Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού γεννήθηκε η ιδέα για το νέο μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. ). Σε αυτό ένας ιός που λέγεται Κέρβερος αφήνει τους ανθρώπους χωρίς την ικανότητα ομιλίας και έπειτα τους στερούσε τη μνήμη. Η συγγραφέας με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της τη Δευτέρα 13/11/23 ώρα 6μμ στη Ζώγια (Αγγελάκη 23) μίλησε για το συγγραφικό της πόνημα, τονίζοντας ότι «Σε όλο το μυθιστόρημα το σκοτάδι αντιπαλεύει το φως μέσα και έξω από τους ανθρώπους».
Παράλληλα αναφέρθηκε στην λογοτεχνία και την σχέση της με την γραφή, λέγοντας πως από μικρή ήξερε ότι θα γίνει συγγραφέας. Απαντώντας σε ερώτησή μας για την φιλαναγνωσία σημείωσε ότι «το Κράτος θα πρέπει να προωθεί τον θεσμό αυτό περισσότερο, φέρνοντας συγγραφείς στα σχολεία που θα μιλούν για τα βιβλία τους ή δημιουργώντας λέσχες ανάγνωσης και στα σχολεία».
Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
-Στην Ελληνική μυθολογία, ο Κέρβερος αντιπροσωπεύει τον φύλακα του Άδη. Πώς επιλέξατε να ονομάσετε τον ιό που ταλαιπωρεί τους ήρωές σας με αυτό το όνομα;
-Ονόμασα τον ιό Κέρβερο ακριβώς επειδή ήταν ο φύλακας του Άδη, γιατί παραπέμπει στον θάνατο. Αυτός ο ιός που επινόησα που στερούσε τους ανθρώπους αρχικά από την ομιλία και μετά από την μνήμη σήμαινε πρώτα τον θάνατο και την απώλεια της προσωπικότητας αφού χωρίς λόγο και χωρίς μνήμη χάνουμε την ταυτότητά μας και μετά επερχόταν και ο βιολογικός θάνατος. Όπως ο Κέρβερος είχε τρία κεφάλια, τρία ήταν και τα στάδια αυτού του ιού, απώλεια ομιλίας, απώλεια μνήμης, θάνατος.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Η ιδέα γεννήθηκε μέσα στην πανδημία του covid, απλώς επειδή δεν πιστεύω ότι η λογοτεχνία πρέπει να αναπαράγει την καθημερινότητα, έπλεξα τον μύθο του μυθιστορήματός μου μέσα σε ένα άλλο σκηνικό παντελούς ερήμωσης του πλανήτη όπου υπάρχουν κάποιες μόνο ομάδες επιζώντων, κάποιοι προσπαθούν να οργανώσουν μία κοινοβιακή ζωή μέσα σε ένα μοναστήρι, όπου δημιουργούνται και διάφορες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα τους και σε ένα υπόγειο εργαστήρι όπου μία ομάδα επιστημόνων προσπαθεί να κατασκευάσει το αντίδοτο του ιού.
-Όταν υπάρχει ο κίνδυνος της επιβίωσης πόσο αλλάζει ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου;
-Κάποια στοιχεία παραμένουν αναλλοίωτα όπως η ανάγκη να ερωτευτούμε ή να αγγίξουμε ο ένας τον άλλο, αλλά πολλές φορές ξεπηδούν από μέσα μας όλα τα ζωώδη μας ένστικτα, ξυπνά το φως της αλληλεγγύης και της αδελφοσύνης αλλά και το σκοτάδι της ανάγκης του ελέγχου των άλλων, συχνά η βαναυσότητα και η κτηνωδία. Σε όλο το μυθιστόρημα το σκοτάδι αντιπαλεύει το φως μέσα και έξω από τους ανθρώπους.
