Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Μια ιστορία αγάπης εν μέσω πολέμου και πολιτικών ταραχών εκτυλίσσεται στο νέο βιβλίο της Μαίρης Κόντζογλου με τίτλο «Τα Παλιά Ασήμια». Κεντρικοί ήρωες η Σεβαστή Χατζηαβράµογλου και ο Έλµερ Αλεξάντερ Κάρτερ. Η ανταλλαγή των πληθυσµών το 1924 θα τους χωρίσει για πάντα.
Ογδόντα χρόνια αργότερα, η Έλσα κάνει ένα ταξίδι στα προγονικά χώµατα, κουβαλώντας µαζί της το ηµερολόγιο της γιαγιάς Σεβαστής. Ο αµερικάνος φωτογράφος Άλεξ πηγαίνει στην Καππαδοκία να αναζητήσει τα χνάρια του καθηγητή Έλµερ Αλεξάντερ Κάρτερ.
Πρόκειται για το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με θέμα τις αλησμόνητες πατρίδες. Με αφορμή την παρουσίαση του πρώτου βιβλίου στην πόλη μας μιλήσαμε με τη συγγραφέα.
-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο;
-Από την πρώτη μου επίσκεψη στην Καππαδοκία γοητεύτηκα και από το μέρος και από τις ιστορίες των ανθρώπων του. Είναι ένας τόπος πολύ ιδιαίτερος και μεταφέρει την ενέργειά του. Και φυσικά υπήρχε και το θέμα της ανταλλαγής πληθυσμών.
Είχα κάποιες βασικές γνώσεις πάνω σε αυτό, όμως ερευνώντας το περαιτέρω διαπίστωσα πόσο άλλαξαν οι ζωές των ανθρώπων που άλλαξαν πατρίδα το 1924. Όλα αυτά μαζί σχημάτισαν μια κεντρική ιδέα για να γράψω ένα μυθιστόρημα.
-Είναι μια περίοδος που συνέβησαν πολλά ιστορικά και πολιτικά γεγονότα. Υπάρχει αναφορά σε αυτά στις σελίδες του μυθιστορήματός σας;
-Τα ιστορικά γεγονότα υπάρχουν γιατί επηρέασαν τις ζωές 1.500.000 ανθρώπων, 800.000 χριστιανών από τη Μικρά Ασία που ήρθαν στην Ελλάδα και 700.000 μουσουλμάνων της Ελλάδας που πήγαν στη Μικρά Ασία.
Οι πολιτικές εξελίξεις εκείνη την εποχή εκδηλώνονταν συχνά με πολέμους (Α’ Παγκόσμιος, Ελληνοτουρκικός και απόβαση του ελληνικού στρατού το 1919 στη Σμύρνη βάσει της συνθήκης των Σεβρών, αντάρτικο του Κεμάλ κατά των Ποντίων).
Αν ρωτάτε για το αν κάνω κάποια κριτική για τα γεγονότα, φυσικά και λέω μέσα από τους ήρωές μου την άποψή μου και πιστεύω πως θυσιάστηκαν πολλές ζωές για πολιτικά και στρατιωτικά συμφέροντα, όμως δεν πιστεύω πως η άποψη αυτή έχει την βαρύτητα ενός ιστορικού.
-Εσείς έχετε ρίζες από τις αλησμόνητες πατρίδες;
-Όχι. Το Κόντζογλου είναι το επίθετο του συζύγου. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τις αγαπώ και δεν λυπάμαι για αυτά που χάσαμε ως χώρα και για όλα αυτά που συνέβησαν στους ανθρώπους, χριστιανούς και μουσουλμάνους. Μην ξεχνάτε ότι κι αυτοί ξεριζώθηκαν από τον τόπο που γεννήθηκαν και ζούσαν. Εξάλλου στο βιβλίο μου ο ένας ήρωας είναι μουσουλμάνος.
