Έρευνα-Παρουσίαση: ΔΑΝΙΗΛ Γ. ΠΑΠΑΔΑΝΙΗΛ
Από παιδιά του Δημοτικού Σχολείου κατηφορίζαμε για την Αγία Παρασκευή, σε κείνες τις ωραίες εκδρομές με τους δασκάλους και τους συμμαθητές μας, τα αλησμόνητα παιδικά χρόνια της δεκαετίας του 60. "Εμείς του 60 οι εκδρομείς...". Κάθε που πηγαίνω στο μεγάλο πια Μοναστήρι, συνωθούνται στο μυαλό γλυκές σκέψεις και εικόνες από τότε. Η διαδρομή με τα γέλια και τα πειράγματα, η αδημονία να φτάσουμε και ν' αρχίσουμε το παιχνίδι, αφού πρώτα χαιρετήσουμε την εικόνα κι ανάψουμε το κεράκι... Κυνηγητό με τις πάπιες, με κάτι ξέμπαρκες κότες και φυσικά παιχνίδι με τα μικρά και τα μεγαλύτερα βατράχια. Και στο τέλος, να γινόμαστε μουσκίδι, στην προσπάθεια να συλλέξουμε σε μικρά πλαστικά μπουκαλάκια λίγο θαυματουργό αγίασμα της Αγίας Παρασκευής, παραγγελία της μάνας μας. Γίναν πράματα και θάματα από τότε, για το Μοναστήρι, για τον καθένα μας... Το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, γιγαντώθηκε πραγματικά στις δεκαετίες που παρήλθαν και συγκεντρώνει χιλιάδες πιστούς κάθε χρόνο για προσκύνημα στη χάρη Της. Για μας, για τα πιτσιρίκια του τότε, η ζωή έφερε μικρά ή και μεγάλα θαύματα, ανάλογα, πάντα κουβαλώντας όλη εκείνη τη γλύκα της νιότης μας, "αγίασμα" στη πορεία της ζωής...
Από τον "Πρόλογο" του Βιβλίου
"Ύστερα από πολύ προσευχή, με μεγάλη έρευνα και πολλή μελέτη ιστορικά και επιστημονικά, με αξίωσε ο Πανάγαθος Θεός και η προστάτιδα Αγία Παρασκευή να συγγράψω και να παρουσιάσω εις το ιερόν τούτο βιβλίο, την Ιστορία δηλαδή της Ιεράς Γυναικείας Μονής Οσιοπαρθενομάρτυρος Αγίας Παρασκευής Δομίρου Ροδολίβους Σερρών, με τις πολλές Ιερές φωτογραφίες που το εμπλουτίζουν, το στολίζουν Αγιογραφικά, Θεολογικά, Ιστορικά, Εκκλησιαστικά και Ορθόδοξα. Με τον ένδοξον και θαυμάσιον ιστορικόν βίον της Αγίας Παρασκευής, που καταγράφει το βιβλίον τούτο, ιδιαιτέρως μάλιστα το μεγάλο θαύμα, που έκαμε η Αγία Παρασκευή ενώπιον του αυτοκράτορος, με την δύναμιν της Ορθοδόξου πίστεώς Της, και την δύναμιν της θερμής προσευχής Της, προς τον Παντοδύναμον Κύριον Ιησούν Χριστόν και Θεόν Αληθινόν. Κατόρθωσε και επέτυχε, να νικήση έναν από τους ένδεκα Ειδωλολάτρας Ρωμαίους Αυτοκράτορας, τον Αντωνίνον, οι οποίοι Ρωμαίοι αυτοκράτορες μέχρι των ημερών της Αγίας Παρασκευής κατεδίωκαν τους Χριστιανούς και την Εκκλησία του Χριστού με μεγάλην σκληρότητα και βαρβαρότητα...". Αυτά γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του ο μακαριστός Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου Σπυρίδωνας, υπογραμμίζοντας ότι "όλος ο Ιερός και Άγιος Βίος της Αγίας Παρασκευής συγκινεί και διδάσκει πάρα πολύ τους πιστούς Χριστιανούς, αλλά και τα πολλά και μεγάλα της θαύματα συγκινούν και διδάσκουν δυνατά και θαυματουργικά, πάρα πολλούς ανθρώπους, πιστούς και απίστους, όπως επιβεβαιώνει τούτο η στροφή προς τον Χριστόν του πρώην διώκτου ειδωλολάτρου Ρωμαίου Αυτοκράτορος Αντωνίνου". Ακόμα, έγραφε την 12η Δεκεμβρίου του 1992, ότι "αυτήν την Αγίαν Ορθόδοξον πίστιν και διδασκαλίαν εκράτησε η Αγία μας Παρασκευή, και με όλη την δύναμιν της ψυχής της την εκύρηξε προς τους ανθρώπους της εποχής εκείνης. Επίσης η Αγία μας επότισε με το μαρτυρικό της αίμα το δένδρο της πίστεώς μας, ώστε αυτό να καρπίση και να δώση τους αγλαούς καρπούς του".
