Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Τον «Ευαγγελισμό της Κασσάνδρας» σκηνοθετεί ο Στέλιος Βραχνής μετά το εμβληματικό «Πεθαίνω σαν χώρα» στον αρχαιολογικό χώρο της Αιανής, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Από τις 11 Οκτωβρίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων η νέα του δουλειά θα ανεβεί στο Θέατρο Αμαλία (Αμαλίας 71). «Το κείμενο του Δημητριάδη φέρνει στο προσκήνιο όλα αυτά που ακόμα, ορισμένοι, αποφεύγουνε να διατυπώσουν, φωτίζει εκείνες τις πτυχές της ανθρώπινης διάστασης, που κάποιοι, αποφάσισαν να χαρακτηρίζουν “σκοτεινές” Η Κασσάνδρα ευαγγελίζεται την απόλυτη επικράτηση του πόθου και αποποιείται όλα αυτά που υπήρξε κάποτε, όλα εκείνα που την βάραιναν και την όριζαν», σημείωσε ο σκηνοθέτης σε συνέντευξη που μας παραχώρησε.
Ο μύθος θέλει τον θεό Απόλλωνα όντας ερωτευμένος, να αγωνίζεται να αποκτήσει την Ασιάτισσα Κασσάνδρα και να ζητά να του δοθεί, δίνοντας της ως αντάλλαγμα, την τέχνη της μαντικής. Η Κασσάνδρα στην αρχή δέχεται έπειτα όμως, αθετεί την συμφωνία της με τον θεό. Τότε ο Απόλλων φτύνει στο στόμα της – ένα τελευταίο φιλί – για να μην πιστεύει κανένας στις προφητείες της. Το χάρισμα της μαντικής παραμένει, όχι όμως της πειθούς.
Στο κείμενο του Δημητριάδη η Κασσάνδρα αλλάζει τον προσωπικό της μύθο πατώντας στα ερείπια της εποχής του «Όχι», μιας εποχής γεμάτης από δεσμεύσεις, απαγορεύσεις και φοβίες. Η ένωση της με τον θεό Απόλλωνα εγκαινιάζει τη νέα εποχή του «Ναι». Το σώμα της γυναίκας που διανύει τη διαδρομή από τις αγκυλώσεις του Δυτικού Πολιτισμού, την περίκλειστη ηθική, την εγκράτεια και την ενοχή προς την απόλυτη αποδέσμευση και ελευθερία.
«Τα έργα του Δημητριάδη με ωθούν σε μια συνεχή έρευνα της ανθρώπινης ύπαρξης, σε μια αμφισβήτηση όλων αυτών που πιστεύω, με φέρνουν σε σύγκρουση με μένα», δήλωσε ο Στέλιος Βραχνής, ενώ αναφέρθηκε και στο ρόλο της τέχνης που πρέπει να γεννά σκέψεις στον θεατή, να προβληματίζει.
Τέλος σχολιάζοντας την περίοδο της πανδημίας εξέφρασε την ελπίδα η επιστροφή στις δια ζώσης παραστάσεις να είναι «πιο ώριμη και ουσιαστική» σε καλλιτεχνικό επίπεδο.
-Τι θα δούμε επί σκηνής;
-Το σώμα που διανύει τη διαδρομή από τους πνευματικούς ακρωτηριασμούς, τις σεξουαλικές αγκυλώσεις και την υποτίμηση της καταπιεσμένης ερωτικής ορμής, προς την απόλυτη ελευθέρωση και αποδοχή του τί είναι το Σώμα που κατοικώ. Το κείμενο του Δημητριάδη φέρνει στο προσκήνιο όλα αυτά που ακόμα, ορισμένοι, αποφεύγουνε να διατυπώσουν, φωτίζει εκείνες τις πτυχές της ανθρώπινης διάστασης, που κάποιοι, αποφάσισαν να χαρακτηρίζουν «σκοτεινές». Η Κασσάνδρα ευαγγελίζεται την απόλυτη επικράτηση του πόθου και αποποιείται όλα αυτά που υπήρξε κάποτε, όλα εκείνα που την βάραιναν και την όριζαν.
-Η Κασσάνδρα αν και προφητεύει, κανείς δεν την πιστεύει. Φράσεις όπως «μην ακούτε τις Κασσάνδρες» έχουν περάσει μέχρι και στις μέρες μας. Τι συμβολίζει η ηρωίδα;
-Είναι πάντοτε δύσκολο να ακούμε και να πιστεύουμε εκείνους που εκστομίζουν λόγια που μας δυσαρεστούν. Το δυσάρεστο εξακολουθεί να απομακρύνει και να ενοχλεί. Έχουμε συνηθίσει στις καλές, ευοίωνες, ευχάριστες και ωραιοποιημένες κουβέντες, εκείνες που ορθώνουν την αυτοπεποίθηση μας και μας ωθούν στο να νιώθουμε ασφαλείς και σημαντικοί. Η τέχνη δεν έχει όμως μόνον αυτόν το ρόλο, αντίθετα, η Τραγωδία και η Κωμωδία στην αρχαιότητα έμπηγε το δάχτυλο στις πιο νωπές πληγές των πολιτών. Ερέθιζε. Θεωρώ πως μόνον έτσι μπορεί πραγματικά κάτι να αλλάξει στον άλλον, στον θεατή. Η Κασσάνδρα για μένα, συμβολίζει ακριβώς αυτό. Στο έργο του Δημητριάδη, όμως, η Κασσάνδρα αντί να προμηνύει καταστροφές, μηνύει μόνο καλά, την αποδοχή του πόθου. Τώρα… προσωπικά πιστεύω πως ακόμα και σ’ αυτήν την περίπτωση θα είναι δύσκολο να την πιστέψουν. Η ελευθερία και η αποδοχή πονούν.
