Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Να διαχειριστούν ευαίσθητα θέματα βοηθάει τα παιδιά η νέα παιδική σειρά βιβλίων «Σε καταλαβαίνω». Η συγγραφέας Τζένη Κουτσοδημητροπούλου στο βιβλίο της «Ο Βίνσεντ διώχνει τα σύννεφα», που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2023, και εντάσσεται σε αυτή την σειρά, μιλά με τρυφερότητα για τη ΔΕΠΥ – Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας.
«Είναι δύσκολο να ξεκινήσει κανείς μια συζήτηση με ένα μικρό παιδί για ένα ευαίσθητο θέμα, όταν το παιδί δεν έχει ακόμη πρότερη σχετική εμπειρία διαχείρισης, και θεωρεί ως παντοτινά τα μέχρι εκείνη τη στιγμή δεδομένα. Ένα βιβλίο αυτής της σειράς είναι ίσως ο ιδανικός τρόπος για να πυροδοτήσουμε μια διαδικασία συζήτησης, εκδήλωσης και διαχείρισης των συναισθημάτων των παιδιών», ανέφερε η συγγραφέας σε συνέντευξή της στο TyposThes με αφορμή την διαδραστική και βιωματική παρουσίαση βιβλίων της σε δύο βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 19/1 και το Σάββατο 20/1/24*. Παράλληλα μίλησε για την σειρά βιβλίων της με τίτλο « Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας», μέσω της οποίας οι μικροί αναγνώστες έρχονται πιο κοντά με μακρινές χώρες , ενώ εξήγησε γιατί τα παιδιά είναι απαιτητικοί αναγνώστες. Αναφέρθηκε στους δικούς της αγαπημένους συγγραφείς και λογοτεχνικούς ήρωες και εξέφρασε την ευχή να προσπαθήσουμε να βάλουμε το βιβλίο στη ζωή μας.
-Πόσο δύσκολο είναι να πλάσει κανείς μια ιστορία που να θίγει ευαίσθητα θέματα;
-Κάθε ιστορία που θίγει ευαίσθητα θέματα και απευθύνεται σε παιδιά έχει τις ιδιαίτερες δυσκολίες της. Στη σειρά βιβλίων των εκδόσεων Διόπτρα «Σε καταλαβαίνω» βασική προϋπόθεση ήταν να μην κρύψω την ουσία του κάθε προβλήματος αφενός, και αφετέρου να επιλέξω έναν ήπιο για τις παιδικές ψυχές τρόπο ενημέρωσης και προετοιμασίας. Πριν από κάθε «θέμα» ψάχνω και διαβάζω πολύ. Μιλώ εξαντλητικά με ψυχολόγους, αλλά και γονείς που βίωσαν κάποιο από τα θέματα και κλήθηκαν να διαχειριστούν την ενημέρωση αλλά και τις αντιδράσεις των παιδιών τους. Αυτό που προσπάθησα, πάνω απ’ όλα, ήταν να είμαι κοντά στην πραγματικότητα, προσεγγίζοντας όμως το κάθε θέμα με πολλή προσοχή, σεβασμό, ευαισθησία και αγάπη προς το παιδί-αναγνώστη.
-Πώς βοηθούν βιβλία όπως τα δικά σας τους γονείς και τα παιδιά; Και πώς στην ευαισθητοποίηση για διαταραχές, όπως π.χ. η ΔΕΠΥ;
-Όσο κι αν θέλουμε να «προστατεύσουμε» τα παιδιά μας από όλα τα απρόοπτα συμβάντα και τα δύσκολα ζητήματα που προκύπτουν στην καθημερινότητά τους, αυτά είναι μέρος της ζωής τους και αργά ή γρήγορα θα κληθούν να τα αντιμετωπίσουν. Είναι όμως δύσκολο να ξεκινήσει κανείς μια συζήτηση με ένα μικρό παιδί για ένα ευαίσθητο θέμα, όταν το παιδί δεν έχει ακόμη πρότερη σχετική εμπειρία διαχείρισης, και θεωρεί ως παντοτινά τα μέχρι εκείνη τη στιγμή δεδομένα. Ένα βιβλίο αυτής της σειράς είναι ίσως ο ιδανικός τρόπος για να πυροδοτήσουμε μια διαδικασία συζήτησης, εκδήλωσης και διαχείρισης των συναισθημάτων των παιδιών. Οι εικόνες, οι χαρακτήρες και οι ιδέες που δημιουργούνται από ένα βιβλίο δίνουν στα μικρά παιδιά μια διέξοδο –και το λεξιλόγιο– για να αναλύσουν έστω και «σκληρά» θέματα στην ασφαλή αγκαλιά του σπιτιού τους και να μοιραστούν πραγματικές ανησυχίες.
