«Εκτός πραγματικότητας» χαρακτηρίζει, σε ανακοίνωσή της, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης «όσα επικριτικώς και κακοβούλως αναφέρονται εις βάρος της Μητρόπολης», με αφορμή τον εορτασμό του ναού του Αγίου Γεωργίου - Ροτόντα και τη μεταφορά του αρχαίου εγκαινίου σε αυτόν την περασμένη Κυριακή.
«Καμία παράβαση νόμων ή αποφάσεων δεν έγινε από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης κατά την εφετινή πανήγυρη της εορτής του Αγίου Γεωργίου του εν λόγω Μνημειακού Ιερού Ναού» τονίζεται, ενώ αναφέρεται ότι «ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία ήταν ήδη προγραμματισμένες και ορισμένες ακολουθίες, βάσει σχετικής αλληλογραφίας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλεως Θεσσαλονίκης και ουδεμία τελετή εγκαινίων εγένετο».
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι είναι κανονικό δικαίωμα μόνον του εκάστοτε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης και εν προκειμένω του κ. 'Ανθιμου να επαναφέρει το αρχαίο εγκαίνιο της Αγίας Τράπεζας στη φυσική του θέση, δηλαδή μέσα στον Ιερό Ναό. «Κατά την Θ. Λειτουργία της 23ης Απριλίου 2017 ουδεμία παρέμβαση ή νέα κατασκευὴ έγινε επί της αγίας Τραπέζης του ιερού Μνημειακού αυτού Ναού. Απλώς, όπως ήδη είχε ενημερωθεί η αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία, μετεφέρθη το αρχαίο εγκαίνιο και ήδη ετοποθετήθη και φυλάσσεται ως ιερό κειμήλιο μαζί με το τμήμα του λειψάνου του Αγίου Γεωργίου μέσα στον ανάλογο διαμορφωμένο χώρο, γνωστό ήδη από ετών στην αρχαιολογική υπηρεσία», σημειώνεται.
Επιπλέον, η Μητρόπολη δηλώνει ότι «αναμένει ακόμη την εφαρμογή της αποφάσεως του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για την τοποθέτηση του Σταυρού στη στέγη του ιερού Ναού».
Με αφορμή τα σχετικά δημοσιεύματα, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης εκφράζει λύπη για «όσα λέγονται και αναγράφονται υπό ανευθύνων πηγών και προσώπων, ασχέτων με τη λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας» και τους καλεί να διαβάσουν τις ιστορικές πηγές και τους καθηγητές της αρχαιολογίας και της επιστήμης.
Υπενθυμίζεται πως χθες ο Γιάννης Μπουτάρης ζήτησε να φύγουν από τη Ροτόντα ο σταυρός και η Αγία Τράπεζα, αλλά και να καταργηθούν τελείως οι θρησκευτικές λειτουργίες στο Ροτόντα (δείτε ΕΔΩ αναλυτικά), ενώ το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε ψήφισμα όπου καταδίκαζε την ενέργεια Άνθιμου για το «εγκαίνιο».
Ιστορικά στοιχεία
Στα ιστορικά στοιχεία που παρατίθενται, αναφέρεται -μεταξύ άλλων- ότι το αρχαίο εγκαίνιο ήταν τοποθετημένο επί 17 αιώνες μέσα στην αρχαία αγία Τράπεζα του χριστιανικού μνημειακού ιερού ναού των Ασωμάτων Αγγέλων και αργότερα του Αγίου Γεωργίου Ροτόντα. Σημειώνεται ότι βρέθηκε σε ανασκαφικές εργασίες το 1953 και ο αρχαιολόγος Η. Torp το μετέφερε στην Κοπεγχάγη όπου μετά από αναλύσεις που έγιναν διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για "αιματοβαμμένα σπαράγματα αρχαίου υφάσματος". Το 1964 ο τότε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων ο Α ΄ το τοποθέτησε στον ναό ενώ το εγκαίνιο εξαφανίστηκε περιέργως στο σεισμό του 1978.