Τοποθεσία της Ιεράς Μονής
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται η Ι. Μ. Αγ. Παρασκευής, ο μακαριστός Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου Σπυρίδωνας, στο Πρώτο Κεφάλαιο του βιβλίου του: "Η Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής ευρίσκεται στα νοτιοανατολικά της επαρχίας Φυλλίδος, του Νομού Σερρών, δύο χιλιόμετρα από το χωριό Δόμιρος και απέχει τέσσερα χιλιόμετρα από τους πρόποδες του παρακειμένου όρους Παγγαίου. Ευρίσκεται σε γραφική τοποθεσία, μακρυά από τους θορύβους των πόλεων και χωριών, εις κοιλάδα, πλησίον δύο μικρών χειμάρρων που πηγάζουν από το πλησίον όρος, περικλείοντας την Μονήν και μία μικρά έκταση κατάλληλη για καλλιέργεια. Δένδρα και χλοερά βλάστησις κοσμούν τον τόπον, αναπαύοντες τους οφθαλμούς των κουρασμένων οδοιπόρων και προσκυνητών. Πιο κάτω, από την Ιεράν Μονήν υπάρχουν αγροί που καταλήγουν στην νότια πεδιάδα του Νομού Σερρών".
Συνοπτικά το περιεχόμενο του βιβλίου
Η βελτιωμένη αυτή έκδοση του βιβλίου, αποτελείται από πέντε μέρη και ένα παράρτημα. Στο πρώτο μέρος, "Ιερά Ιστορία της Ι. Μ. Αγ. Παρασκευής", παρουσιάζεται η "Τοποθεσία της Ι. Μονής", οι "Σχέσεις της Ι. Μονής με άλλας Ι. Μονάς", οι "Καταστροφές της Ι. Μονής", η "Άνθησις της Ι. Μονής από το 1924-1988", και τα "Ιερά Κειμήλια της Ι. Μονής". Το δεύτερο μέρος, "Νέα Περίοδος Ανθήσεως της Ιεράς Μονής", αναφέρεται στην "Τρίτη επαναλειτουργία της Ι. Μονής", ενώ το τρίτο μέρος, "Κτήτορες Ιεράς Μονής", αναφέρεται στην "Τρίτη κατά σειρά κτητόρισσα της Ι. Μονής" και στην "Ανακήρυξη Κτητορίσσης Ι. Μονής". Το τέταρτο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στα "Ιερά Λείψανα της Ι. Μονής", ενώ το πέμπτο και τελευταίο μέρος, "Βίος και Θαύματα της Αγίας Παρασκευής", περιλαμβάνει τα εξής θέματα: "Βίος της Αγίας Παρασκευής", "Πρώτες δοκιμασίες της Αγ. Παρασκευής", "Άθεος βασιλεύς γίνεται χριστιανός", "Η Χάρις της Αγιωσύνης επιτελεί θαύματα", "Το Μαρτυρικόν τέλος της Αγ. Παρασκευής", "Εντυπώσεις-Παροτρύνσεις", "Ιερός Επίλογος με Ιερά Προτροπή και Αρχιερατική Πατρική Ευχή" και την "Ιερά Γνωστοποίηση". Τέλος, στο "Παράρτημα", περιλαμβάνονται τα εξής: ""Ο Μητροπολίτης μας", "Η αδελφότητα της Ι. Μονής και οι ασχολίες της", "Ο Ζωολογικός Κήπος", "Νέες Εντυπώσεις-Παροτρύνσεις", "Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών", "Εκδόσεις της Ιεράς Μονής" και "Χρυσοκέντητα Έργα των Αδελφών".
