Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη
Τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις σε έργα του Μίκη Θεοδωράκη με αφορμή τις 3 δουλειές που κυκλοφόρησαν από την FM RECORDS για τα 95 χρόνια του αγαπημένου δημιουργού έκαναν οι Dreamers Inc., η Σαββέρια Μαργιολά και η Καλλιόπη Βέττα. Οι Dreamers Inc. έκαναν ένα κύκλο τραγουδιών και ορχηστρικών κομματιών από διάφορους σταθμούς της διαδρομής του συνθέτη που συναντάει το σύγχρονο πεδίο της electronica, η Μαργιολά στο δίσκο της «Ρόδα Αμάραντα» ερμηνεύει επανεκτελέσεις τραγουδιών του Μίκη, ενώ η Καλλιόπη Βέττα και ο Γιάννης Κ. Ιωάννου ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν μια νέα εκδοχή του πολύ γνωστού και αγαπημένου τραγουδιού του Θεοδωράκη "Κράτησα τη ζωή μου". Ο «Τύπος Θεσσαλονίκης» μίλησε με τους δημιουργούς με αφορμή την κυκλοφορία των τριών δίσκων.
-Πώς προσεγγίσατε τη μουσική του Θεοδωράκη;
-Σαββέρια Μαργιολά: Γεννήθηκα σε μουσική οικογένεια και αυτό με βοήθησε να γνωρίσω τη μουσική του από μικρή ηλικία. Μεγαλώνοντας άρχισα να καταλαβαίνω το μεγαλείο και τη σπουδαιότητα του έργου του και ξεκίνησα να μελετώ τα τραγούδια του. Αργότερα όταν άρχισα να κάνω τις προσωπικές μου παραστάσεις, δεν έλειπαν ποτέ τραγούδια του από το πρόγραμμα, αλλά δεν είχα σκεφτεί ποτέ ως τώρα το ενδεχόμενο επανηχογράφησης. Αφορμή για αυτό το άλμπουμ, που έχει τίτλο «Ρόδα αμάραντα», στάθηκε η κουβέντα που είχα με τους συνεργάτες της FmRecordsκαι αμέσως μπήκα στη διαδικασία υλοποίησής του με ανείπωτη χαρά και μία δημιουργική αγωνία. Είναι ένας δίσκος που περιλαμβάνει επανεκτελέσεις δέκα τρουγουδιών από διάφορες περιόδους του κύριου Μίκη Θεοδωράκη και νιώθω ευγνώμων για την ευκαιρία που μου δόθηκε.
-DreamersInc: Με έναν πιo φρέσκο, σύγχρονο ηλεκτρονικό ήχο, με κάτι τελείως διαφορετικό από τις κλασσικές ενορχηστρώσεις που όλοι βέβαια αγαπήσαμε και ακόμα αγαπάμε.
-Καλλιόπη Βέττα: Η σχέση μου με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη είναι βιωματική. Προέρχομαι απόοικογένεια που αγαπούσε την μουσική και από μικρή έμαθα να ξεχωρίζω την καλή. Με το έργο του Μίκη Θεοδωράκη ήρθα σε επαφή μέσω του αδερφού μου του Βαγγέλη Βέττα, ο οποίος είναι σπουδαίος μουσικός. Ως ερμηνεύτρια γνώρισα τον Θεοδωράκη στην αρχή της μουσικής μου διαδρομής και είδα πως το έργο του είναι ανεξάντλητο με πολύ μεγάλο όγκο και απύθμενο βάθος.Οι αφηγήσεις του και οι συζητήσεις μας, ήταν για μένα, ένα πολύτιμο σχολείο.
Η μουσική και το έργο του Μίκη Θεοδωράκη είναι πλέον ενσωματωμένα στην καθημερινότητά μου. Είναι οι μελωδίες, η σύνδεση με την μεγάλη ποίηση, οι μορφές και το περιεχόμενο.Αυτό γίνεται πλέον αυτόματα είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα.