Αργότερα, το 1980 ο καθηγητής Torp εξέφρασε στον καθηγητή κ. Μουτσόπουλο την επιθυμία να επαναφέρει το αρχαίο εγκαίνιο στη φυσική του θέση και μετά από επικοινωνία με τον τότε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα τον Β΄, εστάλη στη Ρώμη ο νυν μητροπολίτης Βέροιας Παντελεήμονας και παρέλαβε το εγκαίνιο που τοποθετήθηκε προσωρινά στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου. Το εν λόγω εγκαίνιο περιέχει ψήγματα του αρχαίου εγκαινίου, και τμήματα των λειψάνων του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Γεωργίου που δόθηκαν από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Διόδωρο στον Μητροπολίτη Παντελεήμονα τον Β΄. «Κατόπιν τούτου, ο ιερός μνημειακός ναός του Αγίου Γεωργίου - Ροτόντα ήδη είναι εγκαινιασμένος και ουδείς δύναται να αμφισβητήσει βάσει των ιερών κανόνων της Εκκλησίας και των κειμένων νόμων την ιερότητα του χώρου», προσθέτει η ανακοίνωση.
Διαβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης:
Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Θεσσαλονίκης μὲ ἀφορμὴ τὰ ὅσα γράφονται καὶ λέγονται τὶς τελευταῖες ἡμέρες ὅσον ἀφορᾷ στὸν ἑορτασμὸ τοῦ ἱεροῦ μνημειακοῦ Ναοῦ τοῦ ἁγίου Γεωργίου - Ῥοτόντα καὶ τὴν μεταφορὰ τοῦ ἀρχαίου ἐγκαινίου τὴν Κυριακὴ 23 Ἀπριλίου ἐ.ἔ. ἀνακοινώνει τὰ παρακάτω :
• Τὰ ὅσα ἐπικριτικῶς καὶ κακοβούλως ἀναφέρονται εἰς βάρος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης εἶναι ἐκτὸς πραγματικότητος καὶ οὐδεμία σχέση ἔχουν μὲ τὴν ἀλήθεια.
• Τὸ ἐν λόγῳ ἀρχαῖο ἐγκαίνιο ἦταν τοποθετημένο ἐπὶ 17 αἰῶνες ἐντὸς τῆς ἀρχαίας ἁγίας Τραπέζης τοῦ χριστιανικοῦ μνημειακοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Ἀσωμάτων Ἀγγέλων καὶ ἀργότερα τοῦ ἁγίου Γεωργίου -Ῥοτόντα, τὸ ὁποῖο παρέμεινε ὡς εἶχε ἀκόμη καὶ κατὰ τὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας.
• Εἶναι γνωστὸ ὅτι ὁ ἐν λόγῳ Ἱερὸς Μνημειακὸς Ναὸς γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα κατὰ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς τουρκοκρατίας διετέλεσε Μητροπολιτικὸς Ναὸς τῆς Θεσσαλονίκης, δίπλα του ἀκριβῶς ἔκειτο ἡ μητροπολιτικὴ κατοικία τοῦ ἁγίου Θεωνᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Βάσει μάλιστα ξένων περιηγητῶν τῆς ἐποχῆς ἀποκαλοῦνταν ἀπὸ τοὺς μουσουλμάνους «Ἐσκί-Μιτροπόλ», δηλαδὴ «παλαιὰ Μητρόπολις».
• Λόγῳ ἀνασκαφικῶν ἐργασιῶν τὸ ἔτος 1953, τὸ ἐν λόγῳ ἀρχαῖο Ἐγκαίνιο εὑρέθη στὴν βάση τῆς τότε ἁγίας Τραπέζης ἐντὸς τοῦ Ναοῦ ἀπὸ τοὺς ἀρχαιολόγους E.Dyggve καὶ Η. Torp. Στὴ συνέχεια ὁ κ. Torp, κατόπιν σχετικῆς ἀδείας τοῦ τότε Ὑπουργείου Παιδείας, μετέφερε τὸ ἐν λόγῳ ἱερὸ κειμήλιο στὸ Ἰνστιτοῦτο Ἱατροδικαστικῆς τοῦ πανεπιστημίου τῆς Κοπεγχάγης γιὰ τὶς σχετικὲς ἀναλύσεις ἀπὸ τὶς ὁποῖες διεπιστώθη ὅτι πρόκειται γιὰ αἱματοβαμμένα σπαράγματα ἀρχαίου ὑφάσματος.
