Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Ο Ρενέ, ένα επιτυχημένο στέλεχος µεγάλης φαρµακοβιοµηχανίας, μαθαίνει ξαφνικά πως πάσχει από μια σπάνια νόσο. Η πρίµα µπαλαρίνα στο Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού, Ζανέτ Βιονέ, έπειτα από τη ρήξη της µε τον Ρούντολφ Νουρέγιεφ πηγαίνει στο Λονδίνο, για να συμμετάσχει στην Βασιλική Όπερα. Και ο ποδηλάτης Λαρς Βερλέν προετοιμάζεται με αγωνία για το «Tour de France» και κάνει τα αδύνατα δυνατά για να κερδίσει την πρώτη θέση. Οι ζωές τους τέμνονται σε ένα παιχνίδι της μοίρας.
Ο Μιχάλης Πατένταλης στο νέο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ο χορός του Χάντινγκτον» (εκδ. Κλειδάριθμος) θίγει ένα θέμα για το οποίο πολλοί δεν γνωρίζουν αρκετά. Η ιδέα για να ασχοληθεί με την νόσο του Χάντιγκτον προέκυψε, όπως μας είπε ο συγγραφέας, από την στιγμή που είδε έναν νεαρό σε ένα πάρκο να κάνει ακανόνιστες κινήσεις με τα δυο του χέρια. Ο κ. Πατένταλης ανέφερε πως επηρεάστηκε για αυτό το συγγραφικό του πόνημα και από την πανδημία εξηγώντας ότι «ο ήρωας προσπαθεί όπως κι εμείς σήμερα, να επανεκτίμηση τις ελευθερίες που έχασε μέσα από την ασθένειά του». Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για αυτό το μυθιστόρημα;
-Ήταν αρχές του 2020 όταν ένα απόγευμα γυρνώντας από την δουλειά είδα έναν νεαρό να κάθεται σ’ ένα παγκάκι κάνοντας ακανόνιστες κινήσεις με τα δυο του χέρια. Τον ρώτησα αν χρειάζεται κάποια βοήθεια. Χαμογέλασε με μια πικρία στο πρόσωπο.
«Κανείς δεν μπορεί να με βοηθήσει» μου απάντησε συνεχίζοντας να κουνά τα χέρια πάνω κάτω. Κάθισα για λίγο δίπλα του και πιάσαμε την κουβέντα. Τότε μου μίλησε για την σπάνια αυτή ασθένεια από την οποία είχε πεθάνει η μητέρα και η αδελφή του. Από τότε συναντηθήκαμε πολλές φορές. Μου μιλούσε για τα όνειρα που είχε και δεν θα πρόφτανε να πραγματοποιήσει. Στο τέλος αυτοκτόνησε. Τότε αποφάσισα να γράψω αυτό το μυθιστόρημα ως φόρο τιμής στα ανθρώπινα όνειρα..
-Η νόσος του Χάντιγκτον είναι μια ασθένεια για την οποία δεν γνωρίζουμε ίσως αρκετά. Πώς την αντιμετωπίζει ο ήρωάς σας; Πόσο αυτή επηρεάζει και τις ζωές των άλλων δύο ηρώων;
-Ο ήρωας γνωρίζει από την αρχή το τέλος του. Αποφασίζει όμως έστω και για λίγο να ζήσει ένα κρυφό του όνειρο. Έτσι μέσα από τις ακανόνιστες κινήσεις γεννιέται ο χορός που αποτελεί την πιο άμεση έκφραση του ανθρώπινου σώματος. Αντιλαμβάνεται πως το φαινόμενο της ζωής ταυτίζεται απόλυτα με την κίνηση μιας και τα πάντα ξεκινούν με κίνηση. Ο ήρωας λοιπόν κάνει την ασθένεια του κατά κάποιο τρόπο επάγγελμα σε αντίθεση με τον ποδηλάτη, τον δεύτερο ήρωα του βιβλίου, που κάνει το επάγγελμά του ασθένεια. Και η χορεύτρια; Αυτή ακολουθεί τον χορό της μοίρας που δεν την ορίζουν οι ανθρώπινες πράξεις αλλά η κληρωτίδα του πεπρωμένου .
