Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Ένα παραδοσιακό Σεφαραδίτικο “La cantiga del fuego” (Το τραγούδι της φωτιάς), μιλάει για τη μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε την πόλη το 1917, ένα Αρμένικο λαϊκό τραγούδι, από τη συλλογή του Komitas, μεταμορφώνεται σε μια μινιατούρα μουσικής δωματίου, ένα τραγούδι των Σούφι Μπεκτασήδων από την Τουρκία υμνεί τον γαμπρό του Μωάμεθ σαν φέρνει στο προσκήνιο το νέι και τα κρουστά, οι στίχοι του ιρλανδέζικου τραγουδιού Salonica από την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου, εμπνέουν για μια σχεδόν μπρεχτική ερμηνεία, ενώ ελληνικά ακούσματα όπως «Το γελεκάκι» ή ακόμα και το «Απολυτίκιον του Αγίου Δημητρίου» δίνονται με μια αλλιώτικη ματιά. Αυτά είναι μερικά από τα κομμάτια του δίσκου «Songs of Thessaloniki»
της Σαβίνας Γιαννάτου (σημ. είναι το τέταρτο άλμπουμ της στην ECM) που θα παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρώτη στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης το Σάββατο 7 Μαρτίου και ώρα 21.00.
Η ίδια μιλώντας για αυτή τη δουλειά, που γεννήθηκε έπειτα από μια συναυλία η οποία είχε πραγματοποιηθεί το 2012 με τους Primavera en Salonico για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, μάς δήλωσε πως μέσα από το δίσκο θέλησε να δώσει την ανάμνηση μιας εποχής που δεν υπάρχει πια.
-Ποια αίσθηση δίνει στον ακροατή ο δίσκος Songs of Thessaloniki;
-Θα θέλαμε να είναι σαν ανάμνηση μιας εποχής που δεν υπάρχει πια.
Είχα προτείνει αρχικά να λέγεται ο δίσκος "souvenir de salonique", και μέχρι τώρα αυτός θα ήθελα να είναι ο τίτλος. Να έχει σχέση με την ανάμνηση, όπου κάποια σημεία είναι πιο καθαρά από άλλα που έχουν μισοσβηστεί. Αυτή η αίσθηση στο cd δίνεται συχνά όταν οι μελωδίες της φωνής "πλέουν" σε ήχους των οργάνων που δεν έχουν τόσο καθαρό τονικό κέντρο.
-Η πολυπολιτισμική πόλη των αρχών του περασμένου αιώνα ήταν ένας χώρος που συνυπήρχαν διαφορετικοί πολιτισμοί και που, ειδικά στη μουσική, υπήρξαν γόνιμες αλληλεπιδράσεις. Σήμερα μπορεί να γίνει κάτι ανάλογο ή κάθε πολιτισμός έχει τα δικά του όρια και οι όποιες επιρροές προέρχονται κυρίως από την αγγλική γλώσσα και την αγγλική και αμερικάνικη κουλτούρα;
-Υπάρχουν οι αλληλεπιδράσεις έτσι κι αλλιώς μέσω του διαδικτύου, μέσω των μουσικών τάσεων που φέρνουν κοντά τα είδη της μουσικής εδώ και τόσα χρόνια.
Δεν υπάρχει περιχαράκωση στα θέματα της τέχνης.
Εκείνη την εποχή οι αλληλεπιδράσεις υπήρχαν μέσα από την κοινή ζωή των ανθρώπων. Μοιραζόντουσαν την καθημερινότητά τους. Τα μαγαζιά έκλειναν την Παρασκευή για τους μουσουλμάνους , το Σάββατο για τους εβραίους και την Κυριακή για τους χριστιανούς. Κι αυτή η συνύπαρξη συνέβη τότε απ' όσο μπορώ να ξέρω εγώ, που δεν είμαι ιστορικός, από ανάγκη.
Ούτε οι σεφαραδίτες ήθελαν να αφήσουν την Ισπανία, ούτε οι αρμένιοι την Αρμενία, ή οι Πόντιοι τον Πόντο. Κυνηγημένοι έφταναν όλοι. Άλλοι αγρότες, άλλοι αστοί, πλούσιοι η πάμφτωχοι, άλλοι αμόρφωτοι, άλλοι μορφωμένοι...
Από κει και πέρα πώς φτιαχνόντουσαν οι ισορροπίες και πώς οι πρόσφυγες αποκτούσαν εκεί μιά νέα πατρίδα, αυτό ήταν σίγουρα θέμα του τότε συστήματος που τους το επέτρεπε και που άλλοτε το ενθάρρυνε. Μιλάμε είτε για την Οθωμανική αυτοκρατορία είτε για την αμέσως μετά εποχή. Δεν μιλάμε για το κράτος όπως το εννοούμε σήμερα.
Σήμερα με όλους αυτούς τούς ανθρώπους που μετακινούνται από την ανατολή, ή από τον νότο, και όλο και αυξάνουν, για να γλυτώσουν απ' τους πολέμους που έχουν διαλύσει τις χώρες τους, διαμορφώνεται μία καινούργια κατάσταση στην Ευρώπη.
Δεν φαίνεται να είχε κανείς προβλέψει μία τέτοια έξοδο, ούτε τι αλλαγές θα μπορούσε να φέρει...
-Πώς έγινε η επιλογή των τραγουδιών;
-Διαλέξαμε τα τραγούδια ανάλογα με το αν μας άρεσαν οι μελωδίες τους η όχι.
Είναι μουσική η επιλογή στο τέλος.
-Υπάρχει κάποιο που έχει ξεχωριστή θέση;
-Η "Jelena" έχει μια επαναληπτικότητα που σε προκαλεί να φτιάξεις καινούργια πράγματα μ' αυτό το τραγούδι. Σου φτιάχνει μια "μεταφυσική" ατμόσφαιρα, ας πούμε. Και το "a la scola del allianza". Ένα τραγούδι για ένα σχολείο ευρωπαϊκής κατεύθυνσης. Σαν ένα μελαγχολικό επαναστατικό τραγούδι.
-Μετά τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα ακολουθεί διεθνής περιοδεία. Μιλήστε μας για αυτήν; Ποιοι οι στόχοι και ποιοι οι σταθμοί;
-Πάμε σε διάφορες πόλεις της Ελβετίας, Αυστρίας, στο Βέλγιο, στην Γερμανία, στην Ολλανδία, παίξουμε τα κομμάτια αυτά για πρώτη φορά εκεί. Σε κάποιες πόλεις έχουμε ξαναπαίξει στο παρελθόν. Σίγουρα όταν θα παίζονται τα κομμάτια αυτά ζωντανά, θ' αρχίσουν ν' αλλάζουν, κι εμείς ανάλογα να επικοινωνούμε μεσ' απ' αυτά με το κοινό καλύτερα.
Δεν υπάρχει για μένα κάποιος άλλος στόχος σε σχέση με την μουσική.
Τιμές εισιτηρίων: 20€, 15€ και 10€.