-Αυτό είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας. Τι θα ακολουθήσει;
-«Τα Παλιά Ασήμια» ξεκινούν από το 1899. Ουσιαστικά παρακολουθούμε τους ήρωες να γεννιούνται. Η τριλογία θα φτάσει περίπου μέχρι το 1958 και θα συμπεριλάβει την ανταλλαγή, την εγκατάσταση των προσφύγων στις νέες τους πατρίδες και όλα όσα τους συμβαίνουν. Το δεύτερο μέρος θα βγει την άνοιξη και το τρίτο το φθινόπωρο.
-Με το βιβλίο αλλάζετε και εκδοτική στέγη. Πώς προέκυψε αυτή η αλλαγή;
-Ήμουν ελεύθερη από το συμβόλαιό μου. Το «Μεταίχμιο» εκτιμώντας τα βιβλία που έχω βγάλει με προσέγγισε. Ήθελα να πάω σε αυτό τον εκδοτικό οίκο. Μάλιστα το πρώτο βιβλίο που είχα γράψει το είχα στείλει στο Μεταίχμιο, αλλά τότε δεν με είχαν δεχτεί. Με ζήτησαν όμως τώρα. Ξέρετε είναι δύσκολο στην αρχή όταν ξεκινάς άγνωστος με ένα βιβλίο… Το να γράψεις ένα καλό βιβλίο μπορεί να συμβεί. Το θέμα είναι να μπορείς να γράψεις και ένα δεύτερο και ένα τρίτο. Να έχεις και συνέχεια.
-Πώς κρίνετε το χώρο του βιβλίου από πλευράς παραγωγής, συγγραφέων και αναγνωστών;
-Μπορώ να μιλήσω ως συγγραφέας και αναγνώστρια. Ως αναγνώστρια θα έλεγα ότι υπάρχουν πολλά καλά βιβλία για να διαβάσουμε.
Προσωπικά είμαι πολύ απαιτητική και αυστηρή αναγνώστρια. Και από τη στιγμή που έχω αρχίσει να γράφω πολλές φορές βρίσκω τον εαυτό μου όταν διαβάζει να προσέχει τυχόν επαναλήψεις κλπ.
Θεωρώ ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί καλοί και αξιόλογοι συγγραφείς. Ξεχωρίζω τον Ισίδωρο Ζούργο που κατά την άποψή μου είναι πιο κορυφαίος συγγραφέας αυτή τη στιγμή.
Δυστυχώς όμως τα βιβλία που πουλάνε πολύ και γίνονται γνωστά δεν πιστεύω ότι στέκονται πολύ στο ύψος της λογοτεχνίας. Αυτό όμως είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Απλά επειδή είμαστε ένας λαός των άκρων, τα βιώνουμε όλα με μεγαλύτερη ένταση.
-Τι διαβάζετε τώρα;
-Το «Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ» της Πασχαλίας Τραυλού που θα το παρουσιάσω στη Θεσσαλονίκη και το «Σε σωστή ώρα νυχτώνει» της Σοφίας Δημοπούλου. Ακόμη διαβάζω και τις «Νεκρές ψυχές» του Gogol.
Το νέο μυθιστόρημα της Μαίρης Κόντζογλου «Τα παλιά ασήμια» (εκδ. Μεταίχμιο) θα παρουσιαστεί την την Τρίτη, 11 Νοεμβρίου 2014, στις 7:30 μ.μ., στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Μέγαρο Μπίλλη, πλατεία Ιπποδρομίου).
Για το βιβλίο θα μιλήσουν η συγγραφέας Σοφία Βόικου και ο Διευθυντής Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού Κωνσταντίνος Νίγδελης.
Αποσπάσματα διαβάζει η Κατερίνα Φωτιάδου που είναι μέλος της θεατρικής ομάδας Γ.Ν.Γ. Παπανικολάου «ΛΗΝΟΣ».
Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με το κοινό και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου.
