Της Λεμονιάς Βασβάνη
Ένας φαντάρος γράφει σε γράμμα του προς αγαπημένο του πρόσωπο: «έχω 24 μέρες να βγάλω τις αρβύλες μου…». Σε μια φωτογραφία αποτυπώνεται το πονεμένο βλέμμα των προσφύγων που χάνουν την πατρίδα τους, ενώ σε μια επιστολή φανερώνονται άγνωστες πτυχές της Ιστορίας της Μικρασιατικής Καταστροφής, με πληροφορίες που θα μπορούσαν, αν είχαν γίνει γνωστές, να είχε αποτραπεί ο χαμός δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα εκθέματα που παρουσιάζονται έως τις 28 Σεπτεμβρίου στο Ολυμπιακό Μουσείο Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της έκθεσης «Σμύρνη: 100 χρόνια μετά το έπος και την τραγωδία (1919-1922)» που πραγματοποιεί το Διεθνές Κέντρο Παιδείας και Πολιτισμού «Ιωνία».
«Η αφετηρία μας έγινε από εδώ γιατί η Θεσσαλονίκη για δύο λόγους: Ο ένας είναι ιστορικός και αφορά στις χαίνουσες και αιμάσσουσες πληγές, ακόμα, στο σώμα της πόλης, από τούτη την Καταστροφή, που μαζί με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης θεωρούνται, στην Ιστορία του ελληνισμού, οι μεγαλύτερες. Ο άλλος είναι συμβολικός και αποκεντρωτικός, για την όμορφη νύμφη του Θερμαϊκού…», ανέφερε στο TyposThes ο καθηγητής Ιστορίας και πρόεδρος του ΔΣ του Διεθνούς Κέντρου Παιδείας και Πολιτισμού «Ιωνία» κ. Χρήστος Μπελλές.
Μιλώντας για το Διεθνές Κέντρο εξήγησε πως απαρτίζεται από 260 επίλεκτα μέλη της ελληνικής και διεθνούς πανεπιστημιακής κοινότητας, Σκηνοθέτες, Πρέσβεις και άλλους διαπρεπείς στο χώρο τους επιστήμονες, καλλιτέχνες, δημιουργούς, γενικά, που προσφέρουν, αμισθί – στο πλαίσιο Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας – ποικιλώνυμες δράσεις στο ακριτικό Αιγαίο, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές εντός και εκτός των «τειχών». Εστιάζοντας στην έκθεση που έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή ανέφερε ότι: «έχει καρτ ποστάλ της ευτυχισμένης εποχής, φωτογραφικό υλικό από τα πολεμικά γεγονότα, χάρτες εποχής, τους πρωταγωνιστές των γεγονότων και τον ελληνικό τύπο με περισσότερα από 50 διαφορετικούς τίτλους εφημερίδων από το 1837 ως το 1921». Υπάρχει, όπως είπε, αξιόλογο υλικό από επιστολές αξιωματικών στρατού και απλών στρατιωτών που αποτελούν πρωτογενείς πηγές ιστορίες. Επίσης προβάλλεται η ταινία του Νίκου Κούνδουρου «1922» που για χρόνια ήταν απαγορευμένη στο εξωτερικό *, αλλά και ντοκιμαντέρ για αυτή την εποχή.
Συνολικά η έκθεση περιλαμβάνει τους παρακάτω δέκα επί μέρους τομείς ( όπως αναφέρονται και στο Πρόγραμμά της):
1ος Τομέας: Έλληνες και Κοινωνικο-οικονομική ζωή της Σμύρνης πριν την Εκστρατεία του 1919.
2ος Τομέας: Ελληνικός Τύπος της Σμύρνης πριν την εκστρατεία (1832-1922).
3ος Τομέας: Αδημοσίευτες καρτ-ποστάλ που αφορούν στη Σμύρνη (1832-1922).