• Στὶς 26 Ἀπριλίου, Κυριακὴ τῶν Βαΐων τοῦ 1964 ὁ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κυρὸς Παντελεήμων ὁ Α’ (Παπαγεωργίου) ἐτοποθέτησε ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης νέο Ἐγκαίνιο γιὰ τὶς λειτουργικὲς ἀνάγκες τοῦ ἐν λόγῳ ἱεροῦ Μνημειακοῦ Ναοῦ, τὸ ὁποῖο, περιέργως «ἐξηφανίσθη» μαζύ μὲ τὰ μάρμαρα τῆς ἁγίας Τραπέζης κατὰ τὴν περίοδο τῶν σεισμῶν τοῦ 1978. Τὶς Λειψανοθῆκες τῶν Ἐγκαινίων τῶν ἱερῶν Ναῶν, μόνον οἱ Ἐπίσκοποι μετακινοῦν καὶ τοποθετοῦν.
2
• Στὸ 10ο συνέδριο τῆς Χριστιανικῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας τὸ 1980, ὁ καθηγητὴς κ. Torp συνήντησε τὸν καθηγητὴ κ. Μουτσόπουλο, καὶ τοῦ ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία νὰ ἐπαναφέρῃ τὸ ἀρχαῖο ἐγκαίνιο στὴν φυσική του θέση, σὲ συνεργασία μάλιστα μὲ τὸν κ. Μουτσόπουλο, ἦλθαν σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὸν τότε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρὸ Παντελεήμονα τὸν Β’, ὁ ὁποῖος ἀπέστειλε τὸν τότε πρωτοσύγκελλό του καὶ νῦν Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα Καλπακίδη γιὰ νὰ παραλάβῃ ἀπὸ τὴν Ῥώμη τὸ ἐν λόγῳ ἐγκαίνιο, τὸ ὁποῖο ἕνεκα τῶν σεισμῶν τοῦ 1978 τοποθετήθηκε προσωρινῶς στὸν ἱερὸ Ναὸ τοῦ πολιούχου ἁγίου Δημητρίου.
• Στὶς 10 Σεπτεμβρίου 1995 ἐτοποθετήθη νέο Ἐγκαίνιο ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρὸ Παντελεήμονα τὸν Β’ (Χρυσοφάκη) στὴν διαμορφωμένη μαρμαρίνη ἁγία Τράπεζα γιὰ τὶς λειτουργικὲς ἀνάγκες τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ ἐν λόγῳ Ἐγκαίνιο ἐμπεριέχει ψήγματα ἐκ τοῦ ἀρχαίου ἐγκαινίου, ἱερὰ ἀποτμήματα ἐκ τῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου Δημητρίου, καὶ τοῦ ἁγίου Γεωργίου, τὰ ὁποῖα ἐδόθησαν γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτὸ ἀπὸ τὸν τότε μακαριστὸ Πατριάρχη Ἱεροσολύμων κυρὸ Διόδωρο στὸν μακαριστὸ Μητροπολίτη Παντελεήμονα τὸν Β’.
Κατόπιν τούτου ὁ ἱερὸς μνημειακὸς Ναὸς τοῦ ἁγίου Γεωργίου-Ῥοτοντα ἢδη εἶναι ἐγκαινισμένος, καὶ οὐδεὶς δύναται νὰ ἀμφισβητήσῃ βάσει τῶν ἱερῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν κειμένων νόμων τὴν ἱερότητα τοῦ χώρου.
