που έχει ως επίκεντρο τον λόγο. Έτσι κι εδώ. «“Πατρίδα μου είναι ο λόγος”. Για μένα όλα από εκεί αρχίζουν», σημείωσε. «Η ντοπιολαλιά, η νέα ελληνική, η δημοτική γλώσσα. Αυτή είναι η πατρίδα. Σκύβω ευλαβικά στην γλώσσα. Δίχως αυτή δεν θα υπήρχα ως οντότητα. Από την άλλη “εν αρχή ην ο λόγος”. Πώς να μην σταθείς σε όλα αυτά με θαυμασμό; Κάπως έτσι έφτασα και στην “Βαβυλωνία”», ανέφερε.
Τρίτη φορά Βαβυλωνία
Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιάνεται με αυτό το έργο. Η πρώτη ήταν με τον Κουν να σκηνοθετεί. «Ήμουν με έναν σπουδαίο δάσκαλο και απόλαυσα αυτό που γινόταν στη σκηνή», τόνισε. Η δεύτερη ήταν το 1990 με τον Σταύρο Αβδούλο με τον οποίο συνσκηνοθέτησε την παράσταση. Και η τρίτη τώρα. «Κάθε φορά κοιτάμε το έργο με τα μάτια της εποχής που ζούμε. Άλλη αισθητική είχε στο ’70, άλλη στο ’90 και άλλη σήμερα. Αλλιώς έπαιζαν οι ηθοποιοί… Για μένα η “Βαβυλωνία” παραμένει η πιο σπουδαία ελληνική κωμωδία, μετά τις κωμωδίες του Αριστοφάνη. Και μας μεταφέρει σε ένα μέρος όπου ένα τσούρμο Έλληνες με διαφορετικά ήθη και έθιμα γλεντάνε. Έρχεται όμως η εξουσία και θέλει να ερμηνεύσει το γράμμα του νόμου. Η εξουσία δεν έχει αλλάξει. Δεν την ενδιαφέρει η ουσία, αλλά η ερμηνεία του νόμου. Αυτό το στοιχείο “φώτισα” περισσότερο στην σκηνοθεσία. Συν το ότι θα δείτε ένα λαϊκό πανηγύρι. Λαϊκό εννοώντας με λαϊκό εξπρεσιονισμό. Αυτό που απορρέει από τα δημοτικά τραγούδια, από τη μουσική του Χατζιδάκι κλπ, και όχι κάτι το ευτελές», σημείωσε ο κ. Χρυσικάκος
Στο τέλος της κουβέντας μας τον ρωτήσαμε για την νέα εποχή στις τέχνες στη σκιά της πανδημίας. «Οι εκάστοτε κυβερνήσεις θεωρούν το θέατρο ως ένα βάρος. Δεν ασχολούνται και πολύ με αυτό. Σίγουρα ζούμε μια πανδημία και τα πράγματα είναι σοβαρά. Διάβασα πρόσφατα και για αλυσίδα πολυκινηματογράφων στο εξωτερικό που κλείνει. Η πολιτεία πρέπει να ενδιαφερθεί για τον πολιτισμό, γιατί ο πολιτισμός είναι ό,τι πολυτιμότερο έχει κάθε λαός. Η καθημερινότητά μας παράγεται μέσα από τον πολιτισμό», τόνισε.
Διανομή
Ανατολίτης: Τάκης Χρυσικάκος, Αστυνόμος: Κοσμάς Ζαχάρωφ, Λογιότατος: Νικόλας Μαραγκόπουλος, Πελοποννήσιος: Κώστας Ίτσιος, Χιώτης: Ηλίας Μπερμπέρης, Λοκαντιέρης: Δημήτρης Παλαιοχωρίτης, Αρβανίτης: Αλέξανδρος Μούκανος, Κρητικός: Κωνσταντίνος Χατζησάββας, Κύπριος: Βασίλης Παπαδόπουλος, Γραμματέας Αστυνόμου: Λευτέρης Λιθαρής, Στρατιώτης: Θανάσης Ραφτόπουλος.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 19:00, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, 21:00 & Κυριακή 19:00. Προπώληση: ταμεία ΚΘΒΕ (Τ.2315 200 200), viva,gr, Τ. 11876. Πληροφορίες: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, www.ntng.gr ,Τ. 2315 200 200.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"