Συνέντευξη στην Λεμονιά Βασβάνη
Διαδίκτυο, υπερκατανάλωση φαγητού, τζόγος, κάπνισμα. Είναι μερικές από τις εξαρτήσεις του σύγχρονου ανθρώπου. Σε αυτές θα αναφερθεί η Διδάκτωρ Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας και συγγραφέας Χριστίνα Σεραφείμ αύριο στις 18.00 στον Ιανό (Αριστοτέλους 7 ) στην παρουσίαση-συζήτηση με θέμα : «Εξαρτήσεις Σαλονιού» με αφορμή τα βιβλία: «Θεραπεύω τη σχέση μου με το φαγητό», «Καπνίζω και (δεν) θέλω να το κόψω», και «Γάμος για δύο».
«Είναι ανάγκη να ονομάσουμε τα πράγματα με το όνομά τους και έπειτα να προβούμε στην αντιμετώπιση», ανέφερε η συγγραφέας στο «ΤyposThes».
Πρόσθεσε πως «Ο εξαρτημένος από οτιδήποτε και αν είναι εξαρτημένος πρέπει να γίνει κάποια στιγμή κηδεμόνας του εαυτού του και να ωριμάσει».
Όσο για τα βιβλία της που σχετίζονται με την αυριανή συζήτηση η διδάσκουσα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης σχολίασε πως αυτά «βοηθάνε άμεσα στην επίλυση της εξάρτησης οποιασδήποτε φύσεως και αν είναι, μιας και υποστηρίζουν, ψυχαγωγούν και συντροφεύουν τον αναγνώστη στην πορεία του προς την ελευθερία».
- Ποιες είναι οι σημερινές εξαρτήσεις τους σαλονιού
-Στη γερμανική γλώσσα υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργήσεις νεολογισμούς ενώνοντας διάφορα ουσιαστικά μεταξύ τους. Οι έκφραση «εξαρτήσεις σαλονιού» στηρίζεται στην σύνθετη λέξη Salonsüchte που «σκαρφίστηκα» για να προσδιορίσω όλα αυτά τα συγκαλυμμένα πάθη που πάνω-κάτω όλοι μας έχουμε κοινά: το πολύ φαγητό, το πολύ διαδίκτυο, οι διάφορες εμμονές που κατά καιρούς μας κυριαρχούν, τα τυχερά παιχνίδια, το κάπνισμα, το ποτό και η κατάχρηση από τα φάρμακα, κυρίως τα αναλγητικά και ψυχοτρόπα.
-Πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε;
-Για να αντιμετωπίσω κάτι διεξοδικά θα πρέπει πρωτίστως να το εντοπίσω, να το προσδιορίσω, να το ονοματίσω, διότι αν βγει η λάθος διάγνωση, θα ακολουθήσει και μία λανθασμένη θεραπεία. Η λέξη «εξάρτηση» είναι μία λέξη εξόριστη θα έλεγα που δεν προτιμάμε να χρησιμοποιούμε και ιδίως όταν πρόκειται για κάτι που απασχολεί εμάς. Συνδέουμε συνειρμικά την εξάρτηση με κακόφημες γειτονιές και ανθρώπους «προβληματικούς» με ψυχολογικά θέματα και άσχημα παιδικά χρόνια. Για τον εαυτό μας και τα πάθη μας προτιμάμε εκφράσεις όπως «κακιά συνήθεια» και «αδυναμία». Πολλές φορές μάλιστα λέμε - διακατεχόμενοι από τη «διαταραχή της επεισοδιακής υπερφαγίας» - ότι απλά «μας αρέσουν πολύ τα γλυκά» ή «τα απαγορευμένα», τα «ανθυγιεινά». Παραβλέπουμε όμως ότι όταν πρόκειται για εξάρτηση είμαστε εξαναγκασμένοι να φάμε ολόκληρη την τούρτα, να αδειάσουμε ολόκληρο το σακουλάκι με τα πατατάκια και να συνεχίσουμε να τρώμε γλυκά και αλμυρά εναλλάξ μέχρι να εξασθενήσει η παρόρμηση που μας κατέλαβε - στην ουσία, μέχρι να αισθανθούμε το χαρακτηριστικό φούσκωμα στην κοιλιά μας ή ακόμα και μία τάση για εμετό. Κάτι παραπλήσιο συμβαίνει και με τα υπόλοιπα πάθη: διακόπτουμε την ενασχόλησή μας με το κινητό και τα «σόσιαλ» όταν μας πονάνε πια τα μάτια ή αισθανθούμε έντονη αποστροφή από τον τρόπο που περνάμε την ημέρα μας. Παίρνουμε τις μεγάλες υποσχέσεις ότι θα παρατήσουμε το στοίχημα και τα φρουτάκια που παίζουμε στο κινητό αφού τα χάσουμε για άλλη μία φορά όλα και ότι αφορά την κατάχρηση από τα ψυχοφάρμακα, προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας ότι δεν είμαστε εξαρτημένοι αλλά παίρνουμε τα ηρεμιστικά μονάχα σε αυτήν τη δύσκολη φάση που διανύουμε και μετά θα τα σταματήσουμε. Ισχυριζόμαστε ότι είναι ανάγκη και ότι δεν μπορούμε να κοιμηθούμε με άλλον τρόπο, και δικαιολογούμαστε και ψευδόμαστε και αποσιωπούμε και ούτε μας περνάει από τον νου να μετρήσουμε τις ποσότητες του καφέ που πίνουμε ημερησίως και που μας διαταράσσουν τον ύπνο και τον ξύπνιο μας. Είναι λοιπόν ανάγκη να ονομάσουμε τα πράγματα με το όνομά τους και έπειτα να προβούμε στην αντιμετώπιση.