Τα Ιερά Λείψανα της Ιεράς Μονής (Λειψανοθήκες)
Κατασκευάστηκαν δύο μεγάλες σκαλιστές Εκκλησιαστικές βιτρίνες όπου είναι τοποθετημένες οι ασημένιες σκαλιστές λειψανοθήκες, σύγχρονης κατασκευής, οι οποίες φυλάσσουν τεμάχια Αγίων Λειψάνων όπως:
- Αγίας Παρασκευής, δύο τεμάχια από τον πήχη (προϋπήρχαν στη Μονή).
- Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, την κάτω σιαγόνα (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ιωάννου του Προδόμου, δύο πλευρά (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, μέρος από την αγκώνα (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ιωάννου του Ρώσου, ένα δάχτυλο (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου, μέρος από την καρδιά (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ευαγγελιστού Λουκά, μέρος από την κάρα (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Χαραλάμπους, μετά σαρκός (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου), Αγίου Τρύφωνος (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου), Αγίου Ευστρατίου (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου).
- Αγίου Ραφαήλ, μικρός δεξιός δάκτυλος.
- Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης.
- Αγίου Ελευθερίου, Αγίας Μαρίνας, Αγίου Στυλιανού.
- Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, Αγίου Χαραλάμπους, Αγίου Θεοδώρου Τήρωνος, Αγίου Γεωργίου του Χοτζεβά, Αγίου Τρύφωνος.
- Αγίου Παντελεήμωνος, Ευαγγελιστού Λουκά, Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
- Αγίου Εφραίμ Νέας Μάκρης, Αγίας Βαρβάρας, Αγίου Δημητρίου.
- Αγίας Κυριακής, Αγίου Νέστωρος.
- Τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, Αγίου Αιμιλιανού.
- Αγίου Ανδρονίκου (μεταφερμένο από τα Ίμερα Πόντου),Αγίου Πρόβου, Αγίου Ταράχου, Αγίου Ξενοφώντος, Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, Αγίου Αιμιλιανού, Αγίου Ευθυμίου του Νέου, Αγίου Κυπριανού, Αγίου Νεκταρίου, Αγίου Ιεροθέου, Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Αγίου Θεοδώρου του Βυζαντίου, Αγίου Ακακίου, Αγίου Κοσμά του Αναργύρου, Αγίου Γεωργίου, Αγίου Ιερωνύμου, Αγίου Τρύφωνος Αγίας Μαρίνας, Αγίου Ανθίμου, Αγίου Μαρδαρίου, Αγίου Παρθενίου, Αγίας Μακρίνας, Αγίου Βλασίου, Αγίου Παναγή Μπασιά.
- Αγίου Γεωργίου Καρσλίδη εκ Δράμας.
- Αγίων Αναιρεθέντων Πατέρων, Κερί από την σφραγίδα του Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, Βάγια από την Ιερά Μονή Αγίου Σάββα Ιεροσολύμων.
Σπυρίδων Κυβετός, Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου (1919-2003) -Βιογραφικό με δυο λόγια...
Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και εκάρη Μοναχός στην Μονή Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου. Χειροτονήθηκε Διάκονος υπό του Ζακύνθου Χρυσοστόμου Δημητρίου.