Η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) είναι από τις πιο συχνές νευροαναπτυξιακές διαταραχές που μπορούμε να συναντήσουμε σε μικρά παιδιά. Το βιβλίο Ο Βίνσεντ διώχνει τα σύννεφα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, βοηθάει κάθε μικρό αναγνώστη να καταλάβει τι του συμβαίνει και να διώξει μακριά και για πάντα τα σύννεφα που συχνά τον περιβάλλουν. Μετά από εξαντλητική έρευνα και εποικοδομητικές συμβουλές από τη δόκτορα Εύα Βακιρτζή, Ειδική Παιδαγωγό – Θεραπεύτρια, ο Βίνσεντ, μαζί με τη φίλη του τη Φράνσις, βάζουν τα θέλω και τα πρέπει τους σε μια σειρά και οργανώνουν τις ιδέες του, συνεπώς και τον χρόνο τους, διασκεδάζοντας.
-Παράλληλα, στη σειρά βιβλίων στην οποία είστε υπεύθυνη Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας, οι μικροί αναγνώστες έρχονται πιο κοντά με μακρινές χώρες. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα; Και τι σας λένε τα παιδιά για αυτά τα βιβλία;
-Η Λύντη Γαλάτη (υπεύθυνη παιδικού βιβλίου των εκδόσεων Διόπτρα) είχε μια ιδέα και τη μοιράστηκε μαζί μου. Για καιρό, λοιπόν, ανταλλάσσαμε ιδέες. Γράφαμε, σβήναμε, κάναμε αλλαγές, μέχρι που καταλήξαμε σε ένα σχεδιάγραμμα της σειράς. Έπειτα, επιλέξαμε μια ομάδα συγγραφέων και ξεκίνησαν οι ομαδικές συναντήσεις, άλλοτε διά ζώσης, άλλοτε πάλι διαδικτυακά, μέχρι να βρούμε την τελική μορφή της σειράς. Με έξι συγγραφείς σε ένα «δωμάτιο», μπορείτε να φανταστείτε πόσες ιδέες έπεσαν στο τραπέζι… Θυμάμαι την όλη διαδικασία με πολλή αγάπη. Δουλέψαμε σκληρά, με ενθουσιασμό και με κοινό στόχο. Και πάνω απ’ όλα περάσαμε όμορφα. Διασκεδάσαμε την κάθε στιγμή.
Τα πρώτα δύο βιβλία της σειράς κυκλοφόρησαν τον Νοέμβριο του 2022. Μετά από έναν χρόνο κυκλοφορίας έχουμε λάβει εξαιρετικό feedback. Έχω επισκεφθεί πολλά σχολεία σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και αυτό που εισπράττω μου δίνει μεγάλη χαρά. Τα παιδιά μιλούν με ενθουσιασμό και χαρά, και με μεγάλη ανυπομονησία αναμένουν τον επόμενο τίτλο της σειράς.
-Τα παιδιά είναι όντως οι πιο απαιτητικοί αναγνώστες; Και αν ναι, γιατί συμβαίνει αυτό;
-Τα παιδιά είναι απαιτητικοί αναγνώστες επειδή από τη φύση τους είναι γεμάτα περιέργεια και ενθουσιασμό. Λαχταρούν ιστορίες που θα αιχμαλωτίσουν τη φαντασία τους, με ζωντανούς χαρακτήρες και συναρπαστικές περιπέτειες. Εύκολα μπορούν να πλήξουν, ειδικά αν μια ιστορία δεν τους κρατάει το ενδιαφέρον ή αν τη βρουν προβλέψιμη. Έτσι, όσο εύκολα θα εκφράσουν τον ενθουσιασμό τους για ένα βιβλίο, τόσο εύκολα θα το απορρίψουν, αν το βαρεθούν. Δεν θα φιλτράρουν την άποψή τους και δεν θα διστάσουν να την εκφράσουν. Θα είναι αφοπλιστικά ειλικρινή.
