Της Λεμονιάς Βασβάνη
«Λογοτεχνικό καφέ, στις δύσκολες ώρες του Covid-19, ήμαστε όλοι μαζί, παλιοί συμμαθητές που είχαμε αρχίσει γαλλικά μικρά παιδιά και τώρα ένας κοινός στόχος μάς ένωνε κάθε Κυριακή βράδυ. Έπιασα τον εαυτό μου αληθινά να περιμένει το βράδυ της Κυριακής. Τόσοι ήρωες ήταν δίπλα μας και εξετάζαμε τα προβλήματά τους, τα ανθρώπινα αιώνια προβλήματα, αυτά που θα αντιμετωπίζουμε πάντα σαν μέλη της ανθρώπινης κοινωνίας. Γινόμασταν πλούσιοι, γιατί βλέπουμε ότι κι άλλοι έψαχναν τον δρόμο τους όπως εμείς. Δεν είμαστε μόνοι!!! Να ο δρόμος της λογοτεχνίας!!!».
Με αυτά τα λόγια περιγράφει ο Φοιτητής Τμήματος Ιατρικής, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Νικόλας Παπαγεωργίου την συμμετοχή του στον διαγωνισμό για το 2ο Λογοτεχνικό Βραβείο Γκονγκουρ Ελλάδας όπου νικήτρια αναδείχθηκε η Djaili Amadou Amal για το μυθιστόρημά της Les Impatientes (éd. EmmanuelleCollas).
Για την Αναστασία Δεμερτζή, τεταρτοετή φοιτήτρια Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ο διαγωνισμός είναι «μια πραγματική ευκαιρία συνομιλίας με το γαλλικό πολιτισμό και τη γαλλική γλώσσα (…)», και «η λογοτεχνική κριτική, που αποτελεί το ζητούμενο του προγράμματος, είναι τόσο πολύπλευρη, ώστε μας επιτρέπει τελικά να αντιληφθούμε ένα λογοτεχνικό έργο εκ νέου».
Η απονομή του 2ου Βραβείου Γκονκούρ Ελλάδας έγινε διαδικτυακά στις 8 Ιουλίου, παρουσία του συγγραφέα και Ακαδημαϊκού Πιερ Ασουλίν. Μάλιστα ο τελευταίος εντυπωσιάστηκε με τους Έλληνες φοιτητές και τα γαλλικά τους τονίζοντας ότι είχαν πρωτότυπα και τεκμηριωμένα επιχειρήματα που θα μπορούσαν να δημοσιευτούν και σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Σήμερα γιορτάζεται η Εθνική Γαλλική Επέτειος με το Γαλλικό Ινστιτούτο και τις Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου να προγραμματίζεται να φωτιστούν το βράδυ στα χρώματα της Γαλλικής σημαίας, και αυτός ο λογοτεχνικός διαγωνισμός που έγινε πλέον θεσμός αποδεικνύει πως η πρωτοβουλία του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης έχει κερδίσει εντυπώσεις σε όλη τη χώρα. Προϋπόθεση για τους συμμετέχοντες φοιτητές είναι να μπορούν να διαβάσουν γαλλικά. Να υπενθυμίσουμε ότι οι δέκα κριτικές επιτροπές βασίστηκαν στην τελική επιλογή των τεσσάρων έργων που προκρίθηκαν από την Ακαδημία Γκονκούρ τον Νοέμβριο του 2020, τα μελέτησαν υπό την καθοδήγηση των καθηγητών τους και ανέδειξαν τον νικητή. Δυστυχώς η πανδημία οδήγησε στην απόφαση και τις δύο φορές της διεξαγωγής του διαγωνισμού η απονομή του βραβείου να γίνει διαδικτυακά. Ωστόσο η απήχηση του διαγωνισμού δείχνει πως αποτελεί το λογοτεχνικό επίκεντρο των νέων γαλλομαθών. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα και η Κίνα έχουν τα πρωτεία στον αριθμό πανεπιστημίων που συμμετέχουν σε αυτό το διαγωνισμό. Όλα αυτά οδηγούν σε σκέψεις για μεγαλύτερο άνοιγμα μελλοντικά.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το βιβλίο που πήρε το βραβείο θα μεταφραστεί στα Ελληνικά.
Διαφορετικές προσεγγίσεις
«Συντονίζοντας, μαζί με την κυρία Αποστολοπούλου, μια ομάδα 16 φοιτητών από 11 διαφορετικά Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διαπιστώσαμε για άλλη μια φορά πώς η καθολικότητα της λογοτεχνίας αγγίζει όλες τις ηλικιακές ομάδες ανεξαρτήτως επαγγελματικού προσανατολισμού και γλώσσας. Οι συζητήσεις και οι αναλύσεις των λογοτεχνικών έργων σε καθεμιά από τις τακτικές συναντήσεις μας ανέδειξαν μέσα από εξαιρετικά ενδιαφέροντες προβληματισμούς πώς η απόλαυση της ανάγνωσης συνδέεται με την πνευματική και την ψυχική καλλιέργεια», ανέφερε η Ανθούλα Ροντογιάννη από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Πρώτη φορά συμμετείχε στον λογοτεχνικό διαγωνισμό το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και η Αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήματος Μουσικών Σπουδών, παν. Ιωαννίνων κυρία Μαρία Ζουμπούλη ανέφερε πως ομάδα 4 φοιτητριών από τα Τμήματα Φιλολογίας, Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Ιατρικής «ανέπτυξε ουσιαστικούς δεσμούς μέσα από την κριτική επεξεργασία των αναγνωσμάτων και μια ενθουσιώδη ανταλλαγή ιδεών και αισθημάτων. Όλα αυτά, παρά την φυσική απομόνωση στην οποία μας περιόρισε η πανδημία, επέτρεψαν δροσερή κατάδυση στις πιο βαθιές στιβάδες, όχι μόνο των λογοτεχνημάτων, αλλά και των ίδιων των εαυτών μας».