Στρατεύθηκε στο 9ο Σύνταγμα Πεζικού Καλαμάτας όπου συνδέθηκε πνευματικά με τον τότε Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Δασκαλάκη, ο οποίος τον χειροτόνησε Πρεσβύτερο και τον μετέγραψε στο Μοναχολόγιο της Μονής Βουλκάνου (1952). Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Μεσσηνίας και το έτος 1974 εξελέγη και χειροτονήθηκε Μητροπολίτης της ακριτικής Μητροπόλεως Ζιχνών και Νευροκοπίου. Από τους πρώτους που υπεραμύνθηκε και διεκήρυξε την ελληνικότητα της Μακεδονίας, πολυγραφότατος, τιμήθηκε με Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας για την οικονομία του νερού. Το έτος 2003 παραιτήθηκε για λόγους υγείας.
Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου Σπυρίδων Κυβετός, ο Ζακύνθιος (1919-31.7.2003)- Αναλυτικό βιογραφικό, περιεχόμενο βιβλίου
Ὁ Σπυρίδων Κυβετός γεννήθηκε στίς 12 Δεκεμβρίου 1919, ἕνα ἀπό τά ὀκτώ παιδιά τῆς σεμνῆς οἰκογένειας τοῦ Διονυσίου καί τῆς Χρυσούλας Κυβετοῦ, βιοπαλαιστῶν ἀπό τό χωριό Μαχαιράδο τῆς Ζακύνθου. Ἀπό νέος ἐμπιστεύτηκε τήν κλίση του πρός τή μοναχική ζωή στόν εὐλαβῆ ἱερέα τῆς Ἐνορίας τῶν Ἁγίων Τιμοθέου καί Μαύρας τοῦ χωριοῦ του μακαριστό π. Δημήτριο Ἀντίοχο, ὁ ὁποῖος τόν ὁδήγησε στή Μονή Στροφάδων καί Ἁγίου Διονυσίου τό 1940, ὅπου ἀργότερα ἐκάρη Μοναχός μετά από τετραετή δοκιμασία.
Στίς 3 Νοεμβρίου 1944 χειροτονήθηκε Διάκονος ἀπό τόν τότε Μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσόστομο Δημητρίου καί διορίστηκε στή διακονική θέση τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νικολάου τῶν Ξένων, ἐνῶ γράφτηκε στό παρακείμενο Γυμνάσιο. Ἐπειδή ὅμως στρατεύτηκε στό 9ο Σύνταγμα Πεζικοῦ Καλαμάτας, συνέχισε ἐκεῖ τό Γυμνάσιο. Ἐκεῖ μάλιστα συνδέθηκε μέ τόν Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Δασκαλάκη, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ τόν προσέλαβε, τόν μετέγραψε (τό 1952) στό Μοναχολόγιο τῆς περιώνυμης Μεσσηνιακῆς Μονῆς Βουλκάνου καί στίς 13 Νοεμβρίου 1956 τόν χειροτόνησε Πρεσβύτερο. Ἐν τῷ μεταξύ τήν ἴδια χρονιά ἔλαβε τό πτυχίο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Τό 1958 διορίστηκε Ἱεροκήρυκας στή Μητρόπολη Μεσσηνίας [Βασιλικό Διάταγμα τῆς 20ῆς Ἰανουαρίου], ὅπου ὑπηρέτησε τόν Ἄμβωνα μέ ἀφοσίωση καί ἀποδοτικότητα μέχρι τό 1974. Κατά τήν διάρκεια τῆς διακονίας του αὐτῆς ὑπηρέτησε ἐπίσης ὡς Καθηγητής κι Ἐφημέριος στό τότε Ἀνώτερο Ἐκκλησιαστικό Φροντιστήριο τῆς μεσσηνιακῆς πρωτεύουσας καί παράλληλα προσέφερε ἔργο στό Κέντρο Ἐκπαιδεύσεως Νεοσυλλέκτων Καλαμάτας.
