ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 03/11/2024 09:45

Γιάννης Χαρίσης: «Στο “Δον Κάρλος” θίγεται η μάχη ανάμεσα στο παλιό και το νέο»

Ο ηθοποιός μίλησε για τη νέα παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος που θα κάνει πρεμιέρα στις 9/11

*Της Λεμονιάς Βασβάνη | Από την έντυπη έκδοση "Τύπος Θεσσαλονίκης"

Τι βαραίνει την καρδιά του Δον Κάρλος και αποφεύγει τον πατέρα του Βασιλιά Φίλιππο Β' της Ισπανίας; Ποιο είναι αυτό το μυστικό που τα άγρυπνα μάτια της Αυλής δυσκολεύονται να αποκαλύψουν;

Θα το μάθουμε επί σκηνής από το Σάββατο 9 Νοεμβρίου όπου στις 20.30 θα ανέβει στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών ο «Δον Κάρλος» του Φρίντριχ Σίλλερ, του μεγάλου ρομαντικού ποιητή της γερμανικής λογοτεχνίας.

Αυτή η δουλειά αποτελεί το τελευταίο μέρος της σκηνοθετικής τετραλογίας, του Γιάννη Χουβαρδά με την οποία ο ίδιος ολοκληρώνει την προσωπική του διερεύνηση πάνω στη σχέση θεάτρου και κινηματογράφου, που οργανώνεται γύρω από μια κεντρική θεματολογία, η οποία εστιάζει στην ηθική και πνευματική εξόντωση του ανθρώπου, μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία -παντελώς διεφθαρμένη από την εξουσία και το χρήμα- που αδυνατεί να βρει την ισορροπία και το μέτρο. Παράλληλα είναι και η πρώτη νέα παραγωγή του ΚΘΒΕ για τη νέα σαιζόν!

«Ο Δον Κάρλος αποτελεί ένα κορυφαίο κομψοτέχνημα της παγκόσμιας δραματουργίας. Νεανικό αλλά και ώριμο, ενθουσιώδες αλλά και πυκνό σε νοήματα, δραματουργικά πολυσύνθετο αλλά και θεατρικά απολαυστικό, κλασικό αλλά και σύγχρονο, προσφέρει σε όποιον καλλιτέχνη καταπιαστεί μαζί του τεράστια ανταπόδοση. Και ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τον θεατή.

Ένα έργο που στην πλήρη του ανάπτυξη διαρκεί πάνω από πέντε ώρες, με δεκάδες δραματικά πρόσωπα, δαιδαλώδη εξέλιξη και άπειρες ανατροπές, με πολύπλοκο ιστορικό υπόβαθρο και διπλοκεντημένη γλώσσα, ένα δράμα που μπορεί να χαρακτηριστεί ταυτόχρονα ερωτικό, πολιτικό, ποιητικό, φιλοσοφικό, υπαρξιακό (για να αναφέρω μερικά μόνο από τα πολλά λογοτεχνικά είδη που το απαρτίζουν), στην παράστασή μας συμπυκνώνεται σε καθαρή διάρκεια 130 λεπτών», αναφέρει ο κ. Χουβαρδάς στο σκηνοθετικό του σημείωμα, ενώ ο ίδιος υπογράφει και τη διασκευή, δραματουργική & σκηνική επεξεργασία μετάφρασης της πολυαναμενόμενης αυτής παραγωγής του ΚΘΒΕ.

«Ο κ. Χουβαρδάς στη σκηνοθεσία και ο κ. Δεπάστας στη μετάφραση κατάφεραν να συμπτύξουν το έργο από τη μεγάλη του διάρκεια και να το φέρουν σε παραστάσιμη διάρκεια. Ο Δον Κάρλος είναι ένα έργο που μπορεί στη χώρα μας να μην ανεβαίνει συχνά, όμως αυτό δεν συμβαίνει έξω. Στον γερμανόφωνο κόσμο είναι ένα έργο που παρουσιάζεται πολύ! Πρόκειται για ένα σπουδαίο κείμενο. Με καταιγιστικές σκηνές και πολύπλοκη δραματουργία. Είναι τόσο φρέσκο που αυτό το καθιστά διαχρονικό», ανέφερε σε τηλεφωνική μας συνομιλία ο ηθοποιός Γιάννης Χαρίσης.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως ο Σίλλερ έγραψε το κείμενο ενώ ήταν μόλις 23 ετών και, παρά την νεαρό της ηλικίας, καταφέρνει «να αποτυπώσει την αντίθεση ανάμεσα στην απολυταρχία με την ελεύθερη σκέψη, στον αυταρχισμό με την ανυπακοή, στον ιδεαλισμό με την πραγματικότητα. Όλα αυτά είναι τόσο παρόντα και στην εποχή μας. Θίγει ζητήματα πολιτικά, φιλοσοφικά και υπαρξιακά και μας θυμίζει Σαίξπηρ».

