Της Λεμονιάς Βασβάνη
Η πανδημία έφερε μεγάλες αλλαγές στην μετακίνηση στις Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές. Λόγω του φόβου μετάδοσης του κορωνοϊού και της αποφυγής συνωστισμού το 27% των επιβατών μείωσε την χρήση αστικών λεωφορείων. Οι περισσότεροι αντικατέστησαν τα ΜΜΜ με το προσωπικό τους όχημα ενώ μερικοί επέλεξαν το ποδήλατο, το πατίνι ή την κυκλοφορία με τα πόδια.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης και που παρουσιάστηκαν το βράδυ της Τετάρτης στο πλαίσιο της διαδικτυακής εκδήλωσης με θέμα: “Οι επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης που επέφερε η πανδημία της Covid-19 στις Δημόσιες Επιβατικές Μεταφορές”.
Όπως δήλωσε ο Διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕΘ κ. Γιάννης Τόσκας, «με δεδομένο ότι η έρευνα μας επιβεβαίωσε ότι με το ξέσπασμα της πανδημίας διπλασιάστηκαν οι μετακινήσεις με ΙΧ και με τα πόδια και μειώθηκαν κατά περίπου 27% οι μετακινήσεις με τα λεωφορεία, χρειάζεται τόσο οι Αρχές Μεταφορών όσο και οι πάροχοι αλλά και οι φορείς της πόλης, να πάρουμε επιπλέον πρωτοβουλίες για την περαιτέρω βελτίωση την ποιότητας των δημοσίων συγκοινωνιών και της βιώσιμης κινητικότητας».
Πρόταση για Μητροπολιτικό ΣΒΑΚ
«Το συγκοινωνιακό είναι αλληλένδετο με τα μεγάλα έργα της Θεσσαλονίκης, με τον μεγάλο αριθμό κυκλοφορίας με ΙΧ και με τα προβλήματα που αντιμετώπισε η αστική συγκοινωνία την τελευταία 10ετία», σχολίασε, ενώ εστίασε στην συνέργεια των φορέων της πόλης και κυρίως στην πρόταση του ΟΣΕΘ για ένα μητροπολιτικό ΣΒΑΚ που «θα ενοποιήσει τα ΣΒΑΚ των πόλεων τα οποία γίνονται αποσπασματικά. Μαζί με την Περιφέρεια, το Ινστιτούτο Μεταφορών ετοιμάζουμε πρόταση για να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για μια συνολικότερη προσέγγιση για το κυκλοφοριακό που θα δώσει λύσεις της επόμενης δεκαετίας». Εξάλλου πρόσθεσε πως το τελευταίο τετράμηνο η εικόνα στον ΟΑΣΘ έχε βελτιωθεί με την προσθήκη 260 περίπου νέων μισθωμένων λεωφορείων.
Διπλασιάστηκαν οι μετακινήσεις με ΙΧ και με τα πόδια
Στην εικόνα που ίσχυε προ και μετά πανδημίας στις μεταφορές αναφέρθηκε ο αναπληρωτής καθηγητής ΠΑΜΑΚ Κ. Γιάννης Κωνσταντινίδης λέγοντας πως «στην εποχή προ πανδημίας ένας στους δύο χρησιμοποιούσαν συχνά, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα τα ΜΜΜ ενώ το ιδιωτικό μέσο (ΙΧ, ποδήλατο ή πατίνι) αφορούσε μόνο τον έναν στους τρεις. Πλέον τα 2/3 των επιβατών μείωσαν την χρήση αστικών λεωφορείων. Αντί για αυτό, το 40% χρησιμοποιεί περισσότερο ΙΧ ή μοτοσυκλέτα, 7% ποδήλατο ή πατίνι και το 34% τα πόδια».
Λόγος της μείωσης στα ΜΜΜ είναι ο συνωστισμός λόγω της πανδημίας(σε ποσοστό 82%). Αξίζει να σημειωθεί ότι στο αν θα χρησιμοποιούσαν από κοινού ένα ταξί οι μισοί ερωτηθέντες απάντησαν θετικά. Στο αν θα περίμεναν για ένα επόμενο λεωφορείο με λιγότερους ενδεχομένως επιβάτες οι 7 στους 10 απάντησαν «ναι». «Τα περιθώρια ανοχής στο γεμάτο από κόσμο μέσο μεταφοράς είναι μεγάλα», σχολίασε ο κ. Κωνσταντινίδης.