Τήν Ἄνοιξη τοῦ 1974 ἀξιώθηκε τοῦ τρίτου βαθμοῦ τῆς Ἱερωσύνης. Στίς 27 Μαΐου τοῦ ἔτους αὐτοῦ, στό Ναό τῆς Ἁγίας Εἰρήνης τῆς ὁδοῦ Αἰόλου στήν Ἀθήνα, χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος γιά τήν ἀκριτική καί ὡς ἐκ τούτου εὐαίσθητη Μητρόπολη Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου. Στή χειροτονία του συλλειτούργησαν ἕξι Μητροπολίτες: Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος Β', ὁ Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας Στέφανος, ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου Παῦλος, ὁ Μαντινείας καί Κυνουρίας Θεόκλητος, ὁ Πατρῶν (ἀπό Ζιχνῶν) Νικόδημος καί ὁ Ἀργολίδος Χρυσόστομος Β'.
Ἀπό ἐκείνη τήν ἱερή στιγμή ἀφοσιώθηκε ψυχῇ τε καί σώματι στό ποίμνιο πού τοῦ ἔλαχε, παράγοντας δίχως μεγαλοστομίες ἔργα ἀγάπης, φιλανθρωπίας, ἐθνικῆς πνοῆς, κάνοντας σέ κάθε περίπτωση τόν προσωπικό του πολυμέτωπο ἀγώνα γιά τήν ὑποστήριξη τῆς κατά καιρούς θιγόμενης ἀπό πολλούς καί διάφορους ἑλληνικότητας τῆς Μακεδονίας. Καί τοῦτο, ὄχι μονάχα λόγῳ ἰσχυρῆς ἐθνικῆς (ἤ ἐθνικιστικῆς) συνείδησης, ἀλλά κι ἐπειδή ὁ μακαριστός πατέρας του (ὅπως ὁ ἴδιος ἐπισημαίνει στόν Πρόλογο τῆς τοπικῆς Ἱστορίας τῆς Μητροπόλεώς του), "γεννηθείς τό 1891, (...) δύο φορές (1912 καί 1913) πολέμησε στούς Νομούς Θεσ/νίκης, Κιλκισίου, Σερρῶν γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς Μακεδονίας καί τραυματίστηκε στήν πολύνεκρη μάχη τοῦ Λαχανᾶ".
Μέ τήν ἁπλότητα πάντως, τήν καταδεκτικότητα καί τό ἀνεπιτήδευτο, πού τόν διέκρινε καί σέ ἀγαστή συνεργασία μέ τούς ἑκάστοτε τοπικούς παράγοντες προωθήθηκαν καθ' ὅλο τό μακρό διάστημα τῶν τριῶν δεκαετιῶν τῆς ἀρχιερατείας του ὅλες οἱ τοπικές ὑποθέσεις, τόσο στόν πνευματικό, ὅσο καί στόν κοινωνικό τομέα. Συνετέλεσε τά μέγιστα στήν μόρφωση τοῦ Κλήρου, ὑποστήριξε τόν Μοναχισμό, μερίμνησε γιά τήν πνευματική ζωή καί τήν ἀναζωπύρωση τοῦ ἑλληνορθόδοξου φρονήματος τῶν ἀκριτῶν πού κλήθηκε νά ποιμάνει, ὑποστήριξε τούς φυλακισμένους καί τούς κάθε λογῆς ἐμπερίστατους. Ἀνήσυχο πνεῦμα πάντοτε, διακρίθηκε μάλιστα μέ Δίπλωμα Εὐρεσιτεχνίας γιά τήν ἐφεύρεση ἑνός μηχανισμοῦ οἰκονομίας τοῦ νεροῦ. Ἔχει τιμηθεῖ μέ χρυσό μετάλλιο τῆς 1500ης ἐπετείου τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, χάλκινο μετάλλιο τῆς πόλεως Θεσσαλονίκης κ. ἄ.
