Της ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΥΖΟΥΦΗ
Μια νέα τάση που αφορά τη βιομηχανία φαγητού αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα δειλά-δειλά και στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για τις επονομαζόμενες “κουζίνες – φαντάσματα” (Ghost Kitchens ή cloud kitchens).
Στην ουσία πρόκειται για προετοιμασία γευμάτων σε οικονομίες κλίμακας από εταιρείες σε εγκαταστάσεις, τα οποία γεύματα θα παραδοθούν κατόπιν σε πακέτο στο σπίτι ή στα γραφεία των πελατών τους.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι οι εταιρείες αυτές επιλέγουν να εγκαταστήσουν την επιχείρηση σε μεγάλα ακίνητα, σε λιγότερο γνωστούς δρόμους της πόλης, εκτός περιοχών δηλαδή που έχουν υψηλά ενοίκια τα οποία θα επιβαρύνουν το κόστος λειτουργίας τους.
Βασικό κριτήριο για μια πιθανή μίσθωση να είναι το χαμηλό ενοίκιο, ενώ αναζητούν ακίνητα με επιφάνεια που θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 350 τμ (για να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας), όπως επισημαίνεται στην εξαμηνιαία ανάλυση της Danos,An alliance member of BNP PARIBAS Real Estate.
Πρόκειται για μια νέα τάση που η εκτίμηση της αγοράς ακινήτων είναι ότι θα συνεχίσει να ενισχύεται τα επόμενα χρόνια και στη Θεσσαλονίκη, καθώς είναι cost-orientated, στηρίζεται δηλαδή σε πολύ μεγάλο βαθμό στο χαμηλό κόστος, αλλά όχι στη χαμηλή ποιότητα. Αναζητούν δηλαδή ακίνητα με χαμηλό ενοίκιο, τα οποία να έχουν ωστόσο καλή πρόσβαση, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνηση του εργατικού δυναμικού που εργάζεται σε αυτές τις επιχειρήσεις.
Σημειώνεται ότι η δημιουργία εγκαταστάσεων που παρασκευάζουν γεύματα αποκλειστικά για delivery δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο αλλά μια διεθνή τάση.
Εμπορικά καταστήματα σε Τσιμισκή – Εγνατία
Στο μεταξύ, οι ενοικιάσεις των καταστημάτων λιανικής σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους του κέντρου της Θεσσαλονίκης, έχουν επιστρέψει στα επίπεδα του 2019 με ανοδικές τάσεις, σύμφωνα με την εξαμηνιαία έρευνα της Danos, An alliance member of BNP PARIBAS Real Estate.
Σύμφωνα με το report για το α΄εξάμηνο του 2023, στο πιο εμπορικό σημείο της Τσιμισκή, το οποίο περιορίζεται μεταξύ της οδού Παλαιών Πατρών Γερμανού έως την οδό Κομνηνών, οι μηνιαίες τιμές ενοικίασης κυμαίνονται από 125-130 €/ τ.μ.
Παράλληλα, το τελευταίο εξάμηνο υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για καταστήματα στην Εγνατία οδό λόγω της αναμενόμενης λειτουργίας του Μετρό. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες διαπραγματεύονται με τους δυνητικούς ενοικιαστές με δύο διαφορετικά επίπεδα ενοικίου, ένα ενοίκιο μέχρις ότου λειτουργήσει το Μετρό και στη συνέχεια υψηλότερο ενοίκιο, όταν το μετρό θα βρίσκεται εν λειτουργία. Το θέμα της αύξησης του ενοικίου κυμαίνεται από 35% έως 50% και εξαρτάται από την τοποθεσία του καταστήματος.
Σε ένα γενικότερο σχόλιο για την κατάσταση στο κομμάτι των εμπορικών ακινήτων της πόλης, η Danos αναφέρει ότι η αγορά των εμπορικών ακινήτων στη Θεσσαλονίκης ξεπερνά τις προκλήσεις της πανδημίας και προνομιακές τοποθεσίες και εμπορικά κέντρα παραμένουν ελκυστικές και κρατούν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Ο τομέας της εστίασης (F&B) αντιμετώπισε προβλήματα εξαιτίας της αύξησης του κόστους των πρώτων υλών, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο συνεχίζει να αυξάνει την αναλογία πωλήσεών του.
