Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Σαράντα τέσσερις ιστορίες που ξεκίνησαν στο κινητό και ολοκληρώθηκαν στο χαρτί περιλαμβάνει το βιβλίο του Γιάννη Μυλόπουλου, με τίτλο «Δεν είναι το μήλο. Είναι η μιλιά» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις IANOS.
Ο συγγραφέας μίλησε μαζί μας για το πώς προέκυψε η ιδέα, αλλά και για την σχέση του με το κινητό. «Όταν γράφω μια ιστορία, την γράφω σαν να ήθελα να την διαβάσω», σημείωσε ο ίδιος. Πρόσθεσε πως τα νέα περιοριστικά μέτρα λόγω της πανδημίας «είναι μια δεύτερη ευκαιρία για να έρθουμε ακόμα πιο κοντά με το κέντρο της δημιουργικότητας μας ως μονάδες». Παράλληλα αναφέρθηκε και στη σημασία του creative business storytelling.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η ιδέα γεννήθηκε το 2017 όταν έγραφα μικρές ιστορίες -με λογοτεχνική χροιά αλλά για εμπορικούς σκοπούς- για λογαριασμό ενός αναγνωρίσιμου τηλεοπτικού σεφ. Από τότε άρχισα να σημειώνω στο κινητό αρκετά ερεθίσματα -κάποιες φορές ρεαλιστικά και κάποιες φαντασιακά- που κατέγραφα ή παρατηρούσα και στη συνέχεια σκάρωνα στο laptop μια λογοτεχνική ιστορία με βάση το στήσιμο δραματουργίας της πλοκής του κάθε χαρακτήρα που εξελισσόταν σε διήγημα. Το χτένισμα του γραψίματος κράτησε αρκετό καιρό γιατί ήθελα να αποδώσω την απόλυτη λογοτεχνική χρησιμότητα και όχι κάποια επιβαρυμένη φλυαρία. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν σαράντα τέσσερις διαφορετικές ιστορίες μεταξύ τους που αποτελούν τον αλυσιδωτό κορμό του βιβλίου «Δεν είναι το μήλο. Είναι η μιλιά» ή με μια λέξη #MyloBook, όπως διαδίδεται πια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
-Πώς το κινητό λειτούργησε ως πηγή έμπνευσης; Πόσο σημαντικό κομμάτι είναι πλέον στη ζωή μας;
-Το κινητό καθ’ όλη τη διάρκεια του γραψίματος του βιβλίου θα έλεγα πως λειτουργούσε στιγμιαία και αποσπασματικά ως πηγή έμπνευσης. Λόγω της σημαντικής σχέσης που έχει ο σύγχρονος άνθρωπος με το κινητό του -στα όρια της εμμονής- δεν είναι καθόλου εύκολο να μην λαμβάνει υπόψη του τι παίζεται στις ζωές των… άλλων. Όπου οι «άλλοι» στην μεγαλύτερη πλειοψηφία δεν είναι φίλοι του αλλά συνδεδεμένες επαφές στο πλαίσιο ψηφιακών δημοσίων σχέσεων. Θεωρώ πως πρέπει να θέτουμε με προσοχή την υπερ-έκθεση της ζωής μας στα social media και να φροντίζουμε την αληθινή κοινωνικότητα μας αλλά και την ψυχολογική υγεία μας με γνώμονα την μη υπερβολή σε όλο αυτό το πλασματικό που κατακλύζει την προσωπικότητα μας και γίνεται καθημερινά μέρος της ρουτίνας μας. Προσπαθώ να μην επηρεάζομαι και να μην αποσπάται η προσοχή μου από την κλειδαρότρυπα των κοινωνικών δικτύων. Άλλες φορές το καταφέρνω και άλλες μου είναι τρομερά δύσκολο. Δε θα πω το αντίθετο. Το σίγουρο είναι πως μέσω του κινητού μπορείς να επικοινωνήσεις πλέον πολύ πιο άμεσα, γρήγορα και εξαιρετικά στοχευμένα τη δουλειά σου. Αυτό είναι κάτι που έχει μεταφερθεί και στον χώρο του πολιτισμού, της τέχνης και της λογοτεχνίας και δεν το βρίσκω αρνητικό, αρκεί να υπάρχει ένα μέτρο και μια διακριτή αποστασιοποίηση. Αλλιώς είναι σαν να επαληθεύεται η προφητεία του επικού έργου «1984» του George Orwell. Και πάλι όμως η προέκταση του εαυτού μας οφείλει να έχει όρια ανάμεσα στο αληθινό και το αληθοφανές. Δε θα σας έλεγα ψέματα πάντως ότι μου είναι δύσκολο να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς κινητό τηλέφωνο και ειδικά έξυπνο κινητό τηλέφωνο. Μου φαίνεται έως και αδιανόητο.