Τι σημαίνει για εσάς αυτός ο δημιουργός;
-Σαββέρια Μαργιολά: Ο Μίκης Θεοδωράκης σημαίνει διαχρονικότητα. Η προσωπικότητά του, ο λόγος του, το πνεύμα του, η στάση του και το έργο του είναι για μένα ένας φάρος αξιών και έμπνευσης. Γεμίζω με δύναμη και όρεξη να παλεύω για τα καλλιτεχνικά και προσωπικά μου ιδανικά. Τον θαυμάζω απεριόριστα.
-DreamersInc: Όχι μόνο για εμάς βέβαια, αλλά για όλους τους Έλληνες και τους φίλους της μουσικής σε όλο τον κόσμο ο Μίκης Θεοδωράκης είναι πιά κλασσικός. Μελετώντας κάποιος το έργο του συνολικά θα καταλάβει ότι ο Μίκης στέκεται άξια δίπλα στον Τσαϊκόφσκυ, τον Μπετόβεν και όλους τους υπόλοιπους γίγαντες μουσουργούς. Πρέπει ο κόσμος κάποια στιγμή να ανακαλύψει και τον Μίκη της όπερας, τον Μίκη της μουσικής δωματίου και να εμβαθύνει περισσότερο στο έργο του.
-Καλλιόπη Βέττα: Ο Θεοδωράκης δεν είναι μια τυχαία καλλιτεχνική ιδιοφυία. Θεωρώ ότι η προσέγγισή του είναι ολιστική. Η μουσική βέβαια είναι το κυρίαρχο στοιχείο της δημιουργίας του. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Ταυτόχρονα ήταν και ποιητής και αγωνιστής και πολιτικός. Το πολιτικό τραγούδι το ανέβασε σε νέα επίπεδα. Το ίδιο έκανε και με το ερωτικό. Τα όρια μεταξύ τους τα έκανε δυσδιάκριτα. Στο πολιτικό τραγούδι ενσωμάτωσε υψηλών προδιαγραφών λυρισμό και μπόλιασε το ερωτικό με επικά στοιχεία. Εκείνο το ενοποιητικό στοιχείο που συνθέτει την δημιουργία του, είναι η αρμονία. Για μένα ο Μίκης Θεοδωράκης είναι μια αστείρευτη πηγή και ένας γίγαντας μεγάλης έμπνευσης.
-Πώς επιλέξατε τα τραγούδια;
-Σαββέρια Μαργιολά: Με δυσκόλεψε αρκετά η διαδικασία επιλογής μέσα από ένα τόσο μεγάλο και σπουδαίο έργο. Έπρεπε να διαλέξω μόνο δέκα τραγούδια απ΄τους τόσους θησαυρούς που έχει γράψει. Τελικά επέλεξα κάποια που αγαπώ ιδιαίτερα και με συγκινούν βαθιά, τραγούδια που ήταν για μένα πρόκληση να τα τραγουδήσω και κάποια από τα πιο «σπάνια» διαμάντια του, που δεν έχουν τόσο ακουστεί.
-Dreamers Inc:Ήταν κυρίως προσωπικές μας επιλογές, κάποια ήταν τα πιο αγαπημένα μας και κάποια άλλα τα διάλεξαν οι σολίστ που συμμετείχαν στο άλμπουμ.
-Καλλιόπη Βέττα: Ήταν δύσκολο. Επέλεξα ένα τραγούδι που με συγκινεί και με εκφράζει.
Η ενορχήστρωση και η παραγωγή έγινε από τον σπουδαίο Γιάννη Κ. Ιωάννου που είναι εξαιρετικός γνώστης του έργου του Μίκη και πολλά χρόνια συνεργάτης του. Όλα βέβαια έγιναν υπό την «υψηλή εποπτεία του». Το αποτέλεσμα δικαίωσε τις προσπάθειες μας και τις πολλές ώρες στο στούντιο
-Τι είναι αυτό που κάνει τη μουσική του να παραμένει επίκαιρη και αγαπητή από το κοινό;
-Σαββέρια Μαργιολά: Η μουσική του μας αφυπνίζει. Μέσα από το έργο του μας κοινώνησε αξίες ανεκτίμητες, όπως η σπουδαιότητα και ο πλούτος της ελευθερίας, της ενότητας, της στήριξης και της ομοψυχίας. Αξίες που αποτελούν αναφορά και βάση για όλους μας, διαχρονικά.
