Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Μια νέα αποστολή θα κληθεί να φέρει εις πέρας ο Εδουάρδος. Ένας μεγάλος σεισμός εγκλωβίζει τις νυχτερίδες μέσα στη Μεγάλη Σπηλιά. Θα πρέπει να οργανώσει μαζί με κάποια ποντίκια εθελοντές μια αποστολή διάσωσης. Και ο χρόνος κυλάει αντίστροφα…
Η Ευλαμπία Τσιρέλη με το παιδικό βιβλίο «Ο Εδουάρδος και η μεγάλη διάσωση» (που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ίκαρος) επιστρέφει στον ήρωα που αγαπήθηκε από τους μικρούς αναγνώστες, βάζοντάς τον σε νέες περιπέτειες. Πρόκειται για ένα βιβλίο που αναφέρεται στην αλληλεγγύη, αλλά και στις μικρές πράξεις που μπορεί να κάνουν κάποιον πρότυπο για έναν φίλο του. «Καθένας μας μπορεί να γίνει ήρωας», σημείωσε στο TyposThes η εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Παράλληλα μίλησε για την επιλογή της να βάλει τους χαρακτήρες του βιβλίου της μέσα στη φύση, αφήνοντας τον άνθρωπο έξω από την ιστορία της. Τέλος αναφέρθηκε στην συγγραφή σημειώνοντας πως είναι «μια βιωματική, αργή και απαιτητική διαδικασία που χρειάζεται αφοσίωση, αυτοκριτική και πολλή μα πάρα πολλή αγάπη για το αντικείμενο».
-Ο Εδουάρδος μπαίνει σε νέες περιπέτειες. Τι θα αντιμετωπίσει αυτή την φορά;
-Έχοντας ανακαλύψει την αληθινή του φύση, ο Εδουάρδος ως νυχτερίδα πια μεγαλώνει απολαμβάνοντας την αγάπη των γονιών του, τόσο στη Φωλιά των νυχτερίδων όσο και στο Ποντικοχωριό. Στη Γιορτή της Ασημένιας Ακρίδας όμως, ένας φοβερός σεισμός εγκλωβίζει τις νυχτερίδες στο εσωτερικό της Μεγάλης Σπηλιάς και η Φωλιά, το χωριό τους δηλαδή, κινδυνεύει. Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος τους. Τα εφόδια και το πόσιμο νερό τελειώνουν. Ο Εδουάρδος αποφασίζει να οργανώσει μαζί με κάποια ποντίκια εθελοντές μια αποστολή διάσωσης. Στο πλευρό του, αόρατος, μέσω του βιβλίου του, είναι ο ήρωάς του ο Φιλέας Ποντ. Ο Εδουάρδος παίρνει σχεδόν όλο το βάρος της επιχείρησης επάνω του, με σπουδαίους συντρόφους που τον βοηθούν, ωστόσο δοκιμάζεται πολλές φορές. Είναι ένας χαρακτήρας που είναι εξίσου ευάλωτος και δυναμικός, όπως όλοι μας. Αυτό που τον στεναχωρεί περισσότερο είναι ο φόβος και η άρνηση ορισμένων να βοηθήσουν. Αλλά και σε αυτό αναλαμβάνει δράση ώστε φροντίζει στο τέλος να ισορροπήσει την κατάσταση για όλους.
-Το βιβλίο σας μιλάει για την αλληλεγγύη, την βοήθεια στους φίλους που έχουν ανάγκη. Πόσο σημαντικό είναι αυτό για τα παιδιά;
-Οι μικροί (και οι μεγάλοι) αναγνώστες μπορούν να δουν μέσα από την ιστορία πόσο σημαντικό είναι να είμαστε ανοιχτοί να βοηθάμε τους άλλους, από όποια φυλετική ή κοινωνική ομάδα κι αν προέρχονται. Τα παιδιά επίσης έχουν μια εικόνα του τι σημαίνει πραγματικός ήρωας. Ο ήρωας δεν χρειάζεται να έχει εξωπραγματικές υπερδυνάμεις. Έτσι κατανοούν πως ο ήρωας είναι ανθρώπινος και κατ’ επέκταση πως καθένας μας μπορεί να γίνει ήρωας. Ο Εδουάρδος είναι όλοι εμείς που μπορούμε να γίνουμε ο ήρωας του φίλου μας και το πρότυπο για αυτόν. Δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πολύ μακριά. Αντιλαμβάνονται επίσης πόσο σπουδαίο είναι να αντιμετωπίζουμε το σκοτάδι μας και να ξεπερνάμε τον εαυτό μας ή πόσο σημαντικό είναι να πιστεύουμε στον εαυτό μας και στον προσωπικό μας προορισμό.