-Τι σας κάνει να θέλετε να πείτε, να πλάσετε μια ιστορία;
-Το έχω σκεφτεί αρκετές φορές. Δεν γράφω γιατί θέλω να αναφερθώ σε κάτι συγκεκριμένο ή να περάσω ένα πολιτικό ή κοινωνικό μήνυμα. Γράφω από ανάγκη να δω τις λέξεις του ασυνείδητου να γίνουν εικόνες του συνειδητού. Αυτός είναι ο σκοπός της τέχνης αν το καλοσκεφτούμε. Μου αρέσει αυτή η διαδικασία που σκηνοθετεί η τελειομανία του μυαλού να μπορεί να δημιουργήσει ένα συγγραφικό έργο από το πουθενά. Είναι συναρπαστικό πράγμα να γράφεις εικόνες και όχι λέξεις• να μπορείς να μπαίνεις στην καρδιά του αναγνώστη και να διεισδύεις στον ψυχισμό του με μια λυρική κινηματογράφηση που πιθανόν θα μπορέσει να βρει στο βιβλίο. Θα ήταν άδικο να μην πω βέβαια πως η πραγματική απάντηση στο γιατί θέλω να πλάσω μια ιστορία είναι επειδή γιατί η φαντασία είναι απλώς προέκταση της πραγματικότητας. Πολύ συχνά επικαλούμαι μια δική μου φράση που με χαρακτηρίζει και την ακολουθώ λέγοντας ότι «πορεύομαι με την φαντασία για να έχω πλήρη συναίσθηση της πραγματικότητας».
-Ποια στοιχεία πρέπει να έχει μια ιστορία για να αρέσει στον αναγνώστη;
-Σαφέστατα μια ιστορία θα ηχήσει με ξεχωριστό και άκρως διαφορετικό τρόπο στην αντικειμενικότητα του συνόλου. Άλλωστε στην τέχνη και στον πολιτισμό -όπως και στη ζωή- το τι αρέσει στον καθένα και με τι κριτήρια φιλτράρει ένα ολιστικό αποτέλεσμα• είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό. Για μένα πάντως μια ιστορία πρέπει να έχει συναίσθημα που να μιλάει με αληθινό τρόπο στην δομή της ανάγνωσης. Να μην προσπαθεί το βιβλίο να πείσει για να συνεχίσει ο αναγνώστης το διάβασμα, γυρνώντας την επόμενη σελίδα με βαρεμάρα, αποσπώντας την προσοχή του από άλλα πράγματα. Όταν γράφω μια ιστορία, την γράφω σαν να ήθελα να την διαβάσω. Κι επειδή όλοι ξέρουμε πως η δύναμη της εικόνας είναι πολύ πιο δυνατή από την ενέργεια της λέξης, δουλεύω πολύ στον μετασχηματισμό λέξης σε εικόνα. Το πιο καταπληκτικό σε αυτό είναι πως αυτή η εικονοκλαστική προσέγγιση έχει ξεκάθαρες ανομοιομορφίες από αναγνώστη σε αναγνώστη. Και αυτό είναι κάτι που με κάνει να αισθάνομαι ακόμα πιο δημιουργικός γιατί αυτό που έχω εγώ στο καρέ του μυαλού μου, κάποιος άλλος το ερμηνεύει με έναν δικό του τρόπο. Συνεπώς το στοιχείο της ποικιλόμορφης μεταδοτικότητας είναι το πιο δυνατό πλεονέκτημα για έναν συγγραφέα και εξαιρετικά δύσκολο να το πετύχει.