4οςΤομέας: Μουσική και τραγούδια της Σμύρνης και της Ερυθραίας, όπου πρωταγωνιστούσε το ελληνικό στοιχείο στο πέρασμα του χρόνου μέχρι σήμερα.
5οςΤομέας: Επιστολές κορυφαίων Πολιτικών, Στρατιωτικών και Εκκλησιαστικών παραγόντων και φορέων που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε τούτο το έπος και την τραγωδία.
6ος Τομέας: Επιστολές στρατιωτικών και στρατιωτών από το μέτωπο, από την κόλαση του πολέμου.
7ος Τομέας: Αδημοσίευτες φωτογραφίες από το Μέτωπο και την κοινωνική ζωή στον εν λόγω τόπο και χρόνο.
8ος Τομέας: Ελληνικά Ταχυδρομεία (πολιτικά και στρατιωτικά), σφραγίδες, γραμματόσημα και επιστολές της εν λόγω εποχής.
9ος Τομέας: Εκδηλώσεις Έκθεσης, όπως προβολή ταινιών και ντοκιμαντέρ για την εν λόγω εποχή: προβολή της ταινίας του Νίκου Κούνδουρου «1922», Ταινία του Ιστορικού και Πολιτιστικού Κέντρου «Μνήμες», «Έτσι χάσαμε τη Σμύρνη», καθώς και μιας σειράς αξιόλογων ελληνικών και ξένων ντοκιμαντέρ.
10ος Τομέας: Μαθήματα Ιστορίας από Ιστορικούς Καθηγητές Πανεπιστημίου, μέλη του Διεθνούς Κέντρου Παιδείας και Πολιτισμού «ΙΩΝΙΑ», που αφορούν στην εν λόγω εποχή, υποστηριζόμενα από οπτικοακουστικές πηγές άγνωρες μέχρι σήμερα. Το πρόγραμμα της διδασκαλίας θα αναρτηθεί από την πρώτη μέρα λειτουργίας της Έκθεσης.
«Τούτη η Έκθεση χρειάστηκε χρόνο και πάθος, καθώς και τη συμμετοχή πολλών μελών του Κέντρου μας, κάτω από το συντονισμό του Σκηνοθέτη, Γιάννη Σμαραγδή και του Ιστορικών Καθηγητών Πανεπιστημίου, Ιάκωβου Μιχαηλίδη και τη δική μου. Μέσα στα λυγρά σύγνεφα των καιρών οι σκέψεις-πιστεύω και τα πυρακτωμένα «γιατί» μάς συντρόφευαν και μας γιγάντωναν, ώστε να φτάσουμε σε ένα άριστο, κατά κοινή ομολογία, αποτέλεσμα».
Στη συνέχεια η έκθεση θα ταξιδέψει όλη την Ελλάδα (σημ. με επόμενο σταθμό το Ζάππειο στην Αθήνα ). «Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η ευκαιρία στους κατοίκους – μικρούς και μεγάλους, μαθητές και φοιτητές – να την επισκεφτούν και να διδαχθούν ποικιλότροπα. Διακαής στόχος μας να δώσουμε την ευκαιρία στους κατοίκους ─ μικρούς και μεγάλους, μαθητές και φοιτητές ─ να κοινωνήσουν Ιστορική και Εθνική συνείδηση, που τόσο έχουμε ανάγκη, αφού η Ιστορική Συνείδηση αποτελεί μαζί με την Εθνική Συνείδηση όψεις του ίδιου νομίσματος, μιας και η αυτογνωσία από την πρώτη οδηγεί στη δεύτερη. Δεν κατοικούμε, άλλωστε, μια Χώρα, αλλά μια Γλώσσα και μια Ιστορία...», σημείωσε ο κ. Μπελλές.
*Είσοδος ελεύθερη. Ώρες λειτουργίας: 0900-19.00, Σάββατο 09-16.00, Κυριακή 09-14.00.
*Η ταινία "1922" του Νίκου Κούνδουρου θα προβληθεί την Παρασκευή 23/9/22 στις 21.00.