Ειδικά για την αγορά F & B, στην ανάλυση επισημαίνεται ότι μετά μια δύσκολη περίοδο επιστρέφει πιο δυνατή ωστόσο καλείται να αντιμετωπίσει την αύξηση μιας σειράς πρώτων υλών, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.
Πάντως, αναφέρεται ότι για τους δευτερεύοντες δρόμους λιανικής, η κατάσταση είναι διαφορετική και υπάρχουν πολλά κενά καταστήματα.
Οι αποδόσεις, για το πρώτο εξάμηνο του 2023, για καταστήματα που βρίσκονται σε κεντρικούς δρόμους, κυμαίνονται στα επίπεδα του 5,50 % - 6,00% περίπου, ενώ για τις δευτερογενείς αγορές στη Θεσσαλονίκη, όπως η Τούμπα, η Καλαμαριά και η Πυλαία, οι αποδόσεις κυμαίνονται από 7,00% - 8,00%, σύμφωνα με την ανάλυση.
Η αγορά logistics εξακολουθεί να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον επενδυτών
Παράλληλα, η αγορά logistics στην Ελλάδα είχε εντυπωσιακή ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης και της γεωστρατηγικής θέση της χώρας. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και στο 2ο εξάμηνο του 2023, σύμφωνα με την εξαμηνιαία ανάλυση της Danos, An alliance member of BNP PARIBAS Real Estate.
Ο μόνος παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει την τάση αυτή έχει να κάνει με την αύξηση του κόστους κατασκευής για νέες αποθήκες ή τη συνέχιση της αύξησης των τιμών των πρώτων υλών, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές και χαμηλότερη ζήτηση για τα τελικά προϊόντα.
Η βιομηχανική αγορά / logistics στην Ελλάδα παρέχει ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας, με κύριο εισόδημα να προέρχεται από δραστηριότητες αποθήκευσης και διανομής και επιπλέον από την οργάνωση και διαχείριση των οδικών μεταφορών.
Μεγάλα έργα στη χώρα βρίσκονται υπό ανάπτυξη, με την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να έχουν τις σημαντικότερες αγορές logistics.
Σε ότι αφορά συγκεκριμένα τη Θεσσαλονίκης, η Danos αναφέρει ότι το τελευταίο εξάμηνο η αγορά logistics στη Θεσσαλονίκη εξακολουθεί να αυξάνει τα μεγέθη της και συγκεντρώνει την προσοχή των επενδυτών.
Αυτή η εκρηκτική ανάπτυξη, γενικότερα στην Κεντρική Μακεδονία, αποδεικνύεται από τις πολλές νέες άδειες, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούν την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης. Από τις 319 άδειες που χορηγήθηκαν την τελευταία τετραετία, τα 242 κέντρα βρίσκονται στο Περιφέρεια Θεσσαλονίκης (στη δυτική πλευρά) και 77 στις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες του Νομού.
Η πανδημία συνέβαλε στην ανάπτυξη του κλάδου, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ταχύτερη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ η αναβάθμιση του ρόλου της Θεσσαλονίκης ως κέντρου διαμετακομιστικού εμπορίου στήριξε την τάση. Η εκτίμηση είναι ότι θα υπάρξει άνοδος στην ανάπτυξη, μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Η έλλειψη εξειδικευμένης αγοράς logistics φάνηκε ξεκάθαρα κατά τη διάρκεια της άνθησης του ηλεκτρονικού εμπορίου τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας και της πανδημίας και ωθεί τις επενδύσεις στον τομέα των logistics. Η Θεσσαλονίκη προσπαθεί να αυξήσει την ελκυστικότητα ως κορυφαίος περιφερειακός κόμβος logistics και για αυτό πολλά νέα έργα, διαφορετικής κλίμακας, είτε βρίσκονται υπό κατασκευή είτε σε φάση σχεδιασμού.
