*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"
Η εικόνα του βομβαρδισμένου θεάτρου της Μαριούπολης με τους νεκρούς στους δρόμους, τα καραβάνια με τις μανάδες με τα μωρά στα χέρια, έδωσε το έναυσμα στον Γιάννη Μαργαρίτη να καταπιαστεί για ακόμη μια φορά με τον αγαπημένο του μύθο των Ατρειδών. Αυτή τη φορά ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας συνδέει τις τραγωδίες «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη, «Αγαμέμνων» του Αισχύλου και «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή με αποσπάσματα από την «Τέταρτη Διάσταση» του Γιάννη Ρίτσου, φωτίζοντας τη διαχρονική διάσταση του μύθου των Ατρειδών.
«Ο Ρίτσος ανανεώνει το ενδιαφέρον για μια διαφορετική ματιά πάνω στο μύθο. Ο Ρίτσος επαναπροσδιορίζει τον μύθο», σημείωσε μεταξύ άλλων στο "ΤyposThes" ο κ. Μαργαρίτης που υπογράφει την Δραματουργική σύνθεση και σκηνοθεσία της παράστασης «ΑΤΡΕΙΔΕΣ - H επιστροφή» που θα δούμε την Κυριακή 27 Αυγούστου ώρα 9μμ στο ανοικτό θέατρο «Μάνος Κατράκης» στη Θεσσαλονίκη(Καρόλου Κουν 13, Συκιές), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νεάπολης-Συκεών «Μερκούρεια 2023».
Ερωτηθείς σχετικά με το μέλλον των ΔΗΠΕΘΕ ευχήθηκε την αναβάθμισή τους γιατί όπως τόνισε «Εάν δεν αναβαθμιστούν και αν δεν λυθούν ουσιαστικά και χρόνια προβλήματα ,τα ΔΗΠΕΘΕ θα σβήσουν». Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
-Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το μύθο των Ατρειδών;
-Ο μύθος των Ατρειδών με απασχολεί από τότε που ήμουν παιδί. Παραθέριζα στο Λουτράκι και δίπλα στο ξενοδοχείο που μέναμε υπήρχε ένας καταπληκτικός παραθαλάσσιος θερινός κινηματογράφος που ονομαζότανε Ηλέκτρα. Μου άρεσε το όνομα και θέλησα να μάθω ποια ήταν αυτή η Ηλέκτρα. Τα πράγματα είχαν πάρει το δρόμο τους.
Όταν ανέβασα πρώτη φορά τραγωδία με το Θέατρο της Άνοιξης, η “Ηλέκτρα” του Σοφοκλή ήταν το έργο που με παρέσυρε σε ένα μαγικό ταξίδι στην μελέτη του κειμένου. Οι Ατρείδες είχαν μπει για τα καλά στη ζωή μου. Το 1997 αποπειράθηκα μια πρώτη αφήγηση του μύθου των Ατρειδών πάλι με το Θέατρο της Άνοιξης. Αντιπροσωπεύσαμε την Ελλάδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου στο Κάιρο και ανάμεσα σε 43 χώρες, αποσπάσαμε από την διεθνή κριτική επιτροπή το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας (Χρυσάνθη Δούζη), ενώ είχαμε υποψηφιότητες για το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας και καλύτερης παράστασης. Από την επιτροπή κριτικών της Αιγύπτου αποσπάσαμε το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας (Χρυσάνθη Δούζη), βραβείο καλύτερης μουσικής (Λευτέρης Γρηγορίου), Βραβείο καλύτερης παράστασης και βραβείο σκηνοθεσίας.
Την επόμενη χρονιά πραγματοποιήσαμε μεγάλη περιοδεία στην Ρωσία και Ουκρανία. Στην Ουκρανία παίξαμε στο θέατρο της Μαριούπολης. Πέρυσι είδα στις εφημερίδες και στην τηλεόραση το θέατρο βομβαρδισμένο από τους Ρώσους. Σοκαρίστηκα. Μαζί με τις απίστευτες εικόνες των νεκρών στους δρόμους, τα καραβάνια με τις μανάδες με τα μωρά στα χέρια, δεν ξεκολλούσε από τα μάτια μου και η εικόνα του ισοπεδωμένου θεάτρου. Τότε αποφάσισα να ξανακοιτάξω τους “Ατρείδες”. Και τότε αποφάσισα να επαναλάβω την ιδέα της παράστασης του μύθου των Ατρειδών. Αρκετά διαφορετική αυτή τη φορά και μπολιασμένη με τον στοχασμό του μεγάλου Γιάννη Ρίτσου έτσι όπως αφηγείται στιγμές της ιστορίας βασικών ηρώων από τον εμβληματικό μύθο.
