Πέθανε χθες, σε ηλικία 91 ετών, ο Ρόμπυ Βαρσάνο, Θεσσαλονικιός Εβραίος που επέζησε του Ολοκαυτώματος, ο άνθρωπος που το 1957 αναγνώρισε στον δρόμο το ναζί εγκληματία Μαξ Μέρτεν, ο οποίος οδήγησε στα στρατόπεδα κολαστήρια του Γ' Ράιχ τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, συμβάλλοντας έτσι στη σύλληψή του.
Σε ηλικία μόλις 15 ετών, ο Ρόμπυ Βαρσάνο εξαναγκάστηκε μαζί με άλλους Εβραίους της Θεσσαλονίκης να πάρει τον δρόμο για το στρατοπέδο θανάτου του Άουσβιτς-Μπιρκενάου, απ' όπου κατάφερε να βγει ζωντανός (ένας από τους ελάχιστους Θεσσαλονικείς Εβραίους που είχαν την ίδια μοίρα) χωρίς όμως ποτέ να ξεχάσει τη φρίκη που ο ίδιος και οι υπόλοιποι ομόθρησκοί του βίωσαν στα στρατόπεδα θανάτου.
Με το "Νο 115365" ανεξίτηλα γραμμένο στο χέρι του, αλλά και τις μνήμες της βιαιότητας για πάντα σφυρηλατημένες στην ψυχή του, ο Ρόμπυ Βαρσάνο αφιέρωσε τη ζωή του στη διατήρηση της μνήμης και στο όραμα μιας κοινωνίας με αλληλεγγύη και κοινωνική δικαιοσύνη.
Η κηδεία του θα γίνει σήμερα, στις 4μμ, από το Εβραϊκό Νεκροταφείο στη Σταυρούπολη.
Σε ανακοίνωσή του, ο ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης "αποχαιρετά το Ρόμπυ Βαρσάνο και εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένειά του και την Εβραϊκή Κοινότητα της πόλης μας".
Για τον Ρόμπυ Βαρσάνο έγραψε κείμενο και ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, όπου αναφέρει «Έφυγε σήμερα από τη ζωή στα 91 του χρόνια ο Ρόμπυ Βαρσάνο, ένας από τους ελάχιστους επιζώντες του Ολοκαυτώματος συμπολίτες μας,
Ο Ρόμπυ Βαρσάνο σε ηλικία μόλις 15 ετών ήταν στην τρίτη αποστολή θανάτου στο Άουσβιτς – Μπιρκενάου, που αναχώρησε από τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης αρχές Απρίλη του 1943. Στο χέρι του ήταν ανεξίτηλα γραμμένο το Νο 115365 της ναζιστικής βαρβαρότητας.
Το 1957 αναγνώρισε στη Θεσσαλονίκη και συνέβαλε στη σύλληψη και παραπομπή σε δίκη του αρχιεγκληματία Μαξ Μέρτεν, του «δήμιου της Θεσσαλονίκης», που, με την καταναγκαστική εργασία και τις μαζικές εκτοπίσεις στα κρεματόρια της «τελικής λύσης», οδήγησε στο θάνατο το 98% των εβραϊκής καταγωγής Θεσσαλονικέων.
Η ιστορία του Ρόμπυ Βαρσάνο καταγράφηκε στο Σαουλίκο, το βιβλίο που έγραψαν ο γιος του Σάμμυ Βαρσάνο και ο Πάνος Μπαϊλής. «Σαουλίκο» ήταν η ταβέρνα όπου ο Ρόμπυ πήγαινε με τους δικούς του κάθε Κυριακή έως το 1940 κι άκουγε τη Σοφία Βέμπο. Δεν ξαναβρήκε ούτε «Σαουλίκο» ούτε δικούς του.
Στα εγγόνια του ο Ρόμπυ Βαρσάνο άφησε την παρακάτω παρακαταθήκη: «…όποιου δραπετεύει από το θάνατο η ζωή, αν δεν την προδώσει, του χρωστά πολλά μετάλλια. Και εγώ φρόντισα να μην προδώσω. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, μα εσείς ποτέ να μην προδώσετε…»
Στη μνήμη του αφιερώνουμε την εμβληματική κατάληξη του Σαουλίκο, γιατί ο Ρόμπι ήταν ένα ηρωικό κομμάτι της πιο τραγικής ιστορίας του πλανήτη:
«Αλήθεια είχαν πατρίδα οι κολασμένοι; Και ποια ήταν αυτή; Η Θεσσαλονίκη, τα Ιεροσόλυμα, η Πολωνία; Για τον Ρόμπι η πατρίδα του ήταν η Θεσσαλονίκη, μα για τον αδερφό του, τους γονείς του, τους θείους του, τους φίλους του –κοντά τριάντα ψυχές– η πατρίδα, η παντοτινή τους πατρίδα, ήταν το Άουσβιτς. Ο ουρανός του Άουσβιτς και όχι η γη του. Στον ουρανό, εκεί ήταν η πατρίδα τους. Μόνο που δεν ήξερε, όταν φυσάει ο αέρας, αέρας δυνατός και μετακινείται από χώρα σε χώρα, δεν ήξερε για πού ταξίδευε η πατρίδα των δικών του. Αέρας είναι, όπου θέλει σε πάει. Μπορεί να ανακατευόταν με τον δικό τους Βαρδάρη και να τους έφερνε ως τη Θεσσαλονίκη. Όλα γίνονται σ’ αυτή τη ζωή. Θα ήταν πολύ ωραίο, οι πατρίδες να μετακινούνται με τον αέρα και να ανακατεύονται. Να ανακατεύονται οι άνθρωποι πριν προλάβουν να ριζώσουν για να μην έρχονται οι άλλοι να τους ξεριζώνουν. Μακάρι να ήταν αέρας οι πατρίδες».
