Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Ο πρώτος φοιτητικός δορυφόρος της Θεσσαλονίκης, ο νανοδορυφόρος AcubeSAT, που αποτελεί έργο της ομάδας SpaceDot, μιας διεπιστημονικής ομάδας φοιτητών και ερευνητών με έδρα το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά περί τα τέλη του 2023.
Μετά την επίσημη έγκριση που έλαβε τον προηγούμενο μήνα ο σχεδιασμός του από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, αρχίζει η φάση της κατασκευής του και ακολούθως των δοκιμών.
Μακέτες του AcubeSAT μπορούν να δουν οι επισκέπτες στον εκθεσιακό χώρο του ΑΠΘ στην 85η ΔΕΘ (Περίπτερο 14, Academia), όπου φοιτητές μέλη της ομάδας έχουν αναλάβει να ενημερώσουν τον κόσμο για αυτό το project που συνιστά ορόσημο για τα ελληνικά ερευνητικά δεδομένα στον τομέα της αεροδιαστημικής καθώς θα αποτελέσει τον πρώτο δορυφόρο του ΑΠΘ, καθώς και τον πρώτο νανοδορυφόρο στην Ευρώπη σχεδιασμένο για την υλοποίηση βιολογικού πειράματος τέτοιας κλίμακας.
Πώς ξεκίνησε το project
Το project ξεκίνησε το 2018 με αφορμή το ενδιαφέρον των φοιτητών/φοιτητριών να απαντήσουν στο ερώτημα: «Πώς επιδρούν οι συνθήκες του διαστήματος σε ζώντες οργανισμούς και, ειδικά, στον άνθρωπο;». Για αυτόν τον λόγο, στοχεύουν να μελετήσουν με τον νανοδορυφόρο AcubeSAT την επίδραση του διαστημικού περιβάλλοντος στη γονιδιακή έκφραση.
Στην ουσία, η ομάδα που αριθμεί περισσότερα από 60 μέλη, φοιτητές/φοιτήτριες από 10 Σχολές σε εγχώρια και διεθνή Πανεπιστήμια, θα κατασκευάσει ένα «εργαστήριο σε σμίκρυνση», εντός ενός νανοδορυφόρου.
Ο δρόμος προς την έγκριση
Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, έπειτα από σκληρή δουλειά της ομάδας σε συνεργασία με τους ειδικούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και την αμέριστη υποστήριξη Καθηγητών/Καθηγητριών, ερευνητών/ερευνητριών, της Διοίκησης και της Επιτροπής Ερευνών του ΑΠΘ, ο σχεδιασμός βελτιστοποιήθηκε, με αποτέλεσμα την επιτυχή ολοκλήρωση της τελικής κρίσιμης διαδικασίας έγκρισής του (Critical Design Review- CDR), στις 24 Αυγούστου 2021. Η διαδικασία διήρκεσε 8 μήνες, κατά τους οποίους η ομάδα συνέταξε 1.559 σελίδες τεκμηρίωσης του λεπτομερούς σχεδιασμού του νανοδορυφόρου, τον οποίο και κλήθηκε να υπερασπιστεί ενώπιον των ειδικών του ESA.
Τα επόμενα βήματα
Μιλώντας στο «TyposThes.», ο κ. Αλκιβιάδης Χατζόπουλος καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και επιστημονικά υπεύθυνος της ομάδας SpaceDot, ανέφερε ότι τώρα ξεκινά η κατασκευή του νανοδορυφόρου. Ήδη η ομάδα έχει ξεκινήσει κάποια κομμάτια.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, όταν η ομάδα είναι έτοιμη , θα το δώσει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος ο οποίος θα αναλάβει αυτό το κουτάκι να μπει σε έναν πυραυλοφορέα και να εκτοξευθεί από εκεί ο νανοδορυφόρος στο διάστημα όπου και θα μείνει κάποια χρόνια.
Σημειώνεται ότι ο νανοδορυφόρος βασίζεται στο πρότυπο CubeSat: ως CubeSats -συντομογραφία του «κυβικός δορυφόρος» σε ελεύθερη μετάφραση- ορίζονται οι δορυφόροι που αποτελούνται από επιμέρους μονάδες κυβικού σχήματος και διαστάσεων 10×10×10 cm. Τα CubeSats χρησιμοποιούνται ευρέως από ακαδημαϊκές ομάδες αλλά και τη βιομηχανία για επιστημονικά πειράματα, καθώς και για δοκιμές νέων τεχνολογιών, λόγω των χαμηλών οικονομικών απαιτήσεων και της ευχέρειας εκτόξευσής τους.
Το πείραμα
Όσο λοιπόν ο νανοδορυφόρος θα βρίσκεται στο διάστημα, η ομάδα θα εκτελέσει τρείς φορές το ίδιο πείραμα. «Μας ενδιαφέρει ένας χρόνος περίπου χρήσιμης ζωής. Σε αυτό το χρόνο μέσα στην ειδική κατασκευή θα βρίσκονται οι μύκητες «τους οποίους θα ταΐσουμε τρεις φορές πρακτικά με ζαχαρόνερο για να δούμε πώς αναπτύσσονται στις συνθήκες του διαστήματος. Την ίδια ώρα ακριβώς το ίδιο πείραμα θα γίνεται και στη γη», όπως λέει ο κ. Χατζόπουλος. Στόχος είναι να εντοπίσουν αν θα υπάρξουν διαφορές μεταξύ της ανάπτυξης στο διάστημα και της ανάπτυξης στη γη. Αυτό καθεαυτό το πείραμα διαρκεί 72 ώρες και θα γίνει τρεις φορές. Πέρα από την έρευνα πάνω στην εξέλιξη των σακχαρομυκήτων στο διάστημα, ο καθηγητής στάθηκε και στην εκπαιδευτική διάσταση του όλου εγχειρήματος, τονίζοντας ότι θα περάσουν πάρα πολλοί φοιτητές από αυτό το project και θα αποκτήσουν πολύτιμες γνώσεις και εμπειρία γύρω από την αποστολή ενός αντικειμένου στο διάστημα.
Το δοχείο αέρα υπό πίεση του δορυφόρου, όπου φυλάσσεται το βιολογικό πείραμα της αποστολής.
Ο νανοδορυφόρος AcubeSAT σε ανεπτυγμένη προβολή
