Στο έργο του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή είναι αφιερωμένο το διεθνές Συμπόσιο Θερμοδυναμικής, που ξεκίνησε σήμερα στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννησή του. Το συμπόσιο συνδιοργανώνουν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Texas A&M Engineering του Πανεπιστημίου Texas A&M των ΗΠΑ.
«Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ήταν από τους πρωταγωνιστές της ίδρυσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, οπότε είναι ιδιαίτερη τιμή για το ΑΠΘ να διοργανώνει αυτό το επιστημονικό συνέδριο στη μνήμη του, με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ Νικόλαος Μιχαηλίδης. «Το συνέδριο», πρόσθεσε, «ασχολείται με τις μελέτες του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού, κυρίως στο πεδίο της θερμοδυναμικής και την εφαρμογή της στα υλικά και στις δομές. Είναι εξειδικευμένο και εστιάζει σε τεχνικά θέματα, στα οποία η αναγνώριση του έργου του Κ. Καραθεοδωρή είναι παγκόσμια και η επίδρασή του σε αυτόν τον τομέα υπήρξε καταλυτική».
Διεθνούς φήμης ερευνητές και ακαδημαϊκοί, προερχόμενοι από τριάντα ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα, από έντεκα χώρες, συναντώνται στην Ελλάδα και συμμετάσχουν στις εργασίες του Συμποσίου. Το συνέδριο πραγματοποιείται διαδοχικά σε Θεσσαλονίκη, Στάγειρα, Αλεξανδρούπολη, Άβδηρα, Νέα Βύσσα και Ορεστιάδα.
Ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε τις επιδράσεις του έργου του Καραθεοδωρή σε διαφορετικά πεδία των τεχνικών επιστημών, ιδιαίτερα η θερμοδυναμική του και οι διαφορικές εξισώσεις.
Ο Κ. Καραθεοδωρή, προερχόμενος από αστική οικογένεια Ελλήνων διπλωμάτων, γιατρών και μαθηματικών από τη Νέα Βύσσα του Έβρου, στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1893. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη στρατιωτική σχολή των Βρυξελλών και στη συνέχεια διεύρυνε τις σπουδές του στα μαθηματικά στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου και αργότερα στο πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν της Γερμανίας, όπου μετά την εκπόνηση του διδακτορικού του, έγινε καθηγητής της έδρας. Δίδαξε στα πανεπιστήμια του Γκέτινγκεν και του Μονάχου και ως επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ, ίδρυσε το πανεπιστήμιο της Σμύρνης, κατ' εντολήν του Ελευθερίου Βενιζέλου και έζησε τη διάλυσή του με την μικρασιατική καταστροφή, αλλά στη συνέχεια συνετέλεσε καίρια στην οργάνωση και την λειτουργία των ελληνικών πανεπιστημίων.
Ως γνωστόν, ο Καραθεοδωρή, έως και τον θάνατο του, το 1950, αλληλογραφούσε με διάσημους φυσικομαθηματικους της εποχής του, όπως ο Μαξ Πλανκ, ο Ντέιβιντ Χίλμπερτ, ο Φήλιξ Κλάιν, ενώ γνωστές είναι οι επιστολές και η αλληλογραφία του και με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν για επιστημονικά ζητήματα.
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας Δημήτριος Λαγούδας αναφέρθηκε στην προσωπικότητα και στο έργο του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού. «Ασχολούμαστε με τις εφαρμογές στη θερμοδυναμική, αλλά οι μαθηματικοί έχουν εκτιμήσει επίσης τον τρόπο, με τον οποίο διατύπωνε και έλυνε ιδιαίτερα πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα. Το έργο του εξακολουθεί να είναι σπουδαίο και να διδάσκεται. Οι διαφορικές εξισώσεις του, η θεωρία του έχουν διδάξει και τους νεώτερους μαθηματικούς» ανέφερε ο κ. Λαγούδας και συνέχισε: «Εγώ έκανα το διδακτορικό μου πριν από σαράντα χρόνια και διάβαζα τη Θερμοδυναμική του Καραθεοδωρή. Είχε έναν μοναδικό τρόπο να εκφράζει συνθέτες έννοιες με σχετικά απλό τρόπο, αν βέβαια έχει εντρυφήσει κανείς στην ουσία των μαθηματικών. Τη Θερμοδυναμική, τη χρησιμοποιούμε δύο εκατονταετίες και πλέον έχουμε φτιάξει κινητήρες εσωτερικής καύσης, ενεργειακά συστήματα, υποδομές και πολλά άλλα. Επίσης, για να βρούμε στη μηχανική νέες εφαρμογές, σχετικές με τη συμπεριφορά και την επεξεργασία των υλικών, πρέπει να ανατρέξουμε στις βασικές έννοιες της Θερμοδυναμικής. Αυτές, ο Καραθεοδωρή τις διατύπωσε με έναν μοναδικό τρόπο».
Ο κ. Λαγούδας υπογράμμισε ότι οι προηγούμενες εμπειρίες του Κ. Καραθεοδωρή, ως εργαζομένου πολιτικού μηχανικού το 1898 στο φράγμα του Ασουάν στην Αίγυπτο, αξιοποιήθηκαν από τον ίδιο, όταν στράφηκε πιο επίμονα και συστηματικά στη μελέτη των μαθηματικών. Η μελέτη του Κ. Καραθεοδωρή στη Θερμοδυναμική υποδηλώνει αυτές τις επιδράσεις, στην οργάνωση της μαθηματικής του σκέψης. Η θεωρία είναι μαθηματική, αλλά βρίσκει εφαρμογές σε τεχνικά προβλήματα στο πεδίο, στην επεξεργασία των υλικών, στη συμπεριφορά τους, στις υποδομές, στον πραγματικό κόσμο.
Ο κ. Λαγούδας υπογράμμισε ιδιαίτερα τον ισχυρό συμβολισμό της μεταφοράς και συνέχειας του επιστημονικού συνεδρίου στα Στάγειρα της Χαλκιδικής, γενέτειρας του πανεπιστήμονα φιλοσόφου της αρχαιότητος, Αριστοτέλη, λέγοντας: «Η ερώτηση που βάζουμε είναι εάν ο Αριστοτέλης συναντούσε και συνομιλούσε με τον Καραθεοδωρή, θα είχαμε σήμερα, από τότε, το δεύτερο αξίωμα της Θερμοδυναμικής; Η απάντηση νομίζω πως είναι ναι. Γιατί οι μαθηματικές αλήθειες είναι αναλλοίωτες στον χρόνο και αυτό δείχνει τη μεγάλη αξία των μεγάλων του πνεύματος, διαχρονικά, του Αρχιμήδη, του Αριστοτέλη, του Δημόκριτου. Ο Καραθεοδωρή ήταν ακόμη μια ιδιοφυής προσωπικότητα σε αυτή τη συνέχεια των μεγάλων διανοητών».
Οι σύνεδροι θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν το οικογενειακό Μουσείο των Καραθεοδωρή στη Νέα Βύσσα, που είναι η γενέτειρα της οικογένειας του σπουδαίου Έλληνα μαθηματικού.