• Καμμία παράβαση νόμων ἢ ἀποφάσεων δὲν ἔγινε ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Θεσσαλονίκης κατὰ τὴν ἐφετινὴ πανήγυρη τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Γεωργίου τοῦ ἐν λόγῳ Μνημειακοῦ ἱεροῦ Ναοῦ. Ὁ Ἑσπερινὸς καὶ ἡ Θεία Λειτουργία ἦταν ἤδη προγραμματισμένες καὶ ὁρισμένες ἀκολουθίες βάσει σχετικῆς ἀλληλογραφίας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης καὶ τῆς Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων πόλεως Θεσσαλονίκης καὶ οὐδεμία τελετὴ Ἐγκαινίων ἐγένετο.
• Εἶναι κανονικὸ δικαίωμα μόνον τοῦ ἑκάστοτε Ἐπισκόπου καὶ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης, ὡς ἐν προκειμένῳ τοῦ κ. Ἀνθίμου νὰ ἐπαναφέρῃ τὸ ἀρχαῖο Ἐγκαίνιο τῆς ἁγίας Τραπέζης στὴν φυσική του θέση, δηλαδὴ ἐντὸς τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ. Κατὰ τὴν Θ. Λειτουργία τῆς 23η ς Ἀπριλίου 2017 οὐδεμία παρέμβαση ἢ νέα κατασκευὴ ἔγινε ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης τοῦ ἱεροῦ Μνημειακοῦ αὐτοῦ Ναοῦ. Ἁπλῶς ὅπως ἤδη εἶχε ἐνημερωθεῖ ἡ ἁρμοδία ἀρχαιολογικὴ ὑπηρεσία, μετεφέρθη τὸ ἀρχαῖο «Ἐγκαίνιο» καὶ ἤδη ἐτοποθετήθη καὶ φυλάσσεται ὡς ἱερὸ κειμήλιο μαζὺ μὲ τὸ τμῆμα τοῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Γεωργίου μέσα στὸν ἀνάλογο διαμορφωμένο χῶρο γνωστὸ ἤδη ἀπὸ ἐτῶν στὴν ἀρχαιολογικὴ ὑπηρεσία.
3
• Λυπούμεθα βαθύτατα, διὰ τὰ ὅσα λέγονται καὶ ἀναγράφονται ὑπὸ ἀνευθύνων πηγῶν καὶ προσώπων, ἀσχέτων μὲ τὴν λειτουργικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἂς διαβάσουν τὶς ἱστορικὲς πηγὲς καὶ τοὺς παλαιοὺς σεβαστοὺς καθηγητὲς τῆς ἀρχαιολογίας καὶ τῆς ἐπιστήμης καὶ ἄς ἀναλάβουν τὶς εὐθύνες τους μπροστὰ στὴν ἱστορία καὶ στὴν παράδοση τοῦ ἱστορικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ αὐτοῦ μνημειακοῦ κυκλοτεροῦς συγκροτήματος, ποὺ ἀνέκαθεν ἦταν ἀφιερωμένο στὸ «θεῖο» καὶ στὰ τρία περίπου τέταρτα τῆς ἱστορίας του ὑπῆρξε καὶ συνεχίζει νὰ ὑφίσταται ὡς Χριστιανικὸς ἱερὸς Μνημειακὸς Ναός.
• Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Θεσσαλονίκης άναμένει ἀκόμη τὴν ἐφαρμογὴ τῆς ἀποφάσεως τοῦ Κεντρικοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Συμβουλίου γιὰ τὴν τοποθέτηση τοῦ Σταυροῦ στὴν στέγη τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ ἁγίου Γεωργίου- Ῥοτόντα.
• Στὴ σύγχρονη ἐποχὴ ποὺ ὅλα προσβάλλονται ἀκρίτως καὶ ἀνευθύνως, ὀλίγος σεβασμὸς καὶ ὑπεύθυνη γνώση καὶ ἐνημέρωση δὲν βλάπτουν. Ἀντιθέτως ἀποτελοῦν ἔστω καὶ μιὰ εὐκαιρία εὐγνωμοσύνης καὶ τιμῆς στὰ ὅσα οἱ πατέρες μας μᾶς παρέδωσαν μέχρι τὶς ἡμέρες μας στὴν πολυδοκιμαζομένη πατρίδα μας.
