«Μπιζίμ Κιουτάχεια Η µουσικοχορευτική της παράδοση. Ο τόπος και οι άνθρωποι» και «Μπιζίμ Κιουτάχεια Οι οικογένειες» είναι ο Α και Β τόμος αντίστοιχα του βιβλίου λαογραφίας της συγγραφέως Σοφίας Αντ. Καραγαβριηλίδου.
Ο πρώτος τόμος
Εκατό χρόνια µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, 1922 - 2022, πολλά είναι τα αξιόλογα βιβλία που κυκλοφόρησαν µε αναφορά στο θέµα του ξεριζωµού των Ρωµιών κατοίκων από τις εκεί πατρογονικές πατρίδες τους στον σηµερινό ελλαδικό χώρο και την εδώ εγκατάστασή τους. Το περιεχόµενο της συγκεκριµένης έκδοσης, πραγµατεύεται ένα ειδικό θέµα, που αφορά τη µουσικοχορευτική παράδοση ενός συγκεκριµένου τόπου, µιας πόλης µε µεγάλη ιστορία από τους Βυζαντινούς ακόµα χρόνους, της Κιουτάχειας της Μ. Ασίας, Κοτυαίου κατά την αρχαιότητα. Κι αυτό γιατί από εκεί είναι η καταγωγή της συγγραφέως. Το περιεχόµενο βασίζεται σε ερευνητική εργασία που ξεκίνησε εδώ και τέσσερις δεκαετίες µε καταγραφές ανθρώπων της πρώτης γενιάς. Περιλαµβάνει ανάλυση των χορών που χόρευε ο Ρωµαίικος πληθυσµός αυτής της πόλης και αρκετά µεγάλο αριθµό τουρκόφωνων τραγουδιών µε τη µετάφρασή τους στα ελληνικά και την καταγραφή της µελωδίας τους σε νότες. Επίσης ελληνόφωνα τραγούδια που διδάσκονταν στην Αστική Σχολή της πόλης της Κιουτάχειας. Ταυτόχρονα παρουσιάζεται η ένταξη της µουσικοχορευτικής παράδοσης στην κοινωνική ζωή του τόπου και τα πρόσωπα που εµπλέκονται σε αυτήν. Πλούσιο είναι το φωτογραφικό υλικό από πρωτότυπη φωτογράφηση του τόπου, αλλά και των προσώπων κατά την εκτέλεση των χορών. Το βιβλίο συνοδεύεται από ένθετο CD µε αυθεντικές ηχογραφήσεις δίχως τη συνοδεία µουσικών οργάνων.
Ο δεύτερος τόμος
Ο δεύτερος τόμος είναι ένα αφιέρωµα στις οικογένειες που συνέθεταν το ανθρώπινο δυναµικό της ελληνικής κοινότητας της πόλης Κοτυαίου - Κιουταχείας της Μ. Ασίας, µιας πόλης από τις σηµαντικότερες της περιοχής της αρχαίας Φρυγίας. Είναι ένα αφιέρωµα στη µνήµη αυτών των ανθρώπων που αναγκάστηκαν µε βίαιο τρόπο να εκπατρισθούν, να γίνουν πρόσφυγες και να αρχίσουν, όσοι επέζησαν, τη ζωή τους από την αρχή. Η ζωή φάνηκε σκληρή γι’ αυτούς. Άφησαν το βιός τους στην προ αιώνων πατρίδα τους, τη Μ. Ασία και ήλθαν αποδεκατισµένοι στη νέα τους πατρίδα, αυτήν που αποτελούσε γι’ αυτούς όραµα και την είχαν µέσα στην καρδιά τους, την Ελλάδα. Αγωνίστηκαν για να γίνουν αποδεκτοί όµως δεν πτοήθηκαν. Σήµερα δέκα δεκαετίες µετά, τους αναγνωρίζεται πλέον η νέα πνοή που έφεραν στον τόπο και η συνεισφορά τους στην εξέλιξή του. Οι ίδιοι αλλά και οι απόγονοί τους, καταθέτουν εδώ τις µνήµες τους, µαζί µε άφθονο φωτογραφικό υλικό, ως ένα µνηµόσυνο γι’ αυτούς που δεν είναι πια µαζί µας.
Το δίτομο έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μύρτος» σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