Διακρίθηκε ἐξάλλου καί γιά τίς πολλές του συγγραφές δογματικοῦ, ἁγιογραφικοῦ κι ἐθνικοῦ περιεχομένου. Πρόκειται γιά τίς ἀκόλουθες:
Α. ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ-ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ-ΠΑΤΕΡΙΚΑ:
1. "Ἀλφαβητικόν Εὑρετήριον θεμάτων τῆς Κ. Διαθήκης" [Ἀθῆναι 1984].
2. "Πνευματολογία τῆς Ἁγίας Γραφῆς" [;].
3. "Πεντάστηλος ἀλφαβητικός ὁδηγός 794 θεμάτων τῆς Καινῆς Διαθήκης" [Νέα Ζίχνη 1993 καί 1996].
4. "Ἡ Ἱερά Μονή τῆς Ὁσιοπαρθενομάρτυρος Ἁγίας Παρασκευῆς Δομήρου Ροδολείβους Σερρῶν (Ἱστορικό-βίος-θαύματα-Παράκληση-Χαιρετισμοί-Ἱερές Φωτογραφίες-Ἱερά Σύμβολα-Ἱερές Εἰκόνες καί Ὁμιλίες Μεγάλων Πατέρων ἀναφερομένων εἰς τήν Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Παρασκευή" [Ἀθῆναι 1993].
5. "77 ἁγιογραφικά κείμενα ἑξάγλωσσα ἀποκαλύπτουν παγκοσμίως τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας" [;].
Β. ΙΣΤΟΡΙΚΑ-ΕΘΝΙΚΑ:
1. "Ἡ Ἁγία Γραφή ἀποδεικνύει τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας" [Ἀθῆναι 1989].
2. "Μαρτυρίες τῆς Ἁγίας Γραφῆς γιά τή Μακεδονία, τόν Μέγα Ἀλέξανδρο καί τούς Ἕλληνες Μακεδόνες" [Νέα Ζίχνη 1992].
3. "Τά αἰώνια καί ἀθάνατα ἑλληνοχριστιανικά μνημεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου" [Νέα Ζίχνη 1993].
4. Πάπυρος γιά τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας [;].
5. "Ἡ σλαβική γλώσσα ἀποκαλύπτει στούς Σλάβους τήν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή" [;].
6. "Ἡ κατά τόν Μακεδονικό Ἀγώνα Τοπική Ἱστορία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου. Ὅλοι οἱ ἥρωες πού ἀγωνίστηκαν" [;].
7. "Νεόφυτος ὁ Η' Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (ἐκ τῆς ἐπαρχίας Φυλλίδος)" [;].
8. "Ἐθνικοί Ἀγωνιστές τῆς Μητροπόλεως Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου κατά τό 1941-1949" [;].
9. "Ὁ Ἱερομάρτυρας Σμύρνης Χρυσόστομος", [Ἀνάτυπο ἀπό τόν β' Τόμο τῶν Πρακτικῶν Συνεδρίου "Ἅγιοι καί ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες στή Ζάκυνθο", Ἀθῆναι 1999, σ. 283-287].
Γ. ΝΟΜΟΚΑΝΟΝΟΛΟΓΙΚΑ:
1. "Συμβολή εἰς τήν ἔννοιαν τοῦ ὅρου Δικαιοσύνη κατά τήν Π. Διαθήκην" [Ἀθῆναι 1970].
2. "Ὁ ὅρος Δικαιοσύνη στήν ἐπιστήμη τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου. Θεμελιώδεις ἔννοιες κατά τό Ρωμαϊκό καί Βυζαντινό Δίκαιο" [;].