-Ποια τα "όπλα" μας για μια ζωή χωρίς εξαρτήσεις;
-Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο ύλη - σώμα - είναι και πνεύμα, επομένως θα χρειαστεί να ενεργοποιήσω και να χρησιμοποιήσω την ψυχή μου, τον νου μου για να απεγκλωβιστώ από τα πάθη μου. Ακόμα και για να μην εμπλακώ στα καθημερινά πάθη από τα οποία διακατεχόμαστε, χρειάζεται να συγκεντρωθώ, να μάθω πώς δουλεύουν και να κάνω χρήση της διάκρισης. Να ευαισθητοποιηθώ και να αναγνωρίζω πότε χρησιμοποιώ κάτι προς όφελός μου ή προς ευχαρίστησή μου και πότε καταχρηστικά και ψυχαναγκαστικά. Βέβαια, σπάνια μπορεί κανείς να είναι τέλεια προετοιμασμένος και προπαρασκευασμένος, ώστε να μην δοκιμάσει το πρώτο του τσιγάρο, να μην κάνει υπερβολική χρήση του διαδικτύου, να μην αγοράζει πράγματα που δεν χρειάζεται και έπειτα να χρεώνεται, να μην πίνει αλκοόλ ή και καφέ περισσότερο απ’ ότι θα έπρεπε και να μην τρώει υπερβολικά… Είμαστε γεμάτοι πάθη που προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε, να ελέγξουμε, να τιθασεύσουμε και είναι όντως αναπόφευκτο να αποτρέψεις το λάθος, την υπερβολή, την αστοχία. Σημαντικό είναι να μπορούμε έγκαιρα να εντοπίσουμε τόσο το πάθος μας όσο και τους τρόπους απαλλαγής μας από αυτό και η τέλεια απαλλαγή πρέπει πάντοτε να είναι και πνευματική, ειδάλλως πρόκειται απλά για μία περιστασιακή αποχή. Πηγαίνουμε π.χ. στον διαιτολόγο και μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα που μας έχει δώσει με επιτυχία και εμείς «χάσουμε» κάποια περιττά κιλά, πέφτουμε ξανά «με τα μούτρα» σε ό,τι πρωτίστως στερηθήκαμε.
- Πώς βοηθά ένα βιβλίο στο να χτιστούν πιο ισχυροί χαρακτήρες;
-Στο βιβλίο μου «Θεραπεύω τη σχέση μου με το φαγητό» περιγράφω τον φαύλο κύκλο αυτόν στον οποίο έχουν μερίδιο ευθύνης και φταιξίματος και οι διαιτολόγοι και οι ψυχολόγοι, διότι συχνά δίχως να το θέλουν ανατροφοδοτούν την εξάρτηση παρέχοντας μία παροδική «ανακωχή». Ο εξαρτημένος από οτιδήποτε και αν είναι εξαρτημένος πρέπει να γίνει κάποια στιγμή κηδεμόνας του εαυτού του και να ωριμάσει. Ανατρέχοντας συνεχώς σε θεραπευτές μόνο και μόνο για να ελεγχθεί και να περιοριστεί το πρόβλημα αποτελεί μία οφθαλμαπάτη: ναι μεν μπορεί να έχει κάποια άμεσα επιθυμητά αποτελέσματα, δεν έχει όμως επαναδομηθεί αυτός που πάσχει ούτε και έχει μάθει πραγματικά να διακρίνει από τι αποτελείται ο φαύλος κύκλος και η εξάρτησή του ώστε να την δαμάσει, να την απομυθοποιήσει και να απεγκλωβιστεί. Στο νέο μου βιβλίο «Καπνίζω και (δεν) θέλω να το κόψω» ο καπνιστής παροτρύνεται να καπνίζει κατά όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης μέχρι να συνειδητοποιήσει και ψυχικά και σωματικά ότι δεν τον εμποδίζει πια τίποτα για να απελευθερωθεί. Τείνουμε να φοβόμαστε τα «στερητικά» όταν είμαστε εξαρτημένοι, η αλήθεια είναι όμως ότι το μαρτύριο δεν αποτελείται από κάποια επώδυνα σωματικά συμπτώματα, αλλά κυρίως από εμμονικές αδιέξοδες σκέψεις από τις οποίες γίνεται να λυτρωθούμε, αρκεί να το κάνουμε με τρόπο και όχι με κόπο. Η ανάγνωση είναι ένα πολύτιμο βοήθημα, το ίδιο και οι συνεδρίες που εδώ και χρόνια προσφέρω. Το κάθε βιβλίο που έχω γράψει έχει ως κοινό στοιχείο τον ανθρώπινο πόνο και το πάθος, ακόμα και την εξάρτηση από συγκεκριμένες συμπεριφορές και ανθρώπους και μάλιστα αυτή η μορφή σκλαβιάς είναι η πιο δύσκολη και η πιο συγκαλυμμένη. Δεν θα μας περνούσε τόσο εύκολα από το μυαλό να μιλήσουμε για «Συνεξάρτηση» ακόμα και αν δουλεύουμε στον τομέα της ψυχικής υγείας. Και όμως, συχνά, πίσω από τον αλκοολισμό, πίσω από τη βουλιμία, πίσω από την υπερ-ενασχόληση με το διαδίκτυο κρύβεται μία παθολογική σχέση με έναν στενό μας άνθρωπο. Τα βιβλία που έχω γράψει βοηθάνε άμεσα στην επίλυση της εξάρτησης οποιασδήποτε φύσεως και αν είναι, μιας και υποστηρίζουν, ψυχαγωγούν και συντροφεύουν τον αναγνώστη στην πορεία του προς την ελευθερία.
