Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Μια παρέα νέων φτιάχνει τη ροκ μπάντα Athens Pistols. Η μουσική, τα πάρτι, αλλά και τα όσα συμβαίνουν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 θα τους απασχολήσουν σε αυτό το ταξίδι ενηλικίωσης. «Ήταν μια εποχή που την έχω ζήσει. Υπήρχε περιορισμένη πληροφόρηση, και έτσι καθετί απαγορευμένο ήταν ελκυστικό. Η ροκ πήγαινε μαζί με τις αριστερές ιδέες, τις φοιτητικές κινητοποιήσεις, την πρωτοποριακή τέχνη. Οι ήρωές μου διαμορφώνονται σε ένα κλίμα διαρκούς αναζήτησης», ανέφερε στο «ΤyposThes» ο συγγραφέας Γιάννης Ν. Μπασκόζος με αφορμή την σημερινή παρουσίαση του νέου του βιβλίου με τίτλο Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» (εκδ. Μεταίχμιο) σήμερα Σάββατο 27/1/24 στις 7μμ στον Πολυχώρο «Το πικάπ» (Ολύμπου 57).
Ο ίδιος είπε πως δεν νιώθει νοσταλγία για εκείνη την εποχή και ότι τον απασχολούν περισσότερο τα σημερινά και τα μελλούμενα. Σχετικά με την γενιά του Πολυτεχνείου σχολίασε πως «ήταν μια κερδισμένη γενιά». «Κέρδισε τη δημοκρατία, την ελευθερία της γνώμης, την απεριόριστη επαφή με νέες ιδέες, καινούργιες τέχνες, δημιουργικούς προβληματισμούς, πράγματα που η δικτατορία απαγόρευε», σημείωσε χαρακτηριστικά. Τέλος μιλώντας για τη νέα γενιά δήλωσε πως «σήμερα τα παλαιότερα κοινωνικά κινήματα (οικολογίας, εργατικά, φεμινιστικά, καλλιτεχνικά, νεολαίας) είναι αποδυναμωμένα», «λείπουν οι μεγάλες ιδέες» και έχει δοθεί ώθηση «στην ατομική πορεία, σε μια αναδίπλωση εις εαυτόν».
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Είχα ένα διήγημα σε προηγούμενο βιβλίο μου με πρωταγωνιστές τα μέλη και τους φίλους ενός συγκροτήματος με τον επινοημένο τίτλο «Athens Pistols». Παιδιά με όρεξη να ανακαλύψουν τη ζωή και την τέχνη με εκείνη την αθωότητα της νεότητας. Ένα δεύτερο διήγημα με τους ίδιους πρωταγωνιστές μού έδωσε την ιδέα να μιλήσω πιο εκτεταμένα για μια εποχή που έκρυβε πολλές προσδοκίες.
-Η μουσική έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Τι θυμάστε από τη μουσική σκηνή και τα συγκροτήματα της εποχής; Πόσο διαμορφώνουν τους χαρακτήρες των ηρώων σας;
-Ήταν μια εποχή που την έχω ζήσει. Υπήρχε περιορισμένη πληροφόρηση, και έτσι καθετί απαγορευμένο ήταν ελκυστικό. Η ροκ πήγαινε μαζί με τις αριστερές ιδέες, τις φοιτητικές κινητοποιήσεις, την πρωτοποριακή τέχνη. Οι ήρωες της «Μπαλάντας…» διαμορφώνονται σε ένα κλίμα διαρκούς αναζήτησης. «Βουτάνε» σε όλα αυτά με διάθεση να ανακαλύψουν αυτό που έρχεται και αυτό που τους στερούν.
-Νιώθετε νοσταλγία για εκείνη την εποχή;
-Να σας πω, ποτέ δεν νοσταλγώ τα προηγούμενα χρόνια, πιο πολύ με απασχολούν τα σημερινά και τα μελλούμενα. Νιώθω όμως μια αγάπη για εκείνα τα χρόνια της αθωότητας, της νεανικής τρέλας, της προσδοκίας για «κάτι άλλο» που δεν ξέραμε τι ακριβώς μορφή θα είχε αυτό.