-Ο θεός Απόλλωνας την εκδικείται επειδή εκείνη δεν τον δέχεται. Λέτε πως η παράσταση είναι ένα «μανιφέστο» για τον ανθρώπινο πόθο. Γιατί;
-Ο πόθος είναι κάτι που ξεκινάει από κάτι πολύ σκοτεινό, μύχιο και ζωώδες – ο πόθος είναι η επιβεβαίωση της κτηνώδους φύσης μας – ακριβώς διότι ενεδρεύει στα πιο κρυφά μας σημεία και εκδηλώνεται αιφνίδια και απόλυτα. Ο πόθος δεν βλέπει λογική, αντικρούεται διαρκώς με ό,τι θεωρείται political correct, μπορεί να γίνει επικίνδυνος και καταστροφικός όταν δεν εκδηλώνεται. Η Κασσάνδρα αρνούνταν να δοθεί στον Απόλλων, σύμφωνα με το θεατρικό κείμενο, «επειδή φοβόταν να γνωρίσει». Επομένως και η ίδια, υπήρξε θύμα του καταπιεσμένου πόθου της. Τώρα όμως δεν φοβάται να γνωρίσει πια, δεν φοβάται να αφεθεί, να ανοίξει τον εαυτό της απέναντι στον άλλον, σε απόλυτο βαθμό, να ρισκάρει, να χαθεί, να ηττηθεί, να γευτεί. Αυτό είναι το «μανιφέστο»: η μεταστροφή της από το πριν στο τώρα.
-Τι σας κέρδισε στο κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη;
-Η γραφή του Δημήτρη Δημητριάδη ενέχει στοιχεία τα οποία με αφορούν κυρίως σε προσωπικό επίπεδο. Το σύνολο των γραπτών του δομούν, στο μυαλό μου, ένα συμπαγές πλάσμα το όποιο συνεχώς αποδομείται και μετουσιώνεται σε κάτι διαρκώς νέο. Τα έργα του με ωθούν σε μια συνεχή έρευνα της ανθρώπινης ύπαρξης, σε μια αμφισβήτηση όλων αυτών που πιστεύω, με φέρνουν σε σύγκρουση με μένα! Το ένα κείμενο με πηγαίνει τελείως ομαλά στο άλλο. Ο «Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας» με ερέθιζε πάντοτε για την τόλμη της γλώσσας του και την έντονη σωματικότητά της. Είναι πολλοί οι λόγοι που ήθελα να ανεβάσω αυτό το κείμενο, όμως το πιο ουσιώδες είναι ότι δεν μπορώ να σου πω αυτούς τους λόγους και φυσικά δεν έχουν και καμιά σημασία. Η ίδια η επιλογή του έργου δηλώνει, με έναν τρόπο, κάποιους από τους λόγους.
-Μετά από μήνες αποχής το θέατρο δειλά δειλά επιστρέφει. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η επιστροφή;
-Η πανδημία κι αυτό το απότομο σταμάτημα, που μας πέταξε όλους τους καλλιτέχνες στην ανυπαρξία, πέρα από κάτι το τρομερά επίπονο, ήταν και κάτι το αναζωογονητικό παράλληλα, που με έσπρωξε σε μια προσωπική έρευνα που τόσο ανάγκη είχα, σε μια ενδοσκόπηση. Τα θέατρα ανοίγουν ξανά κι εύχομαι να έχουμε κάτι να πούμε, κάτι να έχει αλλάξει μέσα μας και να μην αναπαράγουμε πάλι τα ίδια και τα ίδια, να ξεφύγουμε από αυτό που ήμασταν. Μακάρι αυτή η επανέναρξη να είναι ώριμη και ουσιαστική… μπας και αλλάξει κάτι .
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Σκηνοθεσία – Σκηνική εγκατάσταση: Στέλιος Βραχνής, Ηχητική εγκατάσταση / Μουσική: Πάνος Μητσόπουλος, Φωτισμοί: Στέλιος Βραχνής, Φωτογραφίες: Απόστολος Λινάρδος, Γραφιστικός σχεδιασμός: Δέσποινα Κανελάκη, Παραγωγή: Θέατρο Αμαλία. ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ ΟΙ: Μαίρη Λιόλιου, Πάνος Μητσόπουλος (μουσική επί σκηνής).
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Χώρος: Θέατρο Αμαλία, Αμαλίας 71, Θεσσαλονίκη, Πρεμιέρα: Δευτέρα 11 Οκτωβρίου, στις 21:30, Παραστάσεις: Δευτέρα 11, Τρίτη 12, Τετάρτη 20, Πέμπτη 21, Τετάρτη 27, Πέμπτη 28 Οκτωβρίου, στις 21:30. Διάρκεια: 65’. Τιμές εισιτηρίων: Προπώληση: 10 € | Ταμείο: 12 €, Αγορά εισιτηρίων: Μέσω ticketplus, goldmall και από το Θέατρο Αμαλία. Πληροφορίες - Κρατήσεις: 2310 842509.
