Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Στην ενδοοικογενειακή βία αναφέρεται το βιβλίο της Μαρίας Ψωμά Πετρίδου με τίτλο «Όταν με βρήκε ο λύκος» (εκδόσεις Τύρφη). Η ίδια αποφάσισε να το γράψει έχοντας ακούσει αρκετές αφηγήσεις γυναικών που την έχουν υποστεί. Και μπορεί όπως μας είπε «να έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου (…) όμως, "έχουμε πολύ δρόμο ακόμη». Φυσικά ο εγκλεισμός των προηγούμενων μηνών δεν βοήθησε καθώς «τρέφει τις εντάσεις». Περισσότερα στη συνέντευξη που ακολουθεί.
-Ο λύκος είναι ο κακός στα παραμύθια. Στο βιβλίο ποια η χρήση αυτής της λέξης / έννοιας; Το κακό έρχεται αναπάντεχα;
-Τον λύκο τον συναντάμε από την αρχαιότητα σε παραμύθια, θρύλους και μύθους στην Ιστορία, στην ποίηση και στις τέχνες με πολλαπλούς συμβολισμούς. Στο βιβλίο μου «Όταν με βρήκε ο λύκος» εκπροσωπεί το υποσυνείδητο, τους φόβους που ελλοχεύουν μέσα του, ικανούς να μας κρατάνε δέσμιους μιας κατάστασης, ταυτόχρονα όμως και την δύναμη που μπορεί να ξεπηδήσει και να αντιστρέψει καταστάσεις, φοβίες και λάθος συμπεριφορές.
Όταν το κακό είναι ενδογενές, ουσιαστικά δεν είναι αναπάντεχο, κρύβεται στο υποσυνείδητο και εμφανίζεται κάτω από τα κατάλληλα ερεθίσματα ως ισχυρό και ανυπέρβλητο.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η ιδέα δεν είναι πρόσφατη. Μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να μιλήσω για αυτές τις καταστάσεις βίας εντός της οικογένειας έπειτα από αρκετές αφηγήσεις γυναικών που έτυχε να ακούσω από πρώτο χέρι για πάνω από μια δεκαετία.
-Θίγετε ένα θέμα που δυστυχώς συμβαίνει κοντά μας, γύρω μας, όμως συχνά δεν αντιμετωπίζεται. Τι φταίει γι’ αυτό; Και πώς μπορούν να βοηθήσουν βιβλία όπως το δικό σας;
-Δυστυχώς συμβαίνει παντού, σε οικογένειες όλων των μορφωτικών και οικονομικών βαθμίδων. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου και την στήριξη των θυμάτων έτσι ώστε να καταφέρουν να ξεφύγουν από τον θύτη τους και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή. Όμως, έχουμε πολύ δρόμο ακόμη, διότι τα στερεότυπα της κοινωνίας καλά κρατούν και ο Φόβος επίσης. Πέρα από τους νόμους και τους θεσμούς είναι απαραίτητη και η σταδιακή αλλαγή στον τρόπο που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, ακόμη και στον τρόπο που μιλάμε.
Η λογοτεχνία πάντοτε υπήρξε ο πιο ζωντανός και εύγλωττος τρόπος να γίνουν κατανοητά κάποια σοβαρά προβλήματα γιατί τα προσεγγίζει με την αφηγηματική δύναμη που διεισδύει με άμεσο τρόπο στον αναγνώστη. Αυτό ελπίζω να επιτύχει και το δικό μου βιβλίο.
-Πώς βιώνει η δική σας ηρωίδα την ενδοοικογενειακή βία;
-Με Φόβο, ασυνείδητο και ενσυνείδητο, τόσο, που ενώ καταφέρνει κάποτε να απομακρυνθεί από τον θύτη της, συνεχίζει να την κατατρώει μέσα της και να την δεσμεύει.
-Ο εγκλεισμός των προηγούμενων μηνών πόσο επιδείνωσε καταστάσεις εντάσεων μέσα στον πυρήνα της οικογένειας;
-Η επιδείνωση ήταν ραγδαία σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνουν οι διάφορες υπηρεσίες. Φυσικό κι επόμενο. Ο εγκλεισμός τρέφει τις εντάσεις χωρίς να υπάρχει δικλείδα εκτόνωσης, πολύ δε περισσότερο διαφυγής. Επίσης αποτελεί το πλέον πρόσφορο έδαφος για να παραμένει εν κρυπτώ και στη σιωπή όλη αυτή η βία.
-Τι σας εμπνέει για να γράψετε ένα βιβλίο;
-Ο άνθρωπος. Το μεγαλείο του και η κατάπτωσή του. Η δυνατότητά του να κάνει σπουδαίες πράξεις και ταυτόχρονα τις πλέον ειδεχθείς.
Με ενδιαφέρουν οι ιστορίες αυτών που συνήθως δεν ακούγονται, δεν δημιουργούν θόρυβο. Αυτών που βιώνουν τη ζωή τους στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο που τους έμελλε να ζήσουν. Πώς και πόσο τους καθορίζει; Πώς το αντιμετωπίζουν; Μέχρι πού και μέσα από ποιους σκοτεινούς ή φωτεινούς δρόμους πορεύονται;
Μια φράση τους, μια πράξη τους μπορεί να γίνει το έναυσμα για συγγραφή.
-Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
Ένα από τα βιβλία που διάβασα αυτόν τον καιρό και το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και αφηγηματικά πρωτότυπο ήταν του Όσιαν Γουάνγκ «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι» σε μετάφραση της Έφης Φρυδά, από τις εκδόσεις Gutenberg. Ο νεαρός Αμερικανοβιετναμέζος συγγραφέας του, μου έδωσε την αίσθηση ότι ανοίγει καινούργιους δρόμους στη λογοτεχνία και στο τρόπο γραφής του μυθιστορήματος.