Νιώθουν ανασφάλεια και παίρνουν το ΙΧ
Στο πώς βλέπουμε τον covid19 και δυνητική νόσηση εντός λεωφορείου τα τρία πέμπτα των επιβατών εκτιμούν πως η διοίκηση δεν μεριμνά επαρκώς για τα μέτρα. Το 82% των επιβατών πιστεύει πως ο κίνδυνος μετάδοσης είναι υπαρκτός. Σχετικά με τη λήψη μέτρων προστασίας κατά κόβιντ μόλις το 10% πιστεύει ότι λαμβάνονται, ενώ 57% ότι δεν λαμβάνονται. Παρόμοια είναι και τα ποσοστά για την λήψη μέτρων από τη διοίκηση των συγκοινωνιών(10% και 60% αντίστοιχα). «Υπάρχει μια ανασφάλεια από πλευράς επιβατών γι’ αυτό και προτιμούν ίσως περισσότερο το αυτοκίνητο», σημείωσε ο κ. Κωνσταντινίδης.
Όπως φαίνεται στην έρευνα, «εγκαταλείπουν» τα ΜΜΜ οι συνταξιούχοι και οι απόφοιτοι ΑΕΙ λόγω του κινδύνου μετάδοσης του covid σε συνθήκες συνωστισμού. Οι απόφοιτοι πανεπιστημίου θεωρούν επίσης πως υπάρχουν ελλείψεις της διοίκησης ως προς την προστασία από την πανδημία.
Ως προτιμότερη λύση για βελτίωση της κατάστασης στις αστικές συγκοινωνίες επιλέγεται σε πλειοψηφία η αύξηση του αριθμού των δρομολογίων. Σχετικά με την αναδιάρθρωση των γραμμών επίσης θεωρείται κάτι το σημαντικό, όσο και οι έλεγχοι για τήρηση μέτρων.
Μικρά ήταν τα ποσοστά των ερωτηθέντων που θεώρησαν ως σημαντικό μέτρο την απαγόρευση εισόδου στα ΜΜΜ χωρίς πιστοποιητικό νόσησης ή εμβολιασμού.
Αναφορικά με την εκτίμηση για το μέλλον της καθημερινότητας και της κυκλοφορίας στη Θεσσαλονίκη μετά το πέρας της πανδημίας, η λειτουργία του μετρό κρίνεται οριακά χρησιμότερη από την αύξηση των δρομολογίων των αστικών λεωφορείων. Συγκεκριμένα το 45% θεωρεί πως το μετρό είναι η λύση, ενώ το 32% η αύξηση των δρομολογίων είναι λύση σημαντικότερη ακόμη και από την λειτουργία του μετρό.
Οι οικονομικές επιπτώσεις στον ΟΑΣΘ
Όπως ανέφερε ο κ. Παναγιώτης Παπαϊωάννου, ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ και σύμβουλος ΟΣΕΘ, «λόγω της μείωσης της επιβατικής κίνησης στα λεωφορεία μειωμένα ήταν και τα έσοδα του ΟΑΣΘ, οπότε υπάρχει πλέον ανάγκη για μεγαλύτερη επιχορήγηση από την πολιτεία, καθώς και για περισσότερα οχήματα, και συρμούς για μετρό, τραμ κλπ όπου υπάρχουν τα αντίστοιχα Μέσα Μεταφοράς, ώστε να υπάρξουν περισσότερα δρομολόγια».
Συνέργειες και υιοθέτηση καλών πρακτικών
Στο ότι πάμε σε αλλαγή του μοντέλου μετακινήσεων στο εγγύς μέλλον εκτίμησε ο ερευνητής κ. Ευάγγελος Κατσαρός με την μείωση στον χρόνο χρήσης των ΜΜΜ που έγινε για λόγους ασφαλείας (συνωστισμός, μέσα υγιεινής) και από αυτούς που το χρειάζονταν περισσότερο (εργαζόμενους, φοιτητές, μαθητές), αλλά και με την τηλεργασία που έχει μπει στη ζωή μας. «Στο νέο χάρτη συγκοινωνιών θα πρέπει να διερευνηθούν οι λύσεις του διαμοιρασμού οχήματος και αύξησης της συχνότητας δρομολογίων των ΜΜΜ», σημείωσε. Όπως είπε, μετά την λήξη της καραντίνας υπάρχει αυξημένη πυκνότητα των οχημάτων στην Αθήνα αλλά και στη Θεσσαλονίκη, ενώ ιδιαίτερα για την πόλη μας τόνισε πως επειδή δεν υπάρχουν εντός των σχολικών μονάδων δραστηριότητες επιβαρύνονται οι γονείς για να μεταφέρουν τα παιδιά του σε αυτές.
Για τι πρέπει να γίνει μίλησε για την ανάγκη συνεργείων μεταξύ αρμόδιων φορέων στο κομμάτι της έρευνας αλλά και με την αναζήτηση καλών πρακτικών μέσω προγραμμάτων όπως το Interreg. Εξάλλου πρόσθεσε πως ειδικά για την πόλη μας ο ΟΣΕΘ «μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο καθώς η Θεσσαλονίκη αναβαθμίζεται διεθνώς και εκσυγχρονίζεται σε όλες τις κύριες λειτουργίες της».