-Πόσο δύσκολη ήταν η σύνθεση των κειμένων; Πού εστιάσατε τη ματιά σας;
-Θα έλεγα, χωρίς να κρύβει κάποια έπαρση αυτό, ότι είναι τόσο μεγάλη η ενασχόλησή μου με τον μύθο, αλλά και λόγω προηγούμενων σκηνοθεσιών μου σε τραγωδίες σχετικές με τον μύθο (Ηλέκτρα ξανά στην πολιτιστική Ολυμπιάδα, Ιφιγένεια εν Ταύροις στην Επίδαυρο με τον Θεατρικό οργανισμό Κύπρου) αλλά και λόγω της πρώτης παράστασης των ΑΤΡΕΙΔΩΝ, η σύνθεση των κειμένων δεν με δυσκόλεψε ιδιαιτέρως. Περισσότερη δυσκολία είχε το πάντρεμα Γιάννη Ρίτσου με τον Ευρυπίδη, τον Σοφοκλή και τον Αισχύλο, αλλά και εκεί τις λύσεις μου τις έδινε ο ίδιος ο ποιητής και η δική μου ταύτιση θα έλεγα με τον στοχασμό του.
-Πώς εντάξατε τα αποσπάσματα από την «Τέταρτη Διάσταση» του Γιάννη Ρίτσου;
-Δημιουργείται ένας διάλογος ανάμεσα στον Ρίτσο και τους αρχαίους ποιητές. Ένας διάλογος στοχαστικός που φέρει μια ιδιαίτερη πνευματικότητα. Οι μεγάλοι σύγχρονοι ποιητές μας (Ρίτσος, Ελύτης, Σεφέρης) συνομιλούν συνεχώς με το παρελθόν. Με τις ρίζες της γλώσσας μας, με την αρχαιότητα και την επίδραση της στην σημερινή Ελλάδα. Με τον ήλιο και το ανελέητο φως, με την θάλασσα και τα βουνά. Η ένταξη του Ρίτσου και των στίχων του ερχόταν με φυσικό τρόπο. Αισθανόμουν συνεχώς ότι το πάντρεμα αυτό δεν προέρχεται από εγκεφαλική επεξεργασία μόνο αλλά έπαιρνε τη θέση του σαν μια ανάγκη, για να ειπωθούν πράγματα που ίσως δεν έχουν ειπωθεί. Ο Ρίτσος ανανεώνει το ενδιαφέρον για μια διαφορετική ματιά πάνω στο μύθο. Ο Ρίτσος επαναπροσδιορίζει τον μύθο.
-Πόσο διαχρονικά είναι τα ζητήματα που θίγονται στις τραγωδίες που επιλέξατε;
-Μα ο απόλυτος και αέναος αγώνας ανάμεσα στη θηλυκή και την αρσενική δύναμη αλλά και η συνεχής διεκδίκηση και δίψα για εξουσία είναι ζητήματα που δεν τελειώνουν ποτέ. Επίσης, μην ξεχνάμε ότι ο αρχετυπικός μύθος των Ατρειδών εμπνέει ακόμα και τη σύγχρονη ψυχανάλυση. Επιβολή, θυσία, ευθύνη, εκδίκηση, απελπισία, λύτρωση, πάθος, πτώση είναι έννοιες που η διαχείρισή τους αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα για τον σύγχρονο άνθρωπο.
-Η παράσταση αποτελεί παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας. Πώς οραματίζεστε το μέλλον του ΔΗΠΕΘΕ; Τι σχεδιάζετε για το επόμενο διάστημα;
-Το όνειρο μου θα ήταν ένα ΔΗΠΕΘΕ με όσο το δυνατόν υψηλότερο επίπεδο παραστάσεων, με οικονομική δυνατότητα τέτοια ώστε να καταστεί ένα πολιτιστικό πολυδύναμο κέντρο που με άξονα το θέατρο να παρουσιάζει παράλληλες εκδηλώσεις και να προσφέρει δυνατές εμπειρίες στους θεατές. Επειδή όμως αυτό είναι κάτι που θα σας έλεγε κάθε καλλιτεχνικός διευθυντής θέλω απλώς να εκφράσω την ευχή για την αναβάθμιση των ΔΗΠΕΘΕ. Εάν δεν αναβαθμιστούν και αν δεν λυθούν ουσιαστικά και χρόνια προβλήματα ,τα ΔΗΠΕΘΕ θα σβήσουν.
Ταυτότητα παράστασης
Δραματουργική σύνθεση-Σκηνοθεσία: Γιάννης Μαργαρίτης, Μετάφραση : Κ.Χ Μύρης, Πρωτότυπη μουσική: Δημήτρης Οικονομάκης, Σκηνικό - Κοστούμια: Αλεξάνδρα Καψάλα.
Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Χρυσάνθη Δούζη, Ιοκάστη Αγαύη Παπανικολάου, Γιάννης Χαρκοφτάκης.
Χρήσιμα
Εισιτήρια: 10 € γενική είσοδος και 5 € μειωμένο ( φοιτητικά, μαθητικά, κάτοχοι κάρτας ανεργίας, κάρτας αναπηρίας) . Προπώληση: www.ticketservices.gr .
Η παράσταση ξεκίνησε την πορεία της από την Καλαμάτα, ενώ θα παρουσιαστεί σε ανοικτά θέατρα στην Πελοπόννησο και την Αττική. Στη Θεσσαλονίκη θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Νεάπολης-Συκεών «Μερκούρεια 2023».