-Πόσο αποκτούν περισσότερη δύναμη οι ιστορίες, ο λόγος, σε εποχές πανδημίας και περιορισμών (πχ καραντίνα);
-Αν συμφωνήσουμε πως για όλα τα πράγματα εν αρχή ην ο λόγος, τότε το αφήγημα της πανδημίας μόνο θετικά θα μπορούσε να προσφέρει σε έναν δημιουργικό άνθρωπο και όχι απαραίτητα σε έναν συγγραφέα. Ξέρετε η δημιουργικότητα δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με πιο καλλιτεχνικά επαγγέλματα. Έχει να κάνει πρωτίστως με την δίψα για δημιουργία στο απόσταγμα της ζωής. Η ιστορία του κάθε ατόμου είναι το σύνολο των βιωμάτων του σε μια παράλληλη συνέχεια ή ασυνέχεια. Συνεπώς όλοι μας μπορούμε να είμαστε άξιοι συνεχιστές του (γραπτού) λόγου ώστε να τηρηθεί σε ακόμα πιο ισχυρό επίπεδο το αξίωμα της επικοινωνίας και της έκφρασης. Είναι μια δεύτερη ευκαιρία, με αφορμή τα νέα περιοριστικά υγειονομικά μέτρα, για να έρθουμε ακόμα πιο κοντά με το κέντρο της δημιουργικότητας μας ως μονάδες. Αυτό είναι το σημείο στο οποίο ένας άνθρωπος μπορεί να γίνει δημιουργός. Και μάλιστα αποδοτικός. Αρκεί να τα βρει με τον χρόνο και τον εαυτό του.
-Πώς συνδυάζεται το marketing και το management με τη δημιουργική γραφή;
- Είμαι από αυτούς που από τα πρώτα κιόλας χρόνια της επαγγελματικής μου πορείας στον χώρο του marketing δεν το αντιμετώπισα σαν μια απόκοσμη και ασυναίσθητη λειτουργία μιας επιχείρησης. Δεν πίστεψα ποτέ μονάχα στην επιτυχία της λογιστικής αποτίμησης και εμπορικής λογικής. Είχα την αντίληψη -και εξακολουθώ να πιστεύω- ότι το σύγχρονο marketing θα είναι αποδοτικό με τη θεμελιώδη συμπόρευση του storytelling. Το storytelling είναι το διαχρονικό συγκριτικό πλεονέκτημα που προμηνύει το success story μιας επιχειρηματικής και οργανωσιακής προσπάθειας. Σκεφτείτε απλά. Ότι παράγεται σαν αγαθό ή σαν brand από μια εταιρεία είναι αποτέλεσμα μιας ιδέας. Αυτή η ιδέα δε θα μπορούσε να είναι πειστική σε παραγωγικό επίπεδο αν δεν εμπεριείχε δημιουργική γραφή στο εσωτερικό της βάθος. Το creative business storytelling είναι το απόλυτο κλειδί για συνθήκες σταδιακής αναγνώρισης και επιτυχίας.
-Ποια βιβλία θα σας κρατήσουν συντροφιά στο λοκντάουν;
-Έχω την τάση και την συνήθεια, την οποία απέκτησα από τον σύζυγο της μητέρας μου, να διαβάζω τέσσερα πέντε βιβλία παράλληλα. Η συγκυρία αυτές τις μέρες βοηθάει για περισσότερο διάβασμα αν και χρειάζεται και συγκέντρωση, αν θέλεις να απορροφήσεις το ύφος και τη γραφή ενός βιβλίου με σκοπό τη θετική διάδοση του. Αφού ολοκληρώσω το μεγαλύτερο και καλύτερο μυθιστόρημα με τίτλο «4321» του Paul Aster θα συνεχίσω με την Isabella Hammad και το «Ο Παριζιάνος». Το νέο ενδιαφέρον μυθιστόρημα «Άνθρωποι με άγχος» του σουηδού Fredrik Backman σίγουρα αποτελεί μια έξυπνη επιλογή αλλά και τα διηγήματα του Ανδρέα Νικολακόπουλου με τίτλο «Αποδοχή Κληρονομιάς». Τέλος από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ έχω προμηθευτεί ήδη το ημερολόγιο του 2021 που το περιεχόμενο του αποτελείται από αρκετά ποιήματα και πεζά κείμενα του Ντίνου Χριστιανόπουλου.
Φωτογραφίες Arte Di Tre, Graphic Design Post Spectacular Office.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