-DreamersInc: Η καλή μουσική, η ποιοτική μουσική, ανεξάρτητα από το αν ανήκει στον χώρο της ροκ ή της ποπ, είναι όπως το καλό βιβλίο, το καλό θεατρικό έργο, τον καλό πίνακα ζωγραφικής. Αυτό ακριβώς ισχύει και με τον Μίκη. Είναι η ποιότητα που κάνει κάτι διαχρονικό και όχι εποχικό και εφήμερο. Είναι οι καινοτομίες που εισήγαγε, οι νέες προτάσεις που έδωσε, είναι ένας άνθρωπος που βλέπει μπροστά, ένα ανήσυχο πνεύμα.
-Καλλιόπη Βέττα: Δεν είναι ένας μόνο λόγος που κάνει την μουσική του Θεοδωράκη να παραμένει επίκαιρη και αγαπητή. Έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που δεν διαθέτουν τα εύπεπτα τραγουδάκια μιας χρήσης. Έχει πολύ όμορφες μελωδικές γραμμές που αποπνέουν ευγένεια και δύναμη, υπέροχους στίχους και βέβαια αυτό το μαγικό πάντρεμα με τον ποιητικό λόγο.
Τα τραγούδια του ακούγονται σ όλο τον κόσμο και σε πολλές γλώσσες. Είναι ένας οικουμενικός δημιουργός. Θυμάμαι σε μια συναυλία στο θέατρο Volks -Bune στο Βερολίνο το κοινό είχε μεταμορφωθεί σε μια μεγάλη χορωδία που τραγουδούσε μαζί μου σε διάφορες γλώσσες το «δρόμοι παλιοί» και άλλα έργα του.
-Πώς μπορεί να πορευτεί η μουσική σε καιρό πανδημίας;
-Σαββέρια Μαργιολά: Η ανάγκη μας να εκφραζόμαστε μέσα από την τέχνη μας, μας έχει κάνει να βρίσκουμε εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας. Σε καμία περίπτωση η μουσική μέσω του διαδικτύου δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη επαφή και το μοίρασμα που υπάρχει στις ζωντανές παραστάσεις, αλλά σ’ αυτήν τη δύσκολη περίοδο, ίσως είναι ένας τρόπος να παραμείνουμε ενεργοί και να μη χάσουμε τη δημιουργικότητά μας. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα τελειώσει όλο αυτό και θα μπορέσουμε να ανταμώσουμε ξανά.
-DreamersInc:Η μουσική είναι σε παρατεταμένη κρίση πολύ καιρό πριν την πανδημία. Βιώνει τον δικό της Γολγοθά εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες. Κάποιες φορές όταν η τεχνολογία πέσει σε χέρια άσχετων, αυτόματα δημιουργείται μεγάλο πρόβλημα. Γι αυτό βομβαρδιζόμαστε καθημερινά από φθηνά πράγματα, ανούσια τα οποία έχουν ημερομηνία λήξης. Η πρόκληση είναι το κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να φιλτράρουμε, να ξεχωρίσουμε το καλό, το ποιοτικό και να πετάξουμε τα σκουπίδια στον κάλαθο των αχρήστων.
-Καλλιόπη Βέττα: Στο πρώτο κύμα της πανδημίας, στις συνθήκες του εγκλεισμού, οι τέχνες και ιδιαίτερα η μουσική ήταν απαντοχή, συντροφιά, αλλά και ψυχική ανάταση. Έχουμε ανάγκη τη μουσική όχι μόνο στα εύκολα αλλά και στα δύσκολα. Η καλλιτεχνική δημιουργία από την άλλη πλευρά πολλές φορές άκμασε κάτω από αντίξοες συνθήκες. Αρκεί βέβαια να μην «εξοντωθούν» οι άνθρωποι του πολιτισμού, οι οποίοι αυτή τη χρονική στιγμή αντιμετωπίζονται από την πολιτεία ως αόρατοι. Είναι ανάγκη άμεσα να στηριχθούν οικονομικά όλοι ανεξαιρέτως οι εργαζόμενοι του πολιτισμού και αυτοί που βρίσκονται μπροστά στα φώτα και πίσω από αυτά.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