-Ζούμε σε μια εποχή που πολλά από όσα ξέραμε έχουν αλλάξει. Πώς βιώνετε εσείς αυτή την αλλαγή με την πανδημία;
-Η αποξένωση που βιώνουμε με την πανδημία δημιουργεί μέσα μας την αίσθηση της απανθρωπιάς και της αισθητικής διάβρωσης του ανθρώπου. Τα περιοριστικά μέτρα που διαταράσσουν την καθημερινότητά μας ενισχύουν την αίσθηση της μοναξιάς και την κατάθλιψη. Ξαφνικά ο θάνατος δεν είναι μια αίσθηση απώλειας αλλά ένας αριθμός, ένα στατιστικό στοιχείο. Από την άλλη η πανδημία είναι μια ευκαιρία να αλλάξουμε τις κοινωνικές αλλά και προσωπικές δομές μας. Είναι μια ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε τον άνθρωπο, δηλαδή τους εαυτούς μας.
- Η πραγματικότητα με τον covid σάς επηρέασε στο θέμα του μυθιστορήματός σας;
-Νομίζω αρκετά μιας και ο ήρωας προσπαθεί όπως κι εμείς σήμερα, να επανεκτίμηση τις ελευθερίες που έχασε μέσα από την ασθένειά του.
-Στο κείμενό σας θίγετε παράλληλα και ζητήματα όπως τα ιατρικά πειράματα και την σχέση τους με τον αθλητισμό. Πόσο η ματαιοδοξία μπορεί να βάλει σε περιπέτειες γιατρούς αλλά και αθλητές;
-Γενικά η ματαιοδοξία είναι απρόβλεπτη και ανατρεπτική, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να σε οδηγήσει στην κατάχρηση εξουσίας και την διαφθορά, αλλά και στην ταπείνωση.
-Είστε μέλος τους επιτροπής για τους λογοτεχνικές υποτροφίες στη Ρηνανία Βεστφαλία. Πώς κρίνετε τα κείμενα νέων συγγραφέων; Υπάρχουν κάποια θέματα που τους προβληματίζουν περισσότερο ή κάποιες μορφές γραφής που ενδεχομένως επικρατούν;
-Ένα λογοτεχνικό κείμενο πρέπει να κατασκευάζει εικόνες. Δεν πρέπει να λειτουργεί σαν καθρέφτης της πραγματικότητας αλλά σαν ένα φίλτρο που αναπαριστάνει την μνήμη της. Πρέπει να λειτουργεί μέσα από ένα οπτικό πρίσμα που αναλύει και ερμηνεύει την πραγματικότητα. Υπάρχει μια τάση στην νέα λογοτεχνία όπου ο συγγραφέας προκαλεί την πραγματικότητα κάτι που είναι θετικό, αλλά δυστυχώς επικρατεί και ένα είδος νεύρωσης που παράγει πολλές φορές ένα δυνατό θόρυβο, που είναι όμως κενό νοήματος. Αυτό το είδος γραφής τείνει μερικές φορές να γίνει κυρίαρχο. Δυστυχώς…
-Τι πρέπει να διαθέτει ένα βιβλίο για να σας κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον;
-Να έχει την ικανότητα να κάνει καταβύθιση στην ανθρώπινη ψυχή εξασφαλίζοντας στον αναγνώστη ψυχολογική πληρότητα και συναισθηματική ευεξία
-Τι θα διαβάσετε τις γιορτές;
-Νομίζω πως θα ξαναδιαβάσω το βιβλίο του Τζωρτζ Όργουελ «1984». Για τι οι αντίπαλοι αλλάζουν ο πόλεμος όμως είναι πάντα ίδιος…..
Χρήσιμα
Η νόσος (χορεία) του Huntington είναι μία σπάνια νευροεκφυλιστική νόσος που οδηγεί σε προοδευτικά επιδεινούμενη άνοια, κινητικές διαταραχές μπορεί να αφορούν δυσκολία στην ομιλία και τη βάδιση, αλλά και ψυχικές διαταραχές. Ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα είναι κινήσεις που δε μπορούν να ελεγχθούν και που ονομάζονται χορεία. Η χορεία προκαλεί κινήσεις που μοιάζουν με χορό.
Η νόσος είναι κληρονομική, με πιθανότητα μετάδοσης από τον πάσχοντα γονιό στα παιδιά του 50% και τα πρώτα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται γύρω στα 40, οπότε ο πάσχων μπορεί ήδη να έχει αποκτήσει απογόνους που αργότερα θα εμφανίσουν τη νόσο. Στην Ευρώπη πάσχουν 5-6 άτομα ανά 100.000. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο η υποστηρικτική αγωγή.