-Η νιότη έχει τη δύναμη και μερικές φορές την άγνοια και την αφέλεια. Πώς οι ήρωές σας ενηλικιώνονται; Και πόσο τους επηρεάζουν οι πολιτικές εξελίξεις;
-Οι ήρωες του βιβλίου συμμετέχουν στις αντιδικτατορικές εκδηλώσεις με το ίδιο πάθος που χορεύουν σε μια ντισκοτέκ, ενθουσιάζονται με μια ροκ βραδιά στον Σαββόπουλο και παθιάζονται για απαγορευμένα βιβλία. Ζουν μέσα στις πολιτικές εξελίξεις της εποχής, δεν είναι πρωταγωνιστές αλλά ούτε και αδιάφοροι. Έχουν τη σφραγίδα της νεότητας, κάθε μέρα είναι γι’ αυτούς μια καινούργια ανακάλυψη, μια νέα αρχή. Αν υπήρχε μια συνέχεια του μυθιστορήματος, πολλοί από αυτούς θα οργανώνονταν στις πολιτικές νεολαίες της μεταπολιτευτικής εποχής. Φυσικά η ζωή τους αλλάζει. Προσγειώνονται στο σύστημα επιβίωσης. Αλλά όπως θα διαβάσετε στο βιβλίο κρατάνε άσβηστη τη φλόγα εκείνης της εποχής, τη φιλία και την αγάπη που τους συνέδεε.
-Τι αφήνει στους ήρωες η βιωματική εμπειρία των γεγονότων του Πολυτεχνείου;
-Συνειδητοποιούν άλλοι λίγο και άλλοι πολύ ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, ότι ως ενήλικες θα ζήσουν μια άλλη εποχή. Μια εποχή αναταράξεων, πολλαπλών πληροφοριών, καινούργιων ερεθισμάτων. Ραγίζει κάπως η αθωότητά τους. Αλλά δεν μπορούν να προβλέψουν, απλώς ζουν το δικό τους «σήμερα».
-Πώς η γενιά εκείνη διαψεύστηκε αργότερα στις προσδοκίες και στα όνειρά της;
-Κοιτάξτε αυτό είναι θέμα οπτικής. Κατά τη γνώμη μου η γενιά της μεταπολίτευσης μεγάλωσε σε μια πιο πλούσια σε ιδέες εποχή. Κέρδισε τη δημοκρατία, την ελευθερία της γνώμης, την απεριόριστη επαφή με νέες ιδέες, καινούργιες τέχνες, δημιουργικούς προβληματισμούς, πράγματα που η δικτατορία απαγόρευε. Δεν πιστεύω στη θεωρία ότι η γενιά του Πολυτεχνείου ήταν μια χαμένη γενιά. Πενήντα χρόνια μετά αν κοιτάξεις πίσω, θα δεις ότι ήταν μια κερδισμένη γενιά, σκεφτείτε τον πλούτο των μεταπολιτευτικών ιδεών, πολιτισμικών εμπειριών και κυρίως τη δυνατότητα της ελευθερίας των φρονημάτων και της προσωπικής γνώμης.
-Πόσο διαφορετικοί είναι οι σημερινοί φοιτητές με την εποχή που ήσασταν εσείς φοιτητής; Είναι πολιτικοποιημένοι; Νοιάζονται για τα κοινά;
-Οι νέοι σε κάθε εποχή δίνουν ένα διαφορετικό στίγμα. Αν ξέρω καλά και σήμερα αρκετοί νέοι είναι πολιτικοποιημένοι, ίσως με έναν διαφορετικό τρόπο, αναζητούν το νέο, το κάτι «άλλο». Φυσικά επηρεάζονται από το γενικότερο κλίμα. Παρατηρώ ότι σήμερα τα παλαιότερα κοινωνικά κινήματα (οικολογίας, εργατικά, φεμινιστικά, καλλιτεχνικά, νεολαίας) είναι αποδυναμωμένα, αν εξαιρέσεις αυτά του δικαιωματισμού και της προσωπικής ταυτότητας. Η κρίση και οι μετέπειτα περιορισμοί λόγω κόβιντ έδωσαν ώθηση στην ατομική πορεία, σε μια αναδίπλωση εις εαυτόν. Ίσως λείπουν οι μεγάλες ιδέες, ίσως αυτοί που θα τις επεξεργαστούν και θα τις διαδώσουν.
-Τι διαβάζετε αυτό το διάστημα;
-Διαβάζω κυρίως πρωτοεμφανιζόμενους πεζογράφους. Ως μέλος της επιτροπής των Βραβείων του Αναγνώστη προετοιμαζόμαστε για τα βραβεία του περιοδικού που θα ανακοινωθούν στις αρχές Ιουνίου 2024.
*Ο συγγραφέας στην παρουσίαση θα συνομιλήσει με τον συγγραφέα και Καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Νικόλα Σεβαστάκη.
Θα απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του.
Η εκδήλωση γίνεται με τη συνεργασία του βιβλιοπωλείου Κωνσταντινίδης.