Τό 1999 ὁ Σπυρίδων γιόρτασε τή συμπλήρωση τῶν 25 χρόνων τῆς Ἀρχιερατείας του. Στίς 4 Φεβρουαρίου 2003 ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος ἔκανε δεκτή τήν παραίτησή του, γιά λόγους ὑγείας. Γιά νά μήν ἀπομακρυνθεῖ μάλιστα ἀπό τήν Μητρόπολη καί τό ποίμνιο, πού τόσο ἀγάπησε, ἐγκατεβίωσε στήν Ἱερά Μονή Ἀναλήψεως τοῦ Σωτῆρος στήν Πρώτη Σερρῶν.
Ἀπεβίωσε τήν Πέμπτη, 31 Ἰουλίου 2003. Τό σχετικό Δελτίο Τύπου τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου (τῆς ἴδιας ἡμέρας) ἀνέγραφε: " Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀναγγέλλει μέ βαθύτατη συγκίνηση τήν ἐκδημία πρός Κύριον τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτου πρώην Ζιχνῶν καί Νευροκοπίου κυροῦ Σπυρίδωνος. Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία θά ψαλεῖ τήν Παρασκευή 1η Αὐγούστου 2003 στίς 15.30, στόν Μητροπολιτικό Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Ζιχνῶν καί ἐν συνεχείᾳ ἡ σορός τοῦ ἐκλιπόντος Ἱεράρχου θά ἐνταφιασθεῖ στήν Ἱερά Μονή Ἀναλήψεως Πρώτης Σερρῶν".
[Από το βιβλίο του π. Παναγιώτη Καποδίστρια, "Ζακυνθινοί Επίσκοποι στον Κόσμο", εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, Ζάκυνθος 2004, σσ. 170-175].
Ο σημερινός Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου κ.κ. Ιερόθεος
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος ( κατά κόσμον Δημήτριος) Τσολιάκος γεννήθηκε στα Μέγαρα το 1945. Είναι πτυχιούχος της Θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Χειροτονήθηκε Διάκονος το 1969 και Πρεσβύτερος το 1974. Υπηρέτησε ως Εφημέριος του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής Μεγάρων και συγχρόνως διακονούσε στα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως Μεγάρων και Σαλαμίνος ως Γραμματεύς και πρώτος Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος. Από το έτος 1978 υπηρέτησε στην Ιερά Σύνοδο ως Γραμματεύς παρά τω Αρχιγραμματέα και ως Γραμματεύς – Πρακτικογράφος. Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου χειροτονήθηκε την 17η Μαΐου 2003.
Χρήσιμα
Το βιβλίο αυτό του Μητροπολίτη Ζιχνών και Νευροκοπίου Σπυρίδωνος, "Ιερά Γυναικεία Μονή Οσιοπαρθενομάρτυρος Αγίας Παρασκευής Δομίρου - Ροδολίβους Σερρών", (Ιστορικό Ιεράς Γυναικείας Μονής, Βίος της Αγίας Παρασκευής, Πλούσιο φωτογραφικό υλικό), επανεκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2018. Σχεδιάστηκε, τυπώθηκε και βιβλιοδετήθηκε από τις εκδόσεις "Κύπρης". Η έκδοση (σελίδες 122, διαστάσεις 14,50Χ21), είναι βελτιωμένη και διατίθεται από τη Μονή.
* "Παγγαίου Γη - Συγγράμματα & Συγγραφείς"
(Ροδολίβος-Δόμιρος-Μικρό Σούλι-Αμφίπολη-Παλαιοκώμη-Ν. Φυλή-Λακκοβήκια-Μεσολακκιά-Ν. Κερδύλλια-Πρώτη-Αγγίστα-Κρηνίδα-Κορμίστα-Ν. Μπάφρα-Ηλιοκώμη--Συμβολή-Σέρρες).
** Ιδιαίτερες ευχαριστίες στην αδελφή Προδρόμη, της Ιεράς Γυναικείας Μονής Αγίας Παρασκευής, για την ξενάγηση και τις πληροφορίες. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται εδώ, προέρχονται από το συγκεκριμένο βιβλίο και από τον υπογράφοντα.
