Της Λεμονιάς Βασβάνη
Γνωρίζατε πως «ντουρλάπ’» σημαίνει «ανεμοθύελλα», ότι «αλαφρουμπαλάντζας» είναι ο «επιπόλαιος» και πως «όγκουμα» είναι η «βαρυστομαχιά»;
Το νέο Ερμηνευτικό Λεξικό του Χαλκιδικιώτικου Ιδιώματος που κυκλοφόρησε με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής, στο πλαίσιο των πολιτιστικών της δράσεων για το 2020, ρίχνει «φως» στην πλούσια γλωσσική παράδοση του γειτονικού μας νομού.
«Πρόκειται για την υλοποίηση μιας πρότασης που έγινε από τον Χαλκιδικιώτη εκπαιδευτικό και συγγραφέα Στέργιο Βαγγλή. Θα αποτελέσει μια παρακαταθήκη για τους κατοίκους. Για να θυμηθούν οι παλιοί, αλλά και για να μάθουν οι νέοι λέξεις που ακούνε και ενδεχομένως δεν γνωρίζουν τι σημαίνουν», ανέφερε στον «Τύπο Θεσσαλονίκης» η σύμβουλος του αντιπεριφερειάρχη Χαλκιδικής κυρία Άννα Μπασάκα. Πρόσθεσε πως ο κ. Βαγγλής έκανε έρευνα σε χωριά του νομού, άντλησε υλικό και από περιοχές που είχαν ήδη κάποιες εκδόσεις για τις ντοπιολαλιές τους όπως πχ στην Ιερισσό ή την Ορμήλια. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, αυτό το λεξικό που βγήκε με την βοήθεια της Π.Ε. Χαλκιδικής είναι μια έκδοση σαφώς πιο πλούσια. Ήδη έχουν εκδοθεί 1000 αντίτυπα στην Α΄έκδοση, ενώ το σίγουρο είναι πως θα υπάρξουν και επόμενες εκδόσεις πιο εμπλουτισμένες.
Ήδη μεγάλο ενδιαφέρον από Χαλκιδικιώτες εντός και εκτός συνόρων
Και από την πρώτη ανακοίνωση για την κυκλοφορία του λεξικού αρκετοί ήταν αυτοί που ενδιαφέρθηκαν για το περιεχόμενό του, αλλά και για να το προμηθευτούν. «Είχαμε μηνύματα από Χαλκιδικιώτες του εξωτερικού, από στρατιωτικούς, υπαλλήλους κλπ που μας είπαν ότι θέλουν το λεξικό. Είναι ενθουσιασμένοι με την έκδοση και αυτό μας δίνει μεγάλη χαρά! Προς το παρόν όμως δωρεάν αντίτυπα θα διανεμηθούν στις Δημοτικές και Σχολικές Βιβλιοθήκες και σε πολιτιστικούς φορείς του Νομού», ανέφερε η κυρία Μπασάκα.
Σε μήνυμά του για την έκδοση ο Αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Ιωάννης Γιώργος αναφέρει: «Η Γλώσσα αποτελεί μια από τις βασικές παραμέτρους της Παράδοσής μας και μαζί με τα ήθη και τα έθιμα, συγκροτεί τον ουσιαστικότερο πυλώνα του Πολιτισμού μας.
Ως επικοινωνιακό μέσον, η Γλώσσα συνιστά τον συνδετικό κρίκο των μελών μιας κοινωνίας, προσδιορίζοντας συγχρόνως –με την ιδιωματική της μορφή– τον γεωγραφικό τους χώρο.
Υπ’ αυτήν την έννοια, η διάσωση του γλωσσικού ιδιώματος μιας περιοχής αποκτά μεγάλη σημασία, διότι διατηρεί ζωντανή την επαφή των νεότερων γενεών με το ιστορικό της παρελθόν και θέτει τις βάσεις για την πολιτιστική τους συνέχεια.
Το “Ερμηνευτικό Λεξικό του Γλωσσικού Ιδιώματος της Χαλκιδικής”, προϊόν πολυετούς έρευνας και μελέτης του συντοπίτη μας εκπαιδευτικού και συγγραφέα Στέργιου Βαγγλή, έρχεται να συνδράμει σ’ αυτήν την προσπάθεια, με χορηγία της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής -Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Ελπίζω και εύχομαι να αποτελέσει ερέθισμα για προσέλκυση ενδιαφέροντος, ιδιαίτερα από τη νεολαία της Χαλκιδικής, για να γίνει αισθητός ο "σφυγμός" της τοπικής μας γλώσσας».
Το "Ερμηνευτικό λεξικό του Χαλκιδικιώτικου Ιδιώματος" μπορείτε να το δείτε σε ηλεκτρονική μορφή στην ιστοσελίδα της ΠΕΧ http://halkidiki.pkm.gov.gr/.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δωρεάν διανομή του Λεξικού στο τηλέφωνο 23713-51287.
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας "Τύπος Θεσσαλονίκης"