-Πόσο οι δυσκολίες φέρνουν κοντά τους δύο αντίθετους κόσμους, ποντικών και νυχτερίδων;
-Τα ποντίκια είναι αρκετά επιφυλακτικά απέναντι στις νυχτερίδες καθώς αυτές κατοικούν στη Μεγάλη Σπηλιά και ζουν κυρίως το βράδυ πράγματα απρόσιτα και άγνωστα για τα ποντίκια της Ποντικοκοιλάδας. Και, όπως είναι γνωστό, αυτό που δεν γνωρίζουμε το φοβόμαστε. Μετά τη γνωριμία των δύο κοινοτήτων στην πρώτη περιπέτεια του Εδουάρδου, οι νυχτερίδες σε αυτό το δεύτερο βιβλίο δοκιμάζονται από μια μεγάλη καταστροφή και γίνονται ευάλωτες. Τα ποντίκια στην αρχή είναι πολύ επιφυλακτικά, όμως βλέπουμε ότι στη συνέχεια οργανώνουν μια μεγάλη επιχείρηση σε αυτή την προσπάθεια διάσωσης. Ωστόσο δεν συμμετέχουν όλοι. Όσοι όμως συμμετέχουν δυναμώνουν προσφέροντας. Ακόμα και οι «κακοί» στο τέλος, μέσω της αγάπης, μαλακώνουν και μεταμορφώνονται. Καταλαβαίνουν ότι δεν διαφέρουν. Όλοι έχουν οικογένειες, σπίτια, ίδιες ανάγκες, όνειρα, φόβους και αδυναμίες. Όλοι είναι ευάλωτοι και όλοι έχουν ανάγκη από ένα χέρι βοηθείας.
-Η φύση είναι κυρίαρχη στο βιβλίο. Τοποθετήσατε τα ζώα μέσα στο πράσινο και στα βουνά. Ο κίνδυνος έρχεται από μια φυσική καταστροφή. Το σύμπαν των ζώων είναι αυτάρκες. Γιατί επιλέξατε να αφήσετε έξω τον άνθρωπο από την ιστορία;
-Θεωρώ πως ο μετασχηματισμός της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε συμπεριφορά ζώων, δηλαδή ο ανθρωπομορφισμός στην ουσία, είναι ένας πολύ έξυπνος τρόπος για να πούμε έμμεσα αυτό που θέλουμε στα παιδιά. Το ζωάκι είναι συμπαθητικό έχει ένα περισσότερο ενδιαφέρον και γίνεται πολύ εύκολα ένας ήρως με τον οποίο μπορεί να ταυτιστεί το παιδί έμμεσα. Ο κόσμος των ζώων μέσα σε μια κρυμμένη κοιλάδα, ένα συναρπαστικό δάσος και μια άγνωστη σκοτεινή σπηλιά, σίγουρα αποτελούν σκηνικά που προκαλούν συναισθήματα όπως όρεξη για εξερεύνηση και ανακάλυψη, ενδυνάμωση κ.ά. Επέλεξα αυτό το περιβάλλον και τα ζωάκια για να παρασύρουν τα παιδιά σε έναν κόσμο με τον οποίο δεν έρχονται κάθε μέρα σε επαφή. Αυτός ο άγνωστος κόσμος στην ουσία παραλληλίζεται με το άγνωστο του εαυτού μας που καλούμαστε να ανακαλύψουμε. Προφανώς και η φύση παίζει μεγάλο ρόλο για μένα την αγαπώ πολύ και νομίζω πως δύσκολα θα δούλευα με ένα εντελώς αστικό ανθρώπινο περιβάλλον.
-Διδάσκετε και δημιουργική γραφή. Έχοντας αυτή την εμπειρία, πώς θα κρίνατε τους εκκολαπτόμενους συγγραφείς;
-Δεν μου αρέσει να κρίνω. Η εικόνα που έχω από τους μαθητές μου εννιά χρόνια τώρα είναι πως όποιος αγαπά πραγματικά τη γραφή και θέλει να δουλέψει πετυχαίνει, αργά η γρήγορα, με σκληρή δουλειά και μεθοδικότητα. Το ταλέντο και η έφεση στην όμορφη έκφραση δεν αρκεί, χρειάζεται συνεχής τριβή, διάβασμα, εξέλιξη, μελέτη λογοτεχνίας και πειραματισμός. Το μεγαλύτερο λάθος που γίνεται από τους ασκούμενους ή αρχάριους συγγραφείς είναι η βιασύνη και η απογοήτευση. Βιασύνη να γράψουν με την πρώτη απόπειρα ένα εκτενές μυθιστόρημα, βιασύνη να εκδώσουν. Η συγγραφή είναι μια βιωματική, αργή και απαιτητική διαδικασία που χρειάζεται αφοσίωση, αυτοκριτική και πολλή μα πάρα πολλή αγάπη για το αντικείμενο.
-Ποιοι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
-Δύσκολη ερώτηση, θα έλεγα ότι ξεχωρίζω βιβλία και όχι συγγραφείς. Σαν σύνολο έργου θα έλεγα ότι αγαπώ πολύ τον Πόε και τον Τόλκιν, έπειτα θα ξεχώριζα έργα των Κάφκα, Βερν, Σέλλεϊ, Ρόμπινς, Ουάιλντ, Τσιάνγκ, Ντικ, Γουέλς, Λε Φανού, Στόκερ, Στήβενσον, Τσέημπερς, Τοκάρτσουκ (σίγουρα παραλείπω αρκετούς ακόμα) αλλά και πολλούς ποιητές.
-Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Έχω ξεκινήσει της Ζατέλη το «Και με το φως του Λύκου επανέρχονται».
