Συνέντευξη στη ΛΕΜΟΝΙΑ ΒΑΣΒΑΝΗ
Στην Κωνσταντινούπολη με φόντο το Βόσπορο και το ιστορικό Πέρα εκτυλίσσονται οι ιστορίες των ηρώων του βιβλίου της Μαίρης Μαγουλά «Κύματα του Βοσπόρου»(εκδ.Μεταίχμιο). Και στην περίοδο 1926-1964. Με τις ιστορικές εξελίξεις να επηρεάζουν τις ζωές τους.
Η κα Μαγουλά με αφορμή την παρουσίαση του μυθιστορήματός της αύριο και ώρα 20.00 στο ΟΞΥΓΟΝΟ (Ολύμπου 81, Θεσσαλονίκη) μίλησε μαζί μας για το πρώτο της συγγραφικό πόνημα.
-Πείτε μας δυο λόγια για τα «Κύματα του Βοσπόρου»…
-Πρόκειται για ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα – χρονικό για την περίοδο 1926-1964, που μέσα από τις ιστορίες των ηρώων του και με έμφαση στην κοινωνική ζωή περιγράφει την καθημερινότητα, τα ήθη και έθιμα, τις συνθήκες διαβίωσης των εύπορων αλλά και ασθενέστερων οικονομικά τάξεων, τη συνύπαρξη με τους μουσουλμάνους αλλά και τις άλλες μειονότητες, καθώς και την καταλυτική επίδραση που άσκησαν στη ζωή τους αποφάσεις που πάρθηκαν και εκτελέστηκαν εν αγνοία τους και εις βάρος τους.
-Έχετε καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Πόσο μπλέχτηκαν οι δικές σας μνήμες και οι μνήμες των συγγενικών σας προσώπων από την Πόλη κατά την διάρκεια συγγραφής του μυθιστορήματος;
-Γεννημένη και η ίδια στον Βόσπορο, από γονείς που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Πόλη με τις απελάσεις του 1964, μεγάλωσα μέσα στις μνήμες τους, έφτιαξα εικόνες για τα πρόσωπα των οποίων τις ζωές είχα κάνει με τον χρόνο δικές μου. Κάποια στιγμή ένιωσα τους ήρωες να με πιέζουν για μια έξοδο στο χαρτί. Μάζεψα το παρελθόν, τα εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά τους, τους τοποθέτησα στον χώρο και στον χρόνο που ανήκαν και τους έριξα στην ιστορία...
Εκεί συνάντησαν άλλους, φανταστικούς μα και αναγκαίους για την πλοκή χαρακτήρες. Πραγματικοί και φανταστικοί συμπορεύτηκαν για να αναπλάσουν την εικόνα της εποχής στον Βόσπορο και το ιστορικό Πέρα.
-Πρόκειται για το πρώτο σας βιβλίο. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στη συγγραφή. Και ποιες δυσκολίες συναντήσατε;
-Είχα ακούσει πολλούς συγγραφείς να λένε πως γράφουν από εσωτερική ανάγκη. Αυτό είναι αλήθεια πως δεν το καταλάβαινα.
Την εποχή που ξεκίνησα αυτό το βιβλίο ένιωθα την ψυχή μου να γεμίζει από «σκοτάδια». Ήθελα να τα ξορκίσω. Κάτι με ώθησε να αφήσω το μυαλό και τη φαντασία μου ελεύθερα να ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο σε μνήμες για πρόσωπα και τοπία και μετά ανακατεύοντας τα να τα αποτυπώσω στο χαρτί. Υπήρξε μια πολύ δημιουργική περίοδος για μένα και αποδείχθηκε λυτρωτική, έτσι θα μπορούσα σήμερα κι εγώ να πω πως ναι μάλλον εσωτερική ανάγκη ήταν αυτό που με ώθησε στη συγγραφή.
Η δυσκολία που από την αρχή συνάντησα ήταν το να αποδώσω την ατμόσφαιρα της εποχής, να μπω στην ιδιοσυγκρασία και την κουλτούρα αυτών των ανθρώπων και να τους τοποθετήσω σωστά στον χρόνο και στον τόπο. Σε αυτό με βοήθησε η έρευνα στα αρχεία εφημερίδων της εποχής αλλά και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν εκεί και ποτέ δεν λησμόνησαν την πατρίδα τους.
-Οι αλησμόνητες πατρίδες είναι ένα θέμα που εμφανίζεται συχνά στη βιβλιογραφία. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Τι είναι εκείνο που τραβά ακόμα και σήμερα το ενδιαφέρον των αναγνωστών σε τέτοια θέματα;
-Οι νεώτεροι μεγάλωσαν δίπλα σε γονείς και παππούδες που μετέφεραν τις μνήμες από τις πατρίδες που δεν λησμόνησαν ποτέ.
Έμαθαν έτσι να αγαπούν την ιστορία και τις παραδόσεις του κάθε τόπου και να θέλουν να τις διατηρήσουν ζωντανές, αναγνωρίζοντας πως εκεί είναι οι ρίζες τους και ότι όσο η πατρίδα υπάρχει μέσα στην καρδιά τους, θα παραμένει «αλησμόνητη» και όχι «χαμένη». Η σχετική βιβλιογραφία είναι κάτι που βοηθά σε αυτό και είναι ένας λόγος που θα τραβά πάντα το ενδιαφέρον των αναγνωστών, μια και έστω και στο μακρινό παρελθόν, όλοι κάποια ρίζα έχουμε από αυτές.
-Στο βιβλίο σας γίνεται αναφορά στις απελάσεις που έγιναν το 1964 από την Πόλη. Πώς κρίνετε την υπάρχουσα βιβλιογραφία πάνω σε αυτό το θέμα; Είναι ένα πεδίο που δεν έχει ερευνηθεί πλήρως;
-Το βιβλίο μου αναφέρεται κυρίως στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων τη χρονική αυτή περίοδο. Με τις απελάσεις του 1964 οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με την ιστορία και αναγκάζονται παρά τη θέληση τους να εγκαταλείψουν τον τόπο που μέχρι τότε θεωρούσαν δικό τους. Για την αφήγηση της συγκεκριμένης περιόδου στηρίχθηκα κυρίως σε προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων και σε σχετική βιβλιογραφία. Δεν είμαι ειδικός για να κρίνω αν έχει ερευνηθεί επαρκώς το πεδίο των απελάσεων, από την συνολική υπάρχουσα βιβλιογραφία, ωστόσο θα είχα να παρατηρήσω ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει στην Τουρκία έντονο ενδιαφέρον από ιστορικούς και νέους ερευνητές οι οποίοι συνειδητοποιώντας πλέον το μέγεθος της βίας που άσκησε το τουρκικό κράτος τότε, ενεργοποιούν διαδικασίες αποτίμησης και μνήμης. Και επειδή η ιστορία δεν «κουκουλώνεται» ίσως να απαιτείται κι άλλος χρόνος για να υπερισχύσει η αλήθεια.
-Ποιο το επόμενο βήμα; Θα υπάρχει και νέο βιβλίο;
-Επειδή «όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια ο Θεός γελά» θα προτιμούσα να μην απαντήσω. Ίσως κάποια άλλη εσωτερική ανάγκη με οδηγήσει πάλι στη συγγραφή.