Μιλώντας για τον ρόλο του Βασιλιά Φιλίππου του Β΄της Ισπανίας που υποδύεται, ανέφερε πως «είναι σκληρός και όποιον διαφωνεί μαζί του τον βάζει στην πυρρά. Το έργο αναφέρεται στην ισπανική αυτοκρατορία 16ου αιώνα που υπάρχει απολυταρχικό καθεστώς. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπάρχει και ο πρίγκιπας, γιός του Φιλίππου που μόλις έχει έρθει από τις σπουδές του και θέλει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του, όμως ευνουχίζεται από τον πατέρα του γιατί εκείνος τον θεωρεί παιδαρέλι. Μάλιστα και από ιστορικές πηγές αναφέρεται πως ο Δον Κάρλος είχε θέματα νευροψυχολογίας και ήταν ένα πλάσμα ατίθασο με εντάσεις.

Ο πυρήνας λοιπόν του έργου είναι η σχέση πατέρα και γιού. Το παλιό με το καινούριο. Η απολυταρχία με την ελεύθερη σκέψη και δράση. Ο ιδεαλισμός με την στείρα τάξη των πραγμάτων».

Σχετικά με το κινηματογραφικό στοιχείο της παράστασης σχολίασε πως αφορά στην οπτική του σκηνοθέτη στον Φίλιππο. «Ο ήρωας που υποδύομαι έχει στήσει ένα μηχανισμό στο βασίλειο του παρακολούθησης των πάντων. Πάνω σε αυτή την οπτική έχει στηθεί ο τεχνολογικός εξοπλισμός που εξυπηρετεί αυτή με το σχόλιο πως όλα και όλοι παρακολουθούνται από τον βασιλιά και τους έμπιστους τους. Εξάλλου και σήμερα όλοι και όλα δεν παρακολουθούνται;», διερωτήθηκε ο ηθοποιός.

Τον ρωτήσαμε τι σημαίνει για αυτόν το θέατρο. «Είναι πλάκα, αγωνία, δυσκολία, χαρά, ευλογία, διαφυγή, όνειρο, μαγεία!», μας είπε για να προσθέσει πως το ΚΘΒΕ «είναι ένας οργανισμός που έχει αφήσει την σφραγίδα του στην πόλη μας».

Συντελεστές

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας, Διασκευή- Δραματουργική & Σκηνική επεξεργασία μετάφρασης -Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς, Σκηνικά: Nίκη Ψυχογιού, Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, Μουσική: Φώτης Σιώτας, Κίνηση- Χορογραφίες: Δημήτρης Σωτηρίου, Βίντεο Design: Παντελής Μάκκας, Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, Βοηθός Σκηνοθέτη Α΄: Σοφία Παπανικάνδρου, Βοηθός Σκηνοθέτη Β΄: Βίκυ Κίτσιου, Βοηθός Σκηνοθέτη Γ΄: Ιορδάνης Αϊβάζογλου, Βοηθός Σκηνογράφου & Ενδυματολόγου: Δανάη Πανά, Οργάνωση Παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη, Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud)
Παίζουν οι ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά):

Ιορδάνης Αϊβάζογλου (Δούκας Μεντίνα-Σιντόνια), Λουκία Βασιλείου (Βασίλισσα Ελισάβετ), Ζωή Ευθυμίου (Πριγκίπισσα Έμπολι, σε διπλή διανομή), Στέλιος Καλαϊτζής (Κόμης Λέρμα), Γιώργος Κολοβός (Μαρκήσιος Πόζα), Θάνος Κοντογιώργης (Ντομίνγκο), Βασίλης Μπεσίρης (Δούκας Φέρια), Μπέττυ Νικολέση (Μαρκησία Μοντεκάρ), Κώστας Σαντάς (Μέγας Ιεροεξεταστής), Θεοφανώ Τζαλαβρά (Πριγκίπισσα Έμπολι, σε διπλή διανομή ), Δημήτρης Τσιλινίκος (Δούκας Άλμπα), Χάρης Φραγκούλης (Δον Κάρλος, Διάδοχος του θρόνου), Ελίζα Χαραλαμπογιάννη (Λουίς Μερκάδο, ακόλουθος της Βασίλισσας), Γιάννης Χαρίσης (Φίλιππος Β΄)