-Πόσο κοντά είναι τα παιδιά στη λογοτεχνία;
-Εκτιμώ ότι δεν είναι τόσο κοντά όσο θα θέλαμε και όσο θα έπρεπε. Παρά το ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που κοπιάζουν πάνω σε αυτό το θέμα, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. Τα παιδιά διαβάζουν πολύ λιγότερο από άλλες χώρες. Το πρόβλημα είναι γενικότερο και παλαιότερο. Το βιβλίο, γενικά, δεν υπάρχει επί της ουσίας στην καθημερινότητα του Έλληνα, στην κουλτούρα του θα έλεγα, κάτι που επηρεάζει με τη σειρά του και το παιδικό βιβλίο.
Στις μέρες μας όμως, παρά τις σημαντικές δυσκολίες που όλοι αντιμετωπίζουμε, ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί γονείς και εκπαιδευτικοί που αγαπούν το βιβλίο και το έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους. Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε το βιβλίο στη ζωή μας, να το κάνουμε προέκταση του χεριού μας. Να το προτιμήσουμε για δώρο, ειδικά όταν προορίζεται για παιδιά. Αναγκαία η ηλεκτρονική ενημέρωση που μας κατακλύζει, αλλά ανεκτίμητη η συμβολή του καλού βιβλίου στο να αναδεικνύονται αξίες και να χτίζονται υγιείς και συγκροτημένοι χαρακτήρες.
-Ποιος ο δικός σας αγαπημένος συγγραφέας και λογοτεχνικός ήρωας;
-Είχα και έχω πολλούς. Θα αναφέρω τους πρώτους αγαπημένους. Tην Enid Blyton, Emily Bronte, Mem Fox, Roald Dahl, Άλκη Ζέη, Ζωρζ Σαρή και η λίστα συνεχίζεται…
Ο πρώτος λογοτεχνικός ήρωας που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο μοναδικός Μικρός Νικόλας των René Goscinny και Jean-Jacques Sempé. Λάτρεψα τις σκανταλιές, την αφέλεια και την αθωότητά του. Οι «συνομωσίες», οι περιπέτειες με τους φίλους του και η σχέση με την οικογένειά του συχνά με συντρόφευαν. Ήταν ο αγαπημένος μου, κομμάτι της καθημερινότητάς μου.
-Τι θα ετοιμάσετε για τις παρουσιάσεις σας στη Θεσσαλονίκη;
-Θα βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη για δύο μέρες μόνο. Παρ’ όλα αυτά, θα καταφέρω να επισκεφθώ δύο σχολεία και δύο βιβλιοπωλεία της περιοχής. Μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν διαδραστικές αφηγήσεις, δράσεις, παιχνίδια και πολλές εκπλήξεις για τους μικρούς μας φίλους. Ανυπομονώ!
Χρήσιμα
-Την Παρασκευή 19/01 στις 18:00 η συγγραφέας θα παρουσιάσει το πρώτο βιβλίο της παιδικής σειράς «Οι Κατάσκοποι της Γεωγραφίας» με τίτλο Ένας σαμουράι, ένα σπαθί και το κεράσι της ζωής στον χώρο του βιβλιοπωλείου Books & Toys στον Εύοσμο. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από το βιβλιοπωλείο Books & Toys και το Κέντρο Ξένων Γλωσσών και Πληροφορικής gen!us.
-Το Σάββατο 20/01 στις 12:00 η συγγραφέας θα παρουσιάσει το νέο βιβλίο της παιδικής σειράς «Σε καταλαβαίνω» με τίτλο Ο Βίνσεντ διώχνει τα σύννεφα με τη συμμετοχή της Α’ τάξης Δημοτικού των Εκπαιδευτηρίων Μαντουλίδη. Η εκδήλωση διοργανώνεται από το βιβλιοπωλείο Κωνσταντινίδης Book & Style και θα πραγματοποιηθεί στον χώρο του βιβλιοπωλείου, Μητροπόλεως 92.
Τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.