Στο ίδιο πλαίσιο ο κ. Χρήστος Νίκου, ΕΕΠ στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς τόνισε: «Σε μια δύσκολη περίοδο, λόγω των επιδημιολογικών συνθηκών, η ομάδα φοιτητριών/ών του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, υπό τον συντονισμό του Αν. Καθηγητή κ. Χαράλαμπου Γκούσιου και τον δικό μου, ήρθαν σε επαφή με τη λογοτεχνία γαλλικής έκφρασης και μοιράστηκαν τις εντυπώσεις, τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους μέσα από τα θέματα και τους χαρακτήρες των τεσσάρων βιβλίων, ενώ ταυτόχρονα χάρηκαν και απήλαυσαν την είσοδό τους σε νέους λογοτεχνικούς κόσμους οι οποίοι αποτέλεσαν όχι μόνο έναυσμα για περαιτέρω προβληματισμό και στοχασμό πάνω σε έννοιες όπως ο αλληλοσεβασμός, η αποδοχή του Άλλου, η μοίρα, η φαντασία, κ.α., αλλά, κυρίως, αντίδοτο στην περιρρέουσα ασφυξία και στην τηλεκπαίδευση».
Για πρώτη φορά συμμετείχε και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Η συντονίστρια στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Δημιουργική Γραφή» κυρία Ιωάννα Παπασπυρίδου σχολίασε πως στις συναντήσεις τους ξεπερνούσαν την ώρα της Λέσχης Ανάγνωσης. «Τα μέλη της ομάδας διάβασαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό τα υποψήφια έργα, οι αναλύσεις ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και δημιουργήθηκαν δεσμοί φιλίας. Στην τελευταία συνάντηση, οι φοιτητές μας εκδήλωσαν την επιθυμία να συνεχίσουν να συμμετέχουν σε αυτό τον θεσμό καθώς και τη χαρά τους που μπόρεσαν να έρθουν σε επαφή με τη σύγχρονη γαλλική λογοτεχνία και να γνωρίσουν χάρη στις διαδικτυακές συναντήσεις τους συγγραφείς των υποψήφιων για το Goncourt de la Grèce έργων», σχολίασε χαρακτηριστικά.
Με γαλλόφωνους φοιτητές των Σχολών AΡ.ΜΗΧ, Μ.Π.Δ., Η.Μ.Μ.Υ. & ΜΗ.ΠΕΡ. συμμετείχε το Πολυτεχνείο Κρήτης. Η Ελένη Χαραλαμποπούλου ανέφερε σχετικά: «Αδιαμφισβήτητα η συμμετοχή μας στη δράση ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία και ένα ταξίδι στη σύγχρονη γαλλική λογοτεχνία. Τα βιβλία που διαγωνίζονταν φέτος για το βραβείο Goncourt-Grece είναι αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους τόσο σε θεματολογία όσο και σε στυλ γραφής. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε το θέμα πολυπρισματικά και να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας. Ταξιδέψαμε στην πολυγαμική κοινωνία του Καμερούν, κάναμε μία στάση στο Μαρόκο του 20ου αιώνα και γνωρίσαμε τον αυταρχικό βασιλιά Χασάν τον 2ο, μετακομίσαμε από το Παρίσι στο Βερολίνο του 20 αιώνα, και πετάξαμε έως τη Νέα -Υόρκη με έναν καθ’όλα ανατρεπτικό τρόπο. Είδαμε τόσες διαφορετικές κουλτούρες, τρόπους ζωής και σκέψης, προβληματιστήκαμε για τον κόσμο γύρω μας, για το παρελθόν μας και το κατά πόσο αυτό επηρεάζει και διαμορφώνει το μέλλον μας, ήρθαμε αντιμέτωποι με τα τραύματα και τους φόβους μας, ίσως ακόμα και με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η δράση μας βοήθησε να διατηρήσουμε μία σχέση με τα γαλλικά και να εξοικειωθούμε περεταίρω με τη γλώσσα, γνωρίσαμε άλλα άτομα, ανταλλάξαμε απόψεις πάνω στη λογοτεχνία και στην οπτική μας πάνω στο κάθε έργο. Ενδιαφέρον είχαν επίσης οι συναντήσεις με τους συγγραφείς των έργων, καθώς δεν σου δίνεται εύκολα η ευκαιρία να αλληλεπιδράσεις με τον δημιουργό του έργου και να διεισδύσεις στον δικό του τρόπο σκέψης και στο βαθύτερο νόημα του βιβλίου».