-Έχετε γράψει μυθιστορήματα, ποίηση και θεατρικά έργα. Ποια μορφή αγαπάτε περισσότερο; Τι σας γοητεύει στην καθεμία;
-Είμαι ταγμένη στην ποίηση όμως με γοητεύει και το θέατρο όπου η γραφή ζωντανεύει πάνω στην σκηνή και οι χαρακτήρες γίνονται πιο πραγματικοί και τα τελευταία χρόνια έχω ανακαλύψει την σαγήνη του να χορεύεις βαλς με τους ήρωες ενός μυθιστορήματος. Όταν έγραφα για παράδειγμα αυτό το μυθιστόρημα ήμουν κι εγώ η ίδια εγκλωβισμένη στο μοναστήρι, ανακατευόμουν ενεργά στην ζωή των χαρακτήρων μου, έκλαιγα, φοβόμουν, χαιρόμουν έτσι που η φανταστική ζωή έμοιαζε πιο αληθινή από την πραγματική. Η ποίηση πάλι είναι ιερή στιγμή μυσταγωγίας και δεν συγκρίνεται νομίζω με κανένα άλλο είδος λόγου.
-Πότε, πού και πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το βιβλίο;
-Από το Δημοτικό ακόμα ήξερα ότι ήθελα να γίνω συγγραφέας. Παρόλο που φαινομενικά η ζωή μου κάποια στιγμή έπαιρνε άλλη τροπή, σπούδασα Νομική, δούλεψα για κάποια χρόνια στον τραπεζικό τομέα, ποτέ δεν εγκατέλειψα αυτό μου το όνειρο και το ακολουθώ πιστά χρόνια τώρα. Νομίζω ότι δεν διαλέγουμε την γραφή, αυτή μας διαλέγει. Και βέβαια η ενασχόλησή μου με το βιβλίο είναι διττή αφού διαβάζω ασταμάτητα από παιδί.
-Ποιες θεωρείτε πως είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις για έναν συγγραφέα σήμερα; Και πώς μπορεί η πολιτεία, οι επαγγελματίες του κλάδου, να κάνουν τον αναγνώστη να διαβάζει περισσότερο;
-Η μία πρόκληση είναι να μην απομονωθεί στον χρυσελεφάντινο πύργο του και να αγνοήσει όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω του, να μην αποκοπεί ναρκισσιστικά δηλαδή από τον κοινωνικό του περίγυρο. Η δεύτερη πρόκληση είναι να προσπαθεί από συλλογή σε συλλογή και από μυθιστόρημα σε μυθιστόρημα να διατηρήσει μία ποιότητα στην γραφή του και να μπορεί να αντιληφθεί πότε ένα έργο του δεν είναι αρκετά καλό ώστε να εκδοθεί. Νομίζω ότι το να μαθαίνει κανείς να διαβάζει λογοτεχνία έχει να κάνει με την εκπαίδευση που παίρνει στα παιδικά του χρόνια. Νομίζω όμως ότι και το Κράτος θα πρέπει να προωθεί τον θεσμό της φιλαναγνωσίας περισσότερο, φέρνοντας συγγραφείς στα σχολεία που θα μιλούν για τα βιβλία τους ή δημιουργώντας λέσχες ανάγνωσης και στα σχολεία.
-Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Διαβάζω τα ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ του Μάρκου Αυρήλιου, ένα είδος πνευματικού ευαγγελίου και οδηγού ζωής γραμμένου πριν δέκα οκτώ αιώνες από τον πολεμιστή αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο που μας διδάσκει ότι οι πιο σημαντικές μάχες δίνονται μέσα μας. Μας συστήνει να στραφούμε στον εαυτό μας, στο αγρίδιο εαυτού όπως το ονομάζει, έναν μικρό κήπο δηλαδή που πρέπει να καλλιεργούμε με φροντίδα και αγάπη. Στα εδάφια του μας θυμίζει πόσο πρόσκαιρη είναι η ζωή, πόσο μικροί και ασήμαντοι είμαστε μπροστά στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος και πόσο μάταιη είναι κάθε προσδοκία υστεροφημίας. Νομίζω ότι μου χαρίζει μία γαλήνη και μία άλλη οπτική γωνία στις καταστάσεις που ζούμε.